Κρατικές πολιτικές

6th August 2019

Νόμος παραχώρησης δωρεάν έκτασης γης στον εκπρόσωπο της οργάνωσης Νάνσεν για στέγαση Αρμενίων προσφύγων, 1937

Μετά το θάνατο του πρώτου Ύπατου Αρμοστή της Κοινωνίας των Εθνών για τους πρόσφυγες Φρίντγιοφ Νάνσεν, η ΚτΕ ίδρυσε το 1930 το Διεθνές Γραφείο Νάνσεν για […]
6th August 2019

Άρθρο του Χ. Χρονόπουλου σχετικά με ζητήματα εκτοπισμένων πληθυσμών του εμφυλίου πολέμου, εφ. Ελευθερία, 22/8/1947

Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949), ο Εθνικός Στρατός εκτόπισε τους πληθυσμούς ορισμένων ορεινών χωριών μεταφέροντάς τους στα κοντινά αστικά κέντρα, μακριά από τις πολεμικές […]
6th August 2019

Νόμος περί συνοικισμού και διανομής γαιών εν Θεσσαλία και περί ιδρύσεως Θεσσαλικού Γεωργικού Ταμείου, 1907

Στις αρχές του 20ού αιώνα δημιουργήθηκε ένα μεγάλο προσφυγικό ρεύμα Ελλήνων από την περιοχή της Βαλκανικής, αποτέλεσμα των συγκρούσεων μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας στην ευρύτερη γεωγραφική […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το Η εν Ελλάδι περίθαλψις των προσφύγων, 1909

Στα 1906-1907 δημιουργήθηκε ένα μεγάλο προσφυγικό ρεύμα ομογενών από την Ανατολική Ρωμυλία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία ως αποτέλεσμα των διώξεων και επιθέσεων που υφίσταντο στο […]
6th August 2019

Δημοσιευμένη επιστολή σχετικά με Ούγγρους πολιτικούς πρόσφυγες, εφ. Ελπίς, 24/10/1849

Κατά το φθινόπωρο του 1849 Ούγγροι επαναστάτες καταφεύγουν στο ελληνικό κράτος ως πολιτικοί πρόσφυγες της Ουγγρικής Επανάστασης. Η άφιξη, η εγκατάστασή τους και οι μετακινήσεις τους […]
6th August 2019

Απόσπασμα από έκδοση του Υπουργείου Περιθάλψεως αναφορικά με τα πρόσωπα που δικαιούνταν περίθαλψη, 1920

Το Υπουργείο Περιθάλψεως ιδρύθηκε με το Νομοθετικό Διάταγμα της 8ης Ιουλίου 1917 «περί της αρμοδιότητος του Υπουργείου Περιθάλψεως και περί της οργανώσεως των υπηρεσιών αυτού» (ΦΕΚ […]
6th August 2019

Απόσπασμα από έκδοση του Υπουργείου Περιθάλψεως αναφορικά με τις προσφυγικές μετακινήσεις στο ελληνικό κράτος 1912-1920

Κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα τα προσφυγικά ρεύματα προς το ελληνικό κράτος είναι πυκνά, πολυάνθρωπα και προερχόμενα από διαφορετικές περιοχές, κυρίως της υπό […]
6th August 2019

Απόσπασμα από έκδοση του Υπουργείου Περιθάλψεως αναφορικά με την χορήγηση οικονομικών βοηθημάτων, 1920

Στα 1920 κυκλοφορεί η έκδοση “Η περίθαλψις των προσφύγων 1917-1920” από το Υπουργείο Περιθάλψεως, τρία χρόνια μετά την ίδρυσή του. Η έκδοση, έκτασης 237 σελίδων εν […]
6th August 2019

Συζήτηση-ψήφιση νομοσχεδίου περί αποικισμού των Κρητών προσφύγων, 1848

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 αλλά και αργότερα, οι επανειλημμένες εξεγέρσεις, επαναστάσεις και ταραχές στην Κρήτη εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας δημιουργούν διαδοχικά κύματα προσφύγων […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη ομογενών προσφύγων της Ρωσίας, εφ. Εμπρός, 30/3/1919

Η εδραίωση της Οκτωβριανής Επανάστασης στα εδάφη της Ρωσίας λήγοντος του 1917 και κατά την περίοδο που ακολουθεί, συνεπαγόταν κακουχίες, φόβο και, για μερίδα του ελληνικού […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την εξάρθρωση σπείρας προσφύγων, εφ. Εμπρός, 15/5/1927

Η αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής αποτέλεσε ένα ζήτημα που απασχόλησε το ελληνικό κράτος για δεκαετίες μετά την άφιξή τους. Βασικό ζήτημα αποτέλεσε επίσης η […]
6th August 2019

Δημοσίευση υπομνήματος προσφύγων προς τον Ιωάννη Μεταξά, Νεολόγος Πατρών, 2/7/1939

Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου και ο ηγέτης του Ιωάννης Μεταξάς από πολύ νωρίς θέλησε να καλλιεργήσει ενωτικό και λαοφιλή δημόσιο λόγο, σε μία προσπάθεια να […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τους προσφυγικούς οικισμούς Πάτρας, εφ. Νεολόγος Πατρών, 6/12/1938

Οι προσφυγικοί συνοικισμοί του 1922 και τα προβλήματά τους θα αποτελέσουν για αρκετά χρόνια μετέπειτα βασικό ζήτημα της δημόσιας συζήτησης και αντικείμενο σχολιασμού από τον Τύπο. […]
6th August 2019

Νόμος περί συστάσεως συνοικισμού των Καμαριναίων και άλλων Ηπειρωτών, 1899

Ο λεγόμενος «ατυχής» Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 είχε σύντομη διάρκεια (Απρίλιος-Μάιος) και άδοξο τέλος για την ελληνική πλευρά, αφού εξαναγκάστηκε σε συνθηκολόγηση με πολύ δυσμενείς όρους. […]
6th August 2019

Νόμος περί παροχής αροτριώντων κτηνών και οικίσκων στους συνοικισθέντες στην επαρχία Βόνιτσας Καμαριναίους και άλλους Ηπειρώτες, 1903

Με τη λήξη του Ελληνοτουρικού Πολέμου του 1897 η Ελλάδα αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει με πολύ δυσμενείς όρους. Συνέπεια του πολέμου και της ήττας της Ελλάδας υπήρξε […]
6th August 2019

Αναφορά του Έλληνα πρόξενου στη Νέα Υόρκη Δ.Ν. Μπόταση προς τον υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Δεληγιάννη, 1868

Η περίθαλψη των Κρητών προσφύγων της περιόδου 1866-1868 ενεργοποίησε ένα μεγάλο δίκτυο ανθρώπων και φορέων τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων του ελληνικού κράτους. Οι […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τη δραστηριότητα της Ηπειροθεσσαλομακεδονικής Επιτροπής Κυριών, εφ. Αλήθεια, 4/1/1868

Το ζήτημα των Κρητών προσφύγων όσο και η ίδια η πορεία του Κρητικού ζητήματος απασχόλησε σε καθημερινό σχεδόν επίπεδο τον Τύπο της εποχής. Ειδικότερα, η εφημερίδα […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τις προσπάθειες Γάλλων στρατιωτικών να επαναπατρίσουν Κρήτες πρόσφυγες, εφ. Αλήθεια, 30/9/1868

Οι Κρήτες της περιόδου 1866-1868 αποτέλεσαν προσφυγική πληθυσμιακή ομάδα με ευρεία διασπορά στην τότε ελληνική επικράτεια. Αθήνα, Πειραιάς, νησιά των Κυκλάδων και Πελοπόννησος ήταν οι βασικότερες […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τον επαναπατρισμό προσφύγων Κρήτης και Ηπείρου, εφ. Νεολόγος Πατρών, 11/9/1896

Ο επαναπατρισμός των προσφύγων καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα αποτέλεσε ένα σύνθετο και δυσεπίλυτο ζήτημα για το ελληνικό κράτος που επιθυμούσε οι πρόσφυγες να […]
6th August 2019

Τηλεγράφημα του Κωνσταντίνου Έσλιν προς τον πρωθυπουργό, 1897

Η δεκαετία του 1890 συνιστά μία πολύ κρίσιμη περίοδο για τον ελληνικό εθνικισμό και αλυτρωτισμό, μία εποχή αναζωπύρωσης του εθνικού ζητήματος και των προσπαθειών επίλυσής του. […]
6th August 2019

Διάταγμα περί συνοικισμού των Ψαριανών στην Ερέτρια, 1836

Η καταστροφή των Ψαρών (Ιούνιος 1824) οδήγησε στην προσφυγιά τον πληθυσμό του νησιού (ντόπιους αλλά και άλλους πρόσφυγες που είχαν καταφύγει εκεί το προηγούμενο διάστημα από […]
6th August 2019

Αναφορά μέλους της Επιτροπής Παλιννόστησης Θεσσαλών προσφύγων προς τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, 1897

Παράλληλα με τη συνθηκολόγηση Ελλάδας και Τουρκίας, μετά τον πόλεμο του 1897, εκκινεί και το έργο της παλιννόστησης των Θεσσαλών προσφύγων. Σε θεσμικό και νομοθετικό επίπεδο, […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την αποκατάσταση των προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, εφ. Νεολόγος Πατρών, 4/10/1907

Οι πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας (1906-1907) αποτέλεσαν ένα από τα μαζικότερα προσφυγικά ρεύματα των αρχών του ελληνικού 20ου αιώνα. Οι προσφυγικές αυτές ομάδες εγκαταστάθηκαν κυρίως σε […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με κινητοποιήσεις προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, εφ. Εμπρός, 11/5/1909

