Άρθρο της Βιργινίας Τσουδερού σχετικά με τα προσφυγικά οικήματα του Καρέα, εφ. Ελευθερία, 11/4/1962

Άρθρο σχετικά με τα γραφειοκρατικά εμπόδια που αντιμετώπιζαν πρόσφυγες της Ρουμανίας, εφ. Ελευθερία, 4/10/1950
6th August 2019
Απόσπασμα από το φυλλάδιο, “Απάντησις επί των δύο κατά του συνοικισμού των Θρακο-Βουλγάρων και Σέρβων άρθρων του Αιώνος «Η ΕΤΑΙΡΙΑ»”
6th August 2019
1950-1989

Άρθρο της Βιργινίας Τσουδερού σχετικά με τα προσφυγικά οικήματα του Καρέα, εφ. Ελευθερία, 11/4/1962

Η Βιργινία Τσουδερού (1924-2018), πολιτικός και δημοσιογράφος, εργάστηκε αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σε διεθνείς οργανισμούς του ΟΗΕ για την περίθαλψη των προσφύγων, ενώ αργότερα στον Διεθνή Οργανισμό Γεωργίας και Τροφίμων και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Υπήρξε μέλος ενώσεων για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, διετέλεσε μάλιστα αντιπρόεδρος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, και παρακολουθούσε στενά το προσφυγικό ζήτημα.
Στο παρακάτω κείμενο η Β. Τσουδερού παρουσιάζει τα «προσφυγικά του Καρέα», ένα συγκρότημα πολυκατοικιών που κτίσθηκε από το 1955 και ύστερα από το ελληνικό κράτος με τη βοήθεια της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και της σουηδικής οργάνωσης Radda Barnen για να στεγάσουν ομογενείς πρόσφυγες από τη Ρουμανία και τη Σοβιετική Ένωση. Με την οικονομική συνδρομή του ιδρύματος του Αρμένιου Καλούστ Γκιουλμπενκιάν στεγάστηκαν στην περιοχή και Αρμένιοι πρόσφυγες του 1922. Τα «προσφυγικά του Καρέα» χαρακτηρίζονται από την αρθρογράφο ως «πρότυπος οικισμός» και θεωρούνται «πείραμα» που πέτυχε. Υπογραμμίζει ιδιαίτερα τη συμβολή της μέριμνας για την εργασιακή αποκατάσταση, της κοινωνικής πολιτικής και της αυτό-οργάνωσης των προσφύγων στην επιτυχία του «πειράματος».

