Κρυπτογράφημα του περιοδεύοντος Υποδιοικητή της Χωροφυλακής για τη Ρωσσική Μονή του Αγίου Όρους, 1924

Επιστολή κατοίκων Νάξου προς την Αντικυβερνητική Επιτροπή, 1827
6th August 2019
Περί των μέτρων άτινα δέον να ληφθώσι προς στέγασιν των εκ Σερβίας ομογενών προσφύγων, 1919
6th August 2019
1923-1939

Κρυπτογράφημα του περιοδεύοντος Υποδιοικητή της Χωροφυλακής για τη Ρωσσική Μονή του Αγίου Όρους, 1924

Οι μονές του Αγίου Όρους διαδραμάτιζαν επί αιώνες σημαντικό ρόλο στην πνευματική αλλά και την οικονομική και κοινωνική ζωή της Χαλκιδικής. Τα μετόχια του Αγίου Όρους, μεγάλες εκτάσεις γης που αποτελούσαν αναπαλλοτρίωτη ιδιοκτησία των μονών με βάση τα προνόμια που είχαν παραχωρήσει οι βυζαντινοί αυτοκράτορες και διατήρησε ο Σουλτάνος, καλλιεργούνταν από ακτήμονες από τα γειτονικά χωριά με «κολλιγικού τύπου σχέση». Με την άφιξη των προσφύγων το 1922, το ελληνικό κράτος σχεδίαζε να εγκαταστήσει πρόσφυγες στα μετόχια, προτού ωστόσο προλάβει να υλοποιήσει το σχέδιο, ντόπιοι ακτήμονες και πρόσφυγες κατέλαβαν μεγάλο τμήμα των μετοχίων και ξεκίνησαν να τα καλλιεργούν, προκαλώντας την οργή των διοικήσεων των μοναστηριών. Το Σεπτέμβριο του 1923, το Υπουργείο Γεωργίας προχώρησε στην επίταξη 24 μετοχίων για την εγκατάσταση αγροτών προσφύγων. Η απόφαση της επίταξης προκάλεσε και αυτή την οργή των μονών, οι οποίες επιχείρησαν να ανατρέψουν την απόφαση.

Το κρυπτογράφημα του περιοδεύοντος Υποδιοικητή της Χωροφυλακής δίνει μία εικόνα των σχεδίων του ελληνικού κράτους για την επίλυση του ζητήματος της αποκατάστασης των προσφύγων που είχαν εγκατασταθεί στην περιοχή με την επίταξη των κτημάτων των μονών. Αναδεικνύει όμως ταυτόχρονα και τις παρασκηνιακές κινήσεις διαφόρων ελληνικών και ξένων παραγόντων, καθώς και τις διπλωματικές και πολιτικές ισορροπίες που έπρεπε να ληφθούν υπόψη, όταν επρόκειτο να θιγεί το καθεστώς των μετοχίων των μονών του Αγίου Όρους.

Ε.Λ. -,
Αριθ. 267/22Θεσσαλονίκη 24η Οκτωβρίου 1924
κ. Καρυών
Κρυπτογράφημα


Εκ Ρωσσικής Μονής Αγίου Όρους.--

Επίσκοπος Αντώνιος Επαρχίας Κίου Ρωσσίας γνωστός προπαγανδιστής υπέρ Ρωσσικών βλέψεων Αγίου Όρους αφιχθείς ενταύθα τέλη Ιουλίου επιμόνω ενεργεία του Υπουργείου Εξωτερικών, ανεχώρησε τέλη Αυγούστου άνευ προειδοποιήσεως, Ιεράς Κοινότητος θεωρούσης τούτον πάντοτε επικίνδυνον ως υπέδειξεν επανειλημμένως δι’ αποφάσεών της και μετέβη Πατριαρχεία Αλεξανδρείας Ιεροσολύμων Στοπ- Ενταύθα Μονήν έγραψεν εκ Σερβικής πρωτευούσης ότι επανέρχεται συντόμως Αγίον Όρος Στοπ-

Συνδυαζομένων προσφάτων γεγονότων μετά προηγουμένων, ενταύθα ελεύσεως Λουκιανού Αρχιμανδρίτου Γραμματέως Σερβικού Προξενείου Θεσσαλονίκης μετά δύο τμηματαρχών Υπουργείου εσωτερικών και Οικονομικών Σερβίας, δύο Επισκόπων Σέρβων παρέχεται εύλογος υπόνοια σοβαρά ότι ενεργείας Ρώσσου τούτου καταβάλλονται γνωσταί προσπάθειαι Άγιον Όρος αιτηθή ξενική επέμβασις Στοπ- Ζήτημα απαλλοτριώσεως Μετοχίων δέον απαραιτήτως μελετηθή υπό Κυβερνήσεως σοβαρώς υφ’ όλας εκδοχάς ξένων υποστηρίξεων και εντενεργειών Στοπ- Απαλλοτρίωσις αντικειμένη ριζικάς θεσμούς Αγιορείτικους καταπολεμηθή υπό μοναχών. Ανάγκη αποσταλή επιτροπή αρμοδίων υπαλλήλων εξουδετερώση ξένας ενεργείας οίτινες δέον γνωρίζωσι προ παντός διέποντα Άγιον Όρος, καταβληθείσας ενεργείας ξένων κατά παρελθόν και μετελθόντα μέσα εν γένει Στοπ.- Εάν κατάστασις προσφύγων δεν εξοικονομείται δι’ απαλλοτριώσεως Θεσαλιανών Μετοχίων εξ εσοδείας οποίων ελπίση Κυβέρνησις μερικήν επίταξιν, αφ’ ου εποικισμός παραλαμβάνων μετόχια ανθρωπίνως αδύνατον διαθέσηανάγκας προσφύγων.- μεθ’ ου υπολογισμού κέρδους χρόνου εργασίας και καλλιεργείας παρελθόντος. Στοπ. Εάν Μετόχια παραμείνουν μονάς εξουδετερούνται κίνδυνοι παρούσαις περιστάσεσι Στοπ. - Δέον επίσης όπως υπολογισθώσιν άγονα μετόχια μόνον κτηνοτροφίαν κατάλληλα.-


ΠεριοδεύωνΥποδ/της Χωροφυλακής
Κακούτης


Είδος Τεκμηρίου: Επιστολές / Υπομνήματα
Στοιχεία Δημιουργίας
Κακούτης
Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας
1924-10-24
Θεσσαλονίκη
Θεματική Ενότητα
Κρυπτογράφημα του περιοδεύοντος Υποδιοικητή της Χωροφυλακής
226

Τόποι μετακινήσεων προσφύγων