Συζήτηση στη Βουλή για περιστατικό παρεμπόδισης ομάδας Κρητών να αποβιβασθεί στο λιμάνι του Πειραιά, 1868

Έκθεση περί συνοικισμού των Σουλιωτών προς τη Βουλή, 1851
6th August 2019
Πρακτικά Συνεδριάσεων Βουλής, τοποθέτηση Θ. Τουρκοβασίλη για εκτοπισμένους εμφυλίου, 19-12-1947
6th August 2019
1834-1912

Συζήτηση στη Βουλή για περιστατικό παρεμπόδισης ομάδας Κρητών να αποβιβασθεί στο λιμάνι του Πειραιά, 1868

Τον Σεπτέμβριο 1866, με την έκρηξη της επανάστασης στην Κρήτη, διακόπηκαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Παράλληλα, λόγω των εχθροπραξιών προκλήθηκε μεγάλο κύμα Κρητών προσφύγων που κατευθύνθηκαν σε διάφορες περιοχές της ελληνικής επικράτειας. Ακολούθησε μεγάλη κινητοποίηση από τις ελληνικές αρχές και κυρίως τον τοπικό πληθυσμό με σκοπό την περίθαλψη των προσφύγων, τη σύσταση ερανικών επιτροπών και συλλόγων, σωματείων, εταιρειών κλπ. Το ελληνικό κράτος προσπάθησε να ελέγξει και να ρυθμίσει τη μετακίνηση των ροών αυτών. Τελικά, με τη λήξη της επανάστασης και την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας προβλέφθηκε η επιστροφή στην Κρήτη των οικογενειών των προσφύγων.
Στην Βουλή, τον Ιούλιο του 1868, υποβλήθηκε ερώτηση σχετικά με ένα περιστατικό παρεμπόδισης ομάδας Κρητών να αποβιβασθεί στο λιμάνι του Πειραιά για να επισκεφθούν τους συγγενείς τους, ενώ καταγγέλθηκαν και άλλα περιστατικά βάναυσης αστυνομικής συμπεριφοράς. Το θέμα αυτό το έφερε ο βουλευτής Καλαβρύτων Αθ. Πετιμεζάς. Ο πρωθυπουργός Δημήτριος Βούλγαρης απάντησε λεπτομερώς, αναφέροντας ότι επρόκειτο για μία παρεξήγηση που οφειλόταν στα περιοριστικά μέτρα που είχαν ληφθεί από τις υγειονομικές και αστυνομικές αρχές, προκειμένου να προληφθεί η εξάπλωση μίας μολυσματικής ασθένειας που είχε κάνει την εμφάνισή της την ίδια περίοδο στην πρωτεύουσα. Έτσι, επιβλήθηκαν μέτρα στο γενικό πληθυσμό, και ιδιαιτέρως στις οικογένειες των Κρητών προσφύγων που είχαν φθάσει μαζικά στην Αθήνα και ζούσαν σε συνθήκες επίφοβες για την εξάπλωση της νόσου.


Πρακτικά Συνεδριάσεων Βουλής
Συνεδρίασις ΛΗ΄
10 Ιουλίου 1868

Πλήρους γενομένης της Βουλής περί ώραν 2 μ.μ. ανεγνώσθησαν τα πρακτικά της προτεραίας και επεκυρώθησαν.
Παρελθών δε τις κατόπιν επερώτησε την κυβέρνησιν, διατί δεν επετράπη η έξοδος εις Πειραιά Κρητών τινων, ελθόντων είτε με ειδικήν αποστολήν εις Ελλάδα, είτε προς επίσκεψιν των οικογενειών αυτών∙ απ' εναντίας ούτοι δίκην αιχμαλώτων πολέμου καθείρχθησαν εντός πλοίων και ακολούθως απεπέμφθησαν.


