[…]
Ε: Χμμμ και είπατε ότι φύγατε σε ηλικία δεκατεσσάρων χρονών;
Π: Δεκατεσσάρων ετών;
Ε: Δηλαδή το 67;
Π: 67, το 67,συγκεκριμένα ήταν 28 Οκτωβρίου το 67 και μας κάνει εντύπωση ότι ήρθαμε στην Ελλάδα βλέποντας σημαίες ελληνικές παντού και 29 Οκτωβρίου έχουνε εθνική γιορτή οι Τούρκοι (γέλιο) και εκείνοι είχαν σημαιοστολίσει και τώρα (γέλιο), σύμπτωση ας πούμε και οι δύο χώρες με μία μέρα διαφορά έχουνε εθνικές επετείους.
[…]
Π: Δηλαδή ερχόμασταν πρώτη φορά με τουριστική βίζα ως τουρίστες ερχόμασταν και τα λοιπά και όλα τα έπιπλα μας, όλα τα υπάρχοντα μας είχαν φορτωθεί σε λεωφορεία, σε λεωφορεία λέω, σε φορτηγά μεγάλα και ερχόταν τα φορτηγά και ο έλεγχος που γινόταν στα σύνορα ήτανε εξονυχιστικός και τότε επειδή ήταν τα πρώτα χρόνια, οι πρώτες μέρες μάλλον της δικτατορίας, μήνες για την ακρίβεια. Θυμάμαι μας είχαν πάρει το ραδιόφωνο και το είχαν κατασχέσει, μας είχαν πάρει τα δύο τα χαλάκια τους δώσαμε λεφτά για να τα πάρουν πίσω.
Ε: Τα χαλιά γιατί;
Π: Ε ξέρω γώ και είχαμε πληρώσει λεφτά για να πάρουμε πίσω τα χαλιά και το ραδιόφωνο το είχαν πάρει μήπως είναι πομπός.
Ε: Ναι γι' αυτό είπα, το ραδιόφωνο ’ντάξει αλλά τα χαλιά γιατί;
Π: Τα θυμάμαι αυτά καλά και μάλιστα τότε επειδή δεν υπήρχανε μεγάλες συσκευασίες, όπως είναι τώρα και τα λοιπά, ράβανε κουβέρτες μεταξύ τους, βάζανε τα ρούχα μέσα τα ξαναδένανε με τα σκοινιά και λοιπά, και όταν ανοίγανε εκείνο το σκοινί να δούν τι έχεις μέσα και σκορπούσε, άντε εκείνα να τα μαζέψεις πάλι εσύ και να το ξαναδέσεις, και να το κάνεις μπόγο να τα βάλεις στο φορτηγό. Και το φορτηγό μετά είχε μια αποθήκη και την άλλη μέρα πηγαίναμε τα παίρναμε και τα φορτώναμε στο, στο σπίτι. Αλλά για το χαλί της μάνας μου θυμάμαι καλά είχαμε πληρώσει για να το πάρουμε πίσω. Ίσως επειδή ήταν φορολογήσιμο χαχαχα(γέλια) ήταν ακριβό.
[…]
Ε: Δεν είχατε άδεια εργασίας;
Π: Όχι γιατί έπρεπε άλλη διαδικασία για να βγάλω άδεια εργασίας, παρ' όλα αυτά έβγαλα ασφαλιστικό βιβλιάριο όμως (γέλια) δηλαδή ήταν, ήτανε εποχές... ανώμαλες, στην κυριολεξία ανώμαλες και δύσκολες.
Ε: Και πού εγκατασταθήκατε;
Π: Στην Άνω Τούμπα είχαμε αγοράσει ένα σπίτι.
Ε: Την πρώτη μέρα που ήρθατε και δεν γνωρίζατε κανέναν.
Π: Η μητέρα μου είχε έναν ξάδερφο του πατέρας της, θείος πως να το πούμε.
[…]
Π: Ναι με την μητέρα μου, την γιαγιά μου θα ρθούμε, θα κάνουμε, θα ράνουμε, ξέρω γώ και είχαμε έρθει, είχαμε μείνει κανάδυό μέρες σε ένα ξενοδοχείο, μετά νοικιάσαμε ένα σπίτι στην Μαρτίου αλλά παράλληλα ψάχναμε να αγοράσουμε ένα σπίτι γιατί είχαμε πουλήσει το σπίτι το πολύ μεγάλο που είχαμε, το μεγάλο εν πάση περιπτώσει και με τα λεφτά αυτά κάναμε διαβατήρια, κάναμε τα ναύλα μας και τα λοιπά και λίγο είχε περισσέψει και αγοράσαμε ένα μικρό διαμέρισμα στην Άνω Τούμπα και απο το 67' μέναμε στην ΄Ανω Τούμπα εκεί εγκατασταθήκαμε ας πούμε. Το αγοράσαμε το μισό το άλλο μισό το χρωστούσαμε αναγκαστικά σταμάτησα εγώ το σχολείο.
