Απόσπασμα της ομιλίας του βουλευτή Λεωνίδα Ιασονίδη στην Δ΄ Συντακτική Εθνοσυνέλευση στις 27 Ιουνίου 1924

Έκθεση περί συνοικισμού των Σουλιωτών προς τη Βουλή, 1851

6th August 2019

1923-1939

Απόσπασμα της ομιλίας του βουλευτή Λεωνίδα Ιασονίδη στην Δ΄ Συντακτική Εθνοσυνέλευση στις 27 Ιουνίου 1924

Ο Λεωνίδας Ιασονίδης γεννήθηκε στον Πόντο το 1884, αποφοίτησε από το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας το 1902 και στη συνέχεια σπούδασε νομικά στην Κωνσταντινούπολη και πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες στο Παρίσι. Τον Σεπτέμβριο του 1922 έφτασε πρόσφυγας στη Θεσσαλονίκη και σύντομα διορίστηκε επιθεωρητής προσφύγων Μακεδονίας-Θράκης. Υπήρξε ένας από τους πρώτους πρόσφυγες βουλευτές της ελληνικής Βουλής. Εκλέχθηκε επανειλημμένα βουλευτής Θεσσαλονίκης με το κόμμα των Φιλελευθέρων μετά το 1923. Διατέλεσε υπουργός Υγιεινής, Πρόνοιας και Αντιλήψεως από τον Δεκέμβριο του 1930 έως τον Μάιο του 1932.

Ο Ιασονίδης δύο χρόνια μετά την άφιξη των προσφύγων και ενώ η διαδικασία της ανταλλαγής των πληθυσμών δεν είχε ακόμα ολοκληρωθεί, εστίασε στην ομιλία του στο Κοινοβούλιο στην απουσία σχεδίου για την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων. Η έλλειψη σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικού προσωπικού αποτελούσε ένα σοβαρό πρόβλημα της διαδικασίας αγροτικής εγκατάστασης των προσφύγων που -σύμφωνα με τον ίδιο- έθετε σε κίνδυνο την προσπάθεια αποκατάστασής τους από το ελληνικό κράτος.

Συνεδρίαση 67, 27 Ιουνίου 1924

Δ΄ Συντακτική Εθνοσυνέλευση, περίοδος Δ΄, Συντακτική Σύνοδος.

Παραπονούνται πολλοί ότι περί την Θεσσαλονίκην υπάρχουν πολλοί οι οποίοι, ενώ θα ηδύναντο να μεταβούν δι’ αυτόν εις την ύπαιθρον χώραν δια να επιδοθούν εις εργασίας αγροτικάς, δεν θέλουν να πάνε. Γνωρίζετε ποίος είναι ο λόγος; Συνηντήθην με πολλούς εξ αυτών και όταν τους συνεβούλευσα να μεταβούν και αυτοί εις Μακεδονίαν, διότι τους είπα και τους λέγω ότι μόνον δια των χωρίων θα δυνηθώμεν να επιστρέψωμεν άλκιμοι και ακμαίοι εις τας πόλεις, μού λέγουν: πού να πάμε; Τι να κάμωμεν τα παιδιά μας; Και προτιμούν να μείνουν εις μίαν γωνίαν της εκκλησίας, εις τους θαλάμους, εις μίαν τρώγλην. Τι θα κάμωμεν τα παιδιά μας; Σχολεία δεν υπάρχουν. Άνθρωποι οι οποίοι είχον στα χωριά τους τουλάχιστον ημιγυμνάσιον ήλθαν εις την Ελλάδα και δεν έχουν ούτε μονοτάξιον μικτόν δημοτικόν σχολείον.

Είναι περιπέτεια, κύριοι, δια να δυνηθήτε να ιδρύσετε εν μικτόν μονοτάξιον δημοτικόν σχολείον. Έπρεπε να εκδοθή νομοθετικόν διάταγμα και επέρασαν 15 και 16 μήνες και εν τω μεταξύ ο συνοικισμός μένει χωρίς σχολείον. Δεν υπήρχον σχολεία, όχι μόνον κτίρια, αλλά δεν υπήρχον και διδάσκαλοι. Όσον αφορά το ζήτημα των κτιρίων, ημείς οι πρόσφυγες πληρεξούσιοι μέχρι σήμερον δεν ηδυνήθημεν να ανακαλύψωμεν το αρμόδιον τμήμα, το οποίον επιλαμβάνεται της κατασκευής σχολικών κτιρίων.

Το Υπουργείον της Παιδείας μας παραπέμπει εις το Υπουργείον Προνοίας, το Υπουργείον Προνοίας εις το Ταμείον Περιθάλψεως, το Ταμείον Περιθάλψεως εις την Επιτροπήν Αποκαταστάσεως και η Επιτροπή Αποκαταστάσεως μας παραπέμπει εκ νέου εις το Υπουργείον της Παιδείας και ούτως επαναλαμβάνεται αυτός ο φαύλος κύκλος και μέχρι σήμερον δεν κατωρθώσαμεν να μάθωμεν που άραγε είναι το τμήμα εκείνο το αρμόδιον, το οποίον θα μας φτιάση χωρίς παζαρλίκια σχολικά κτίρια μιας και δύο τάξεων.

Λεωνίδας Ιασονίδης, Η εγκατάσταση των προσφύγων (1924), [Νίκος Ανδριώτης εισαγωγή/ιστορικός σχολιασμός], έκδοση του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα 2015, σ. 35-36.