Εφημερίς των Συζητήσεων της Βουλής
Συνεδρίασις 38
10 Ιουλίου 1868

Αθ. Πετιμεζάς: Κύριοι βουλευταί, γνωρίζετε ότι προ πολλού χρόνου σπουδαίαι εγένοντο συζητήσεις εις τον Ελληνικόν τύπον, και μεγάλαι ηγέρθεισαν φωναί, διότι εις πολλούς εκ των αδελφών μας Κρητών, είτε με ειδικήν αποστολήν εκ της πατρίδος των αποσταλέντας ενταύθα, είτε προς επίσκεψιν των φιλτάτων συζύγων και τέκνων των ελθόντας, οχι μόνον δεν τους επετράπη να εξέλθωσι και να δώσωσι τον συγκινητικόν ασπασμόν, τον οποίον οφείλει εις πατήρ προς σύζυγον και τέκνα αποχωρισθέντα δια μία τοσούτον σπουδαίαν υπόθεσιν, αλλ' απ' εναντίας η αστυνομία δίκην αιχμαλώτων του πολέμου συνέλαβεν αυτούς, τους έθεσεν εντός των κατέργων και τους απέπεμψεν. Εκτός τούτου γνωρίζετε επίσης ότι από καιρού ηγέρθη επίσης εις τον ελληνικόν τύπον εν ζήτημα λίαν σπουδαίον, επίσης λίαν σοβαρόν. Κατά το τέλος του παρελθόντος Μαΐου Πελοποννήσιοι τινές ελθόντες εξ Αλεξανδρείας συνελήφθησαν εν Πειραιεί και εν Αθήναις, εβασανίσθησαν, εδάρησαν, και ου μόνον τούτο, αλλ' εληστεύθησαν εν μέσαις Αθήναις παρ' αυτής της αστυνομίας και απεπέμφθησαν.[...] Δια τούτου, επαναλέγω, προσκαλώ το υπουργείον να ορίση ημέραν, κατά την οποίαν ν' απαντήση εις τας επερωτήσεις ταύτας.
Τινές: Να ορισθή ημέρα.
Πρόεδρος: Ποίαν ημέραν αποφασίζει η Βουλή;
Πολλοί: Το Σάββατον.
[...]