Ε: Εσείς δεν μπορούσατε να πάρετε κάποιο δάνειο με κάποιους όρους πληρωμής;
Π: Όχι δεν γινόταν τότε αυτά τα πράγματα και έτσι αναγκάστηκα να σταματήσω εγώ το σχολείο, δούλευα εγώ έραβε και η μάνα μου στο ενδιάμεσο έφυγε και η αδερφή μου στην Γερμανία. Γνώρισε τον άντρα της εδώ που παντρεύτηκαν και τα λοιπά εκεί… και έτσι έμεινα εγώ η μάνα μου και η γιαγιά μου και ξοφλήσαμε το σπίτι λίγο, λίγο.Το καταφέραμε και το πήραμε, έγινε δικό μας.
Ε: Εσείς πού δουλέψατε;
Π: Ζαχαροπλάστης.
Ε: Ζαχαροπλάστης είστε;
Π: Ζαχαροπλάστης και ζαχαροπλάστης γιατί κάνω και άλλες δουλειές. Ο δήμαρχος είναι φίλος μου και με βοηθάει, με βοηθάει πολύ. 'Οταν έχει ταξιθεσίες στο θέατρο στην Καλαμαριά με τον Μπάμπη δουλεύω στο θέατρο, πάλι ο δήμαρχος ασχολήθηκε πάρα πολύ με το μπάσκετ ήτανε και τώρα ξανά ενεργοποιήθηκε.Με είχε βάλει στο χώρο του μπάσκετ ως παρατηρητής αγώνων ή γυμνασίαρχος και τα λοιπά και αποκεί έκανα τις γνωριμίες μου με διερμηνείς.Ένα διάστημα έκανα ασφάλειες δηλαδή ότι βρώ κάνουμε με λίγα λόγια, ότι βρώ κάνω.
Ε: Έχετε δικό σας ζαχαροπλαστείο;
Π: Όχι, όχι τεχνίτης είμαι.
Ε: Μχμμ...
Π: Αλλά λογικά του χρόνου υποβάλλω τα χαρτιά μου για σύνταξη.
Ε: Δηλαδή δουλέψατε εσείς ως τεχνίτης σε κάποιο ζαχαροπλαστείο;
Π: Εγώ ως βοηθός, ως βοηθός.
Ε: Σε ποιό;
Π: Όταν πρωτοδούλεψα ήταν ένα, η παλιά λαχαναγορά της Θεσσαλονίκης, η παλιά ήτανε στην οδό Αγίου Δημητρίου. Εκεί δίπλα υπήρχε ένα εργαστήρι ζαχαροπλαστικής που έδινε στην επαρχία γλυκά.Γλυκά εντός παρενθέσεως για εκείνη την εποχή, γλυκά εν πάση περιπτώσει, δούλευα εκεί. Μετά άλλαξα μαγαζί πήγα σε έναν Κωνσταντινουπολίτη είχε ανοίξει ένα μαγαζί το λέγανε "Πέλλα" το ζαχαροπλαστείο επειδή κοντά στην Φιλίππου υπήρχεστην Ίωνος Δραγούμηένα ξενοδοχείο "Πέλλα".
Ε: Αυτός ήταν Κωνσταντινουπολίτης;
Π: Ναι.
[…]
Ε: Ναι, λοιπόν η μητέρα σας βρήκε εύκολα δουλειά;
Π: Όχι, έραβε μοδίστρα ήταν...
Ε: Άρα..
Π: Ναι, ναι βρήκε πελατεία, ναι ναι βέβαια...
Ε: Πως της φάνηκε η Θεσσαλονίκη όταν...