Η στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων της Ανατολικής Ρωμυλίας (1906-1907), αν και επιχειρήθηκε οργανωμένα με την ίδρυση τριών νέων συνοικισμών (Νέα Αγχίαλος, Νέα Ευξεινούπολη, Νέα Σωζόπολη), συνάντησε […]
6th August 2019

Έκθεση περί συνοικισμού των Σουλιωτών προς τη Βουλή, 1851

Οι Σουλιώτες αναγκάστηκαν το 1804 να εγκαταλείψουν την περιοχή τους μετά από μακρά πολεμική σύγκρουση με τον Αλή πασά και να μετοικήσουν στα Επτάνησα. Επέστρεψαν μετά […]
6th August 2019

Συζήτηση αιτήματος προσφυγικού συνοικισμού προς Δημ. Συμβούλιο Πατρέων, 1930

Η αστική εγκατάσταση των προσφυγικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας αντιμετώπισε μεγάλες δυσκολίες. Αν και η συντριπτική πλειονότητα των προσφύγων εγκαταστάθηκε στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη […]
6th August 2019

Επιστολή (ειδοποίηση) της προξενικής αρχής της Ελλάδας στα Κύθηρα προς τον Έλληνα πρόξενο Ζακύνθου, 1855

Όπως προκύπτει από τεκμήρια της αλληλογραφίας των ελληνικών αρχών των μέσων του 19ου αιώνα, ο όρος πρόσφυγας χρησιμοποιείται με ευρύτερη έννοια, καλύπτοντας και περιπτώσεις φυγάδων που […]
6th August 2019

Περί των μέτρων άτινα δέον να ληφθώσι προς στέγασιν των εκ Σερβίας ομογενών προσφύγων, 1919

Πολλαπλές πληθυσμιακές μετακινήσεις προκλήθηκαν λόγω των Βαλκανικών πολέμων και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σημαντικά τμήματα του πληθυσμού των Βαλκανίων είτε αναγκάστηκαν να μετακινηθούν σε άλλο κράτος […]
6th August 2019

Απόσπασμα της ομιλίας του βουλευτή Λεωνίδα Ιασονίδη στην Δ΄ Συντακτική Εθνοσυνέλευση στις 27 Ιουνίου 1924

Ο Λεωνίδας Ιασονίδης γεννήθηκε στον Πόντο το 1884, αποφοίτησε από το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας το 1902 και στη συνέχεια σπούδασε νομικά στην Κωνσταντινούπολη και πολιτικές και […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Θεοτοκά, Αργώ

Ο Γιώργος Θεοτοκάς (1905-1966), λογοτέχνης και νομικός, χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της «Γενιάς του Τριάντα» και του Δημοτικισμού, ήρθε στην Αθήνα με την οικογένειά του το 1922 από […]
6th August 2019

Συνέντευξη του πρόσφυγα με κωδικό ΑΘ89 που γεννήθηκε το 1908 στην Αδριανούπολη και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1922

Στη συνέντευξη του πρόσφυγα που γεννήθηκε το 1908 στην Αδριανούπολη και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1922 αναδεικνύεται, μεταξύ άλλων, η σημασία των δικτύων του τόπου καταγωγής […]
6th August 2019

Νεαρές γυναίκες πρόσφυγες εργάζονται σε υφαντουργεία, 1923

Ασπρόμαυρο βίντεο χωρίς ήχο της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού που αποτυπώνει κυρίως μεγάλες σε ηλικία γυναίκες πρόσφυγες να εργάζονται σε υφαντουργεία, στους αργαλειούς και σε […]
6th August 2019

Μέτρα ανακούφισης των προσφύγων, 1923

Ασπρόμαυρο βίντεο χωρίς ήχο με συνοδευτικές επεξηγηματικές καρτέλες της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού. Στο βίντεο αποτυπώνεται η διαδικασία άφιξης, αρωγής και εγκατάστασης -προσωρινής και μονιμότερης- […]
6th August 2019

Εργασίες κατασκευής ενός προσφυγικού οικισμού, 1923

Ασπρόμαυρο βίντεο χωρίς ήχο της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού. Στο βίντεο αποτυπώνεται η δημιουργία ενός προσφυγικού οικισμού από τη διαδικασία επιλογής του χώρου έως την […]
6th August 2019

Εγκατάσταση προσφύγων Μακεδονίας στην Αταλάντη, 1846

Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 σημειώθηκαν μεγάλες ροές προσφύγων προς τις απελευθερωμένες περιοχές από τόπους που παρέμεναν υπό την εξουσία των Οθωμανών. Βασικό αίτημα […]
6th August 2019

Άποψη του προσφυγικού οικισμού στην περιοχή Ποδαράδες της Νέας Ιωνίας

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Οι πρώτες προσφυγικές κατοικίες στο Βύρωνα

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Άποψη του συγκροτήματος διαμερισμάτων που οικοδομήθηκε για τη στέγαση των προσφύγων στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας.