Συνεδρίασις 39
13 Ιουλίου 1868

[...]
Βούλγαρης (πρωθυπουργός): Έρχομαι ν' απαντήσω εις τας επερωτήσεις, αι οποίαι εις μίαν των προλαβουσών συνεδριάσεων εγένοντο παρά του εντίμου βουλευτού Οιτύλου Σαράβα, αν δεν απατώμαι, διότι δεν ήμην εδώ. Ο μεν πρώτος εζήτησε να πληροφορηθή αν πραγματικώς τα διαδοθέντα περί αποπομπής και περί δυσπραγίας των ενταύθα ερχομένων αδελφών Κρητών έχωνται αληθείας. Εν ολίγοις, κύριοι, θα σας πληροφορήσω περί τούτων και θέλω εκθέσει τους λόγους οι οποίοι έδωκαν αφορμήν να γίνη αύτη η παρεξήγησις.
Η συρροή των κρητικών οικογενειών εν τη πρωτευούση, αι οποίαι υπερέβαινον τας είκοσι περίπου χιλιάδας και η αδιάκοπος έλευσις ανδρών Κρητών ερχομένων ενταύθα εις τας οικογενείας των ήτον εις τοιούτον βαθμόν, ώστε εδέησε να ληφθή μέτρον περί τούτου. Ότε περί τον Μάιο του τρέχοντος έτους συμπτώματα νόσου μιασματικής παρατηρηθέντα υπό των ιατρών υπηγόρευσαν εις το ιατροσυνέδριον να σκεφθή περί της υγείας της πρωτευούσης και να διατάξη μέτρα κατάλληλα αφού λεπτομερώς εξήτασε προέβη εις πράξιν την οποίαν εκοινοποίησεν εις το υπουργείον ως σπουδαίαν και κατεπείγουσαν συνιστών εις αυτό την ταχείαν εκτέλεσιν. Εν των μέτρων ήτο και η αραίωσις του πληθυσμού και ιδίως η αραίωσις των κρητικών οικογενειών, αι οποίαι δεν είχον εις τας οικίας των την απαιτουμένην άνεσιν, ώστε να ζώσι με κάποιαν ευζωΐαν και επειδή μεταξύ αυτών ανεφάνησαν μερικά νοσήματα, εδέησε να προβή η κυβέρνησις εις την αραίωσιν και πραγματικώς εφρόντισε να ετοιμασθώσιν οικήματα άλλα εις άλλας πόλεις και ενήργησε την αραίωσιν ίνα προφυλάξη τον τόπον και απαλλάξη την πρωτεύουσαν από δεινά, τα οποία θα ήσαν αναπόφευκτα, και τα οποία θα ήσαν ίσως και ο τάφος των κρητικών οικογενειών.[...]
Έπρεπε βέβαια να ληφθή μία φροντίς, ώστε άλλαι οικογένειαι από άλλα μέρη του κράτους να μη επισωρεύονται εδώ, αλλά και Κρήτες να μη επισωρεύονται διότι, ενώ αφ' ενός ήτο το μέτρον της αραιώσεως, αφ' ετέρου δε ήτο άγνωστον εάν αυτός ο αριθμός ήθελεν αντικατασταθή με διπλάσιον ή τριπλάσιον αριθμόν και δεν ηθέλαμεν κάμει τίποτε τότε∙[...] ο έλεγχος αυτός δεν υπήρχε, δια τούτο ο κίνδυνος των δυστυχημάτων.
[...]
Λοιπόν αυτό έγινε τότε, έπρεπε να δηλώσωσιν εις την αστυνομίαν ότι ήρχοντο με τον σκοπόν να διαμείνωσιν ή όχι, αφού τοις εγένετο γνωστόν το μέτρον της αραιώσεως,[...] αυτοί εδήλονον τον σκοπόν των, έλεγον ότι είχον ολίγων ημερών ανάγκην δια να ίδουν τα τέκνα των ή τους συγγενείς των, και τότε αυτοί εισήρχοντο∙ το μέτρον αυτό εξηκολούθησε πολύν καιρόν, τοιουτοτρόπως έσωσε, πιστεύω, την υγείαν της πόλεως από το μόλυσμα εκείνο της νόσου και την πρόοδον του κακού ήτις επίκειτο.
Ως εκ τούτου πιθανόν να εδόθησαν τοιαύται πληροφορίαι και να διεδόθησαν τοιαύται φήμαι, ότι δήθεν απεκλείσθησαν, δεν εγένοντο δεκτοί εις Αθήνας, ότι απεπέμφθησαν, ότι (ηξεύρω εγώ;) εβασανίσθησαν, όλα αυτά είναι παρεξηγήσεις, διότι το μέτρον, το οποίον η κυβέρνησις έλαβεν, είχε, το καταθέτω με ειλικρίνειαν, αυτόν τον σκοπόν∙ δεν ηδυνάμεθα να θέσωμεν, κύριοι, εις κίνδυνον την υγείαν της πόλεως, είχε δικαίωμα η Βουλή να ζητήση εξηγήσεις, αλλά δεν ημπορεί να είπη ότι δεν ήτον αναγκαίον αυτό το μέτρον. Τούτο ως προς τους Κρήτας.


Είδος Τεκμηρίου: Πρακτικά Συνεδριάσεων
Στοιχεία Δημιουργίας
Βουλή των Ελλήνων
Βουλή των Ελλήνων
10-07-1868
Αθήνα
Θεματική Ενότητα
582

Τόποι μετακινήσεων προσφύγων

Τόπος Προέλευσης: Κρήτη
Τόπος Άφιξης: Πειραιάς