Π: Ααα σε σύγκριση με την Πόλη χωριό, δηλαδή εκείνη η Πόλη είχε 3,5 εκατομμύρια κόσμο τότε με την θάλασσα, την συγκοινωνία την θαλάσσια με το τούνελ και τα λοιπά ας πούμε, και εδώ, ειδικά όταν πήγα σχολείο εγώ, όταν πήγα έξι μήνες σχολείο σε ένα θρανίο καθόμασταν τρία άτομα. Δεν υπήρχε γυμνάσιο Τούμπας απλώς στεγαζόταν σε τέσσερα διαφορετικά κτίρια. Εγώ ήμουν σε ένα από τα τέσσερα, δηλαδή η δευτέρα γυμνασίου ήτανε στον Άγιο Φανούριο, η τρίτη ήτανε στο 151 που λέγανε και στο χειμερινό τότε που είναι στο...ξέρω ’γώ η άλλη ήταν στου Αδαμίδη και τα λοιπά. Ήμασταν ειδικά με τους καθηγητές στην Πόλη, Μεγάλη του Γένους Σχολή είτε Τούρκος ήταν, είτε Έλληνας, θυμάμαι είχε ζητήσει συγνώμη επειδή το σακάκι του ήταν ξεκούμπωτο και εδώ ήτανε (γέλια) "ρε μαμά που μας έφερες εδώ;", "τι μας έκανες;" τα πρώτα χρόνια. Ειδικά οι ερωτήσεις που γινότανε "είστε βαπτισμένοι" ξέρω γώ, ή "στην πόλη πάλι Σάββα σε λέγαν; το όνομα σου πως ήταν εκεί; πώς το κανες εδώ;" αλλά όλα αυτά το πρώτο χρόνο, είπαμε και σαν παιδί δεν έδινες και πολύ σημασία, ξεπεράστηκαν όλα.
Ε: Σκεφήκατε αν, αν αντιληφθήκατε οτι σας δέχτηκαν με κάποια προκατάληψη;
Π: Ε βέβαια ναι, ναι. Δηλαδή εδώ αισθάνθηκα την διαφορετικότητα.
Ε: Οι δάσκαλοι;
Π: Όχι καθηγητές όχι.
Ε: Οι συμμαθητές σας;
Π: Ναι, οι καθηγητές ίσα ίσα λέγανε έχουμε στην τάξη ένα καινούριο παιδί από την Κωνσταντινούπολη να σηκωθεί να συστηθεί να κάνει να ράνει ξέρω γώ. Ε ο περίγυρος γενικά οι αμόρφωτοι που δεν ξέρουν να ξεχωρίζουν υπηκοότητα με εθνικότητα και τα λοιπά ας πούμε.
Ε: Α αυτό όμως; Α το λέγανε οι καθηγητές όμως ότι ήσασταν από την Κωνσταντινούπολη...
Π: Ναι, ε καλά αφού ήρθα και στην μέση της περιόδου και η προφορά ξεχώριζε. Α και μέχρι τώρα, μέχρι τώρα με είχε ρωτήσει ένας στο μπάσκετ ήτανε; στο ποδόσφαιρο;... ποδόσφαιρο παίζαμε ναι Ελλάδα - Τουρκία που μετά από πενήντα χρόνια τους κερδίσαμε με είπε, με είπε "ποιός θές να κερδίσει;" με έκανε, ρώτησε εμένα ποιός θέλεις να κερδίσει σε ένα παιχνίδι Ελλάδας - Τουρκίας (γέλια). Εγώ είπα το Πακιστάν θέλω να κερδίσει χααχααχαχα (γέλια), ειλικρινά τώρα συμβαίνουν και τώρα κάτι τέτοια δεν είναι...
Ε: Υπάρχει στην Τούμπα, στο τέρμα της Άνω Τούμπας μία περιοχή που λέγεται Κωνσταντινουπολίτικα. Γνωρίζετε μήπως γιατί αυτή η περιοχή ονομάστηκε έτσι;
Π: Είχανε κάνει τότε ένα συνεταιρισμό, μια εταιρία συνεταιρισμός είχε γίνει και θα έδινε πιό φθηνά οικόπεδα με ευνοϊκούς όρους και τα λοιπά τη συνοικία γι' αυτό ονομάστηκε έτσι απ' ότι ξέρω. Έχει καμιά 30 χρόνια που ξεκίνησε αυτή η ιστορία.
Ε: 30 από τότε που ήρθατε εσείς;
Π: Όχι, τόσα πρέπει να είναι φαντάζομαι. Επειδή τότε ο σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών ήταν στην Καρόλου Ντίλ τότε και έτσι άκουγα ότι θα γίνει συνεταιρισμός. Τώρα ποιός τον έκανε, αν έγινε ή απλώς έγινε μόνο για να έτσι σαν όνομα ας πούμε... στην ουσία έγινε καλή περιοχή αυτή.