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Εργαστήριο υφαντουργίας

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Henry Morgenthau, Η αποστολή μου στην Αθήνα. 1922 το έπος της εγκατάστασης, μέρος Α΄.

Ο Χένρυ Μοργκεντάου (Henry Morgenthau, 1856-1946), αμερικανός δικηγόρος, διπλωμάτης και επιχειρηματίας, διατέλεσε πρώτος πρόεδρος της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ). Το 1913 ο Μοργκεντάου ανέλαβε καθήκοντα πρεσβευτή […]
6th August 2019

Επιστολή έξι προσφύγων από τη Μίλητο, ως εκπροσώπων δεκατεσσάρων οικογενειών, προς την Ελληνική Διοίκηση, 1825

Επιστολή προς την Ελληνική Διοίκηση έξι προσφύγων από τη Μίλητο, ως εκπροσώπων δεκατεσσάρων οικογενειών που προσπάθησαν να καταφύγουν στις απελευθερωμένες ελληνικές περιοχές. Οι φυγάδες προσπάθησαν από […]
6th August 2019

Εγκύκλιος της επί των συνοικισμών των Χίων Επιτροπής προς τις κατά τόπους επιτροπές Χίων, 1836

Πάγιο και βασικό αίτημα των Χιωτών προσφύγων της Επανάστασης του 1821 ήταν η παραχώρηση τόπου για την ίδρυση οικισμού. Ο Πειραιάς θεωρήθηκε η κατάλληλη περιοχή, ιδιαίτερα […]
6th August 2019

Απόφαση περί επιτάξεως ακινήτων δι’ εγκατάστασιν προσφύγων και απαλλοτριώσεως οικοπέδων δι’ ανέγερσιν προσφυγικών συνοικισμών, 1922

Από τις αρχές Αυγούστου του 1922 συνεχώς αυξάνονταν οι πρόσφυγες που έφταναν στα ελληνικά λιμάνια. Οι αφίξεις κορυφώθηκαν μετά την άτακτη υποχώρησή του ελληνικού στρατού στα […]
6th August 2019

Κρυπτογράφημα του περιοδεύοντος Υποδιοικητή της Χωροφυλακής για τη Ρωσσική Μονή του Αγίου Όρους, 1924

Οι μονές του Αγίου Όρους διαδραμάτιζαν επί αιώνες σημαντικό ρόλο στην πνευματική αλλά και την οικονομική και κοινωνική ζωή της Χαλκιδικής. Τα μετόχια του Αγίου Όρους, […]
6th August 2019

Οικογένειες προσφύγων εγκαταστημένες προσωρινά στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών και Αστυνομίας προς τους Κρήτες πρόσφυγες της Νάξου, 1827

Σχέδιο εγγράφου του Υπουργείου Εσωτερικών και Αστυνομίας με ημερομηνία 19 Σεπτεμβρίου 1827, που απευθύνεται προς τους Κρητικούς πρόσφυγες που ζουν στη Νάξο, μετά τη στρατιωτική ήττα […]
6th August 2019

Έγγραφο του Βουλευτικού προς το Εκτελεστικό Σώμα, 1824

Έγγραφο του Βουλευτικού προς το Εκτελεστικό που συντάχθηκε στις 24 Ιουλίου 1824 και καταγράφει τις νοσογόνες συνθήκες που δημιουργεί η παρουσία προσφύγων στους δρόμους του Ναυπλίου. […]
6th August 2019

Διαταγή του Eκτελεστικού για την καταγραφή προσφύγων της Χίου, 1822

Έγγραφο του Εκτελεστικού που εκδόθηκε στις 20 Απριλίου 1822, δηλαδή μόλις είκοσι ημέρες μετά την απόβαση των Οθωμανών και την καταστροφή του Χίου. Το Εκτελεστικό παίρνει […]
6th August 2019

Διαταγή του Υπουργείου Πολέμου προς το Υπουργείο Ναυτικών, 1825

Μετά την καταστολή της Επανάστασης στην Κρήτη, που επισφραγίστηκε με την αποχώρηση του κυβερνήτη Εμμανουήλ Τομπάζη στις 12 Απριλίου 1824, κύματα προσφύγων προσπάθησαν να διαπεραιωθούν στις […]
6th August 2019

Υπόμνημα προσφύγων της Ερμούπολης, 1827

Η μαζική έλευση προσφύγων στη Σύρο κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης -και ιδιαίτερα μετά την καταστροφή της Χίου, αλλά και των Ψαρών, της Κάσου και […]