Απόσπασμα από τη 19η τριμηνιαία έκθεση της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων στις 22 Αυγούστου του 1928, γράφτηκε από τον τότε πρόεδρο της ΕΑΠ Charles Eddy.
[…]
Σε όλα τα ζητήματα που έχουν σχέση με τη ζωή των μαζών, οι ανεξέλεγκτοι παράγοντες είναι αυτοί που ασκούν την πιο αποφασιστική επίδραση στο μέλλον τους. Στη διάρκεια τριών τουλάχιστον χρόνων, οι αστοί πρόσφυγες μετακινούνταν συνεχώς ωθούμενοι από κάποιο παράξενο ένστικτο. Υπάρχουν πολύ λίγες αστικές οικογένειες που δεν φτερούγισαν ξανά και ξανά από τη μια μεγάλη πόλη στην άλλη για να δουν με τα ίδια τους τα μάτια τις προοπτικές που πρόσφερε το κάθε μέρος που επισκέπτονταν. Οι συμβουλές συγγενών που βρίσκονταν μακριά και η μεταξύ τους αλληλογραφία υπέθαλπαν αυτές τις μετακινήσεις και τη διατήρηση του πληθυσμού σε μια κατάσταση αναβρασμού παρά τα όσα έκαναν οι αρχές για να παρεμποδίσουν και να απαγορεύσουν αυτές τις αλλαγές κατοικίας που παρεμπόδιζαν το έργο τους.
Σιγά-σιγά οι οικογένειες των προσφύγων τακτοποιήθηκαν με τρόπο ώστε η καθεμία τους έχει πλέον εγκατασταθεί στην τοποθεσία που θεωρεί πιο κατάλληλη.
Η σχετική διαδικασία ολοκληρώθηκε και αυτό που ούτε το κράτος ούτε οποιαδήποτε άλλη αρχή μπόρεσε να πραγματοποιήσει κατά την εποχή της άφιξης των προσφύγων στην Ελλάδα –δηλαδή την επιλογή για κάθε κατηγορία προσφύγων του τόπου όπου ήταν πιθανότερο να εγκατασταθούν χωρίς δυσκολία- επιτεύχθηκε από τους ίδιους τους πρόσφυγες.
[…]
Henry Morgenthau, Η αποστολή μου στην Αθήνα. 1922 το έπος της εγκατάστασης, μετάφραση Ιωσήφ Κασσεσιάν, εκδ. Τροχαλία, Αθήνα 1994, σ. 357.
Μοργκεντάου, Χένρυ
εκδόσεις Τροχαλία
1929
Νέα Υόρκη
Θεματική Ενότητα
1368