Ε: Εσείς γραφτήκατε σε κάποιο σύλλογο;
Π: Όχι, όχι δεν γράφτηκα και όπως είπα και την κηδεία τι γίνεται ας πούμε. Ακόμα και μέχρι σήμερα τουλάχιστον εννιά, δέκα μέρες το χρόνο δουλεύω και σαββατοκύριακα, δηλαδή ο ελεύθερος χρόνος έτσι για να ασχοληθώ θα ήθελα πολύ. Όχι απλώς να είμαι μέλος να είμαι ενεργό μέλος ήθελα. Καναδυό φορές ως νεαρούλης στην Καρόλου Ντίλ είχα πάει είχα δείξει ενδιαφέρον αλλά και τότε δεν είχα βρεί άτομα στην ηλικία μου ας πούμε, ήταν όλοι μεγάλης ηλικίας άτομα και δεν μπόρεσα να συνεχίσω εντάξει η αμέλεια είναι βασικά πάνω απ' όλα, απλός συνδρομητής θα μπορούσα να είμαι και θα πρεπε. Όχι θα μπορούσα και θα πρεπε. Αλλά πιο πολύ αμέλεια… εδώ καναδυό φορές πήγα στην οδό Πουλαντζάκη σε κάτι εκδηλώσεις αλλά δεν δραστηριοποιήθηκα. Όχι, και δεν έχω και πολλούς Κωνσταντινουπολίτες γνωστούς στην Θεσσαλονίκη. Έναν παιδικό φίλο έχω που κάναμε παιδιά παρέα στην πόλη και είναι εδώ κάπου, κάπου βρισκόμαστε και μ' αυτόνα.
[…]
Ε: Μια ερώτηση μόνο τώρα σχετικά με τί περίθαλψη είχατε όταν ήρθατε στην Ελλάδα;
Π: Καμία δεν είχαμε.
Ε: Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη δεν είχατε;
Π: Δεν είχαμε.
Ε: Δηλαδή γιατρούς, φάρμακα τα πληρώνατε όλα;
Π: Όχι όλα, όλα. Ευτυχώς εγώ ας πούμε μπήκα πολύ μικρός στην δουλειά δηλαδή ένα χρόνο μετά αφότου ήρθαμε στην Ελλάδα μπήκα στην δουλειά. Είχα ΙΚΑ ας πούμε.
Ε: Μμμμ...
Π:Ε και μετά αν ήθελε κάτι η μητέρα μου ας πούμε πηγαίναμε στο γιατρό και πληρώναμε κανονικά.
Ε: Τους είχατε ως προστατευόμενα μέλη;
Π: Όχι στην αρχή γιατί ούτε που το ήξερα αλλά θυμάμαι και η γιαγιά μου που είχε αρρωστήσει και η μητέρα μου και πηγαίναν και πληρώναν στους γιατρούς. Αργότερα με είπε κάποιος ότι μπορείς να βάλεις την μητέρα σου ως προστατευόμενο μέλος και έτσι την έβαλα στο ΙΚΑ μετά την μητέρα μου ασφαλισμένη, αλλά τα πρώτα χρόνια τα πληρώναν όλα.
Ε: Τα πρώτα χρόνια με το κράτος είχατε προβλήματα;
Π: Προβλήματα ήταν ότι στην αρχή έπρεπε να πηγαίνομε ανά τρίμηνο στο αστυνομικό τμήμα αλλοδαπών, τότε ήταν στην Τσιμισκή, να παίρνουμε άδεια παραμονής να την ανανεώνουμε. Μετά έγινε εξάμηνο, μετά έγινε ετήσιο, μετά τρίμηνο, τριετίες και αυτό πήγε μέχρι το 87' με τον Ανδρέα τον Παπανδρέου, ας πούμε, που άλλαξε ο νόμος και πήραμε την ελληνική υπηκοότητα.
Ε: Είπατε ότι εσείς και η αδερφή σας δεχτήκατε κάποιο ρατσισμό, ένα είδος ρατσισμού από τους συμμαθητές σας;
Π: Όχι ρατσισμός η αμάθεια ήταν.
Ε: Ε ναι. μπορεί και κακία τα παιδιά είναι κακά.
Π: Ε ναι μπορεί. Tο ότι αν είστε βαπτισμένοι; Aυτό, αυτό ήτανε, αφού το μύρο ας πούμε σε όλα τα πατριαρχεία του κόσμου ας πούμε πηγαίνει από την Κωνσταντινούπολη. Aν το ήξερε αυτό ούτε καν θα ρωτούσε. ; Ή το η πόλη έχει εκκλησίες; Tο να βαπτιστεί ένας Έλληνας, ένας Χριστιανός, δεν το έβλεπα ως ρατσισμό εγώ το βλεπα ως άγνοια ή ως βλακεία ακόμη, δηλαδή αυτό που με ρώτησε αυτός προχθές πριν κάνα χρόνο που παίξαμε Ελλάδα - Τουρκία ποδόσφαιρο ποιός θέλω να κερδίσει τώρα; Βλακεία το χαρακτηρίζω εγώ παρά ρατσισμό, βλακεία είναι.
[…]
Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς
Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς
1-2004
Θεσσαλονίκη
Θεματική Ενότητα
360