Μια προσφορά των Ηνωμένων Εθνών
Πρότυπος οικισμός
Το πείραμα του Καρέα

της κ. Βιργινίας Τσουδερού

Στους πρόποδες του Υμηττού, στον Άγιο Γιάννη τον Καρρέα σχηματίζεται σιγά-σιγά, ένας πρότυπος σύγχρονος οικισμός. Δύο πράγματα τραβούν την προσοχή, πρώτον η αυτοτέλεια του οικισμού από απόψεως αγορών, σχολείων, ψυχαγωγίας κ.λ.π. και δεύτερον τα επιτεύγματα των κατοίκων χάρις στην αυτοδιοίκησί τους.[...]
Τον πρότυπο αυτόν οικισμό τον χρωστούμε στα Ηνωμένα Έθνη με την συνεργασία του Υπουργείου Προνοίας. Ανηγέρθη χάρις στα προγράμματα αποκαταστάσεως μιάς ειδικής κατηγορίας προσφύγων, ήτοι ατόμων που αναγκάσθηκαν να φύγουν από την χώρα όπου γεννήθηκαν λόγω πολιτικών, θρησκευτικών ή φυλετικών διωγμών. Στην Ελλάδα είχαμε περίπου 20.000 άτομα που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία και δικαιούνται λόγω αυτού της βοηθείας του Γραφείου του Υπάτου Αρμοστού για τους Πρόσφυγες των Ηνωμένων Εθνών. Εξ αυτών 6.000 έλαβαν βοήθεια και μετανάστευσαν σε άλλες χώρες, 700 επαναπατρίστηκαν κατόπιν αιτήσεώς των, 4.500 περίπου απεκαταστάθησαν εντός της Ελλάδος και υπολείπονται 6.000 που περιμένουν ακόμα την σειρά τους. Περίπου το ήμισυ των προσφύγων αυτών είναι Ελληνικής καταγωγής από την Ρωσία και Ρουμανία. Οι υπόλοιποι είναι Αρμένιοι, Λευκορώσοι, Ασσύριοι και πολιτικοί φύγάδες από το παραπέτασμα.[...]
Ήδη 1.200 άτομα, ξερριζωμένα από τις κατοικίες τους στη Ρωσία και Ρουμανία έχουν βρη νέα στέγη στον οικισμό Λιντ-Καρρέα, 5 λεπτά από το κέντρο των Αθηνών. Μέχρι τέλους του χρόνου άλλοι 400 πρόσφυγες θα έχουν εγκατασταθή σε 4 νέες πολυκατοικίες που προστίθενται τώρα στις 12 παλαιότερες. Το κάθε κτίριο, με περίπου 30 κατοικίες ενός μέχρι 4 δωματίων, είναι τοποθετημένο κατά τέτοιον τρόπο ώστε όλα μαζί να σχηματίζουν μιά οικιστικήν ενότητα.[...] Μαζί με τις κατοικίες έχουν κτισθή τ' απαραίτητα μαγαζιά. Αυτά παραχωρήθηκαν σε διαφόρους πρόσφυγες κι έτσι ένα μέρος των κατοίκων βρήκαν εργασία εντός του οικισμού.[...] Το έργο συμπληρώνεται από το Κοινοτικό Κέντρο, απαραίτητο συμπλήρωμα όλων των συγχρόνων οικισμών στις πολιτισμένες χώρες.[...] Ενώ οι κατοικίες έχουν ανεγερθή δαπάνες του Γραφείου του Υπάτου Αρμοστού για Πρόσφυγες των Ηνωμένων Εθνών και της Ελληνικής Κυβερνήσεως, το Κέντρο είναι δωρεά της Σουηδικής Οργανώσεως περιθάλψεως παιδιού, Ράντα-Μπάρρνερ.[...]
Το σύστημα τοποθετήσεως των κατοικιών καθώς και η ανέγερσις του Κοινοτικού Κέντρου, επενοήθησαν με σκοπό την αφομοίωσι των κατοίκων των στο νέον περιβάλλον τους. Αυτό ήταν το πρωταρχικό μέλημα γιατί οι άνθρωποι αυτοί δεν ανήκαν πλέον πουθενά. Αν και κατά το πλείστον ελληνικής καταγωγής, η πατρίδα τους, η χώρα που γεννήθηκαν ήταν πια γι' αυτούς χαμένη. Μαζί είχαν χάσει συγγενείς, φίλους, συνήθειες, απασχόλησι κ.τ.λ.
Εάν τους παρείχετο μόνο στέγη, χωρίς να τους δοθή το αίσθημα ότι ανήκουν και πάλι κάπου -σε μιά νέα κοινότητα ανθρώπων- θα παρέμεναν απροσάρμοστοι και δεν θα απέβαλον την νοοτροπία του πρόσφυγος, την τόσο επιβλαβή όχι μόνο για το ίδιο το άτομο, αλλά και για την νέα τους πατρίδα.
Στον Καρρέα το πείραμα φαίνεται να πετυχαίνη. Ήδη οι κάτοικοι εσχημάτισαν μόνοι τους ένα Σύλλογο, στον οποίον ανήκουν σχεδόν όλοι οι αποκατασταθέντες πρόσφυγες.[...] Αν και ο οικισμός υπάγεται στον Δήμο Βύρωνος, οι αποκατασταθέντες πρόσφυγες, απεφάσισαν ότι δεν θα μπορούσαν να λύσουν τα διάφορα προβλήματα του νέου οικισμού χωρίς να εργασθούν οι ίδιοι. Η προσπάθειά τους είναι ένα περίφημο παράδειγμα αυτοδιοικήσεως [...].
Η επιτυχία του έργου δεν ήταν τυχαία. Είναι αποτέλεσμα επιπόνου και μακράς παρακολουθήσεως όλων των επί μέρους προβλημάτων κάθε πρόσφυγος, από την Υπηρεσία αποκαταστάσεως προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών. Για πρώτη φορά στην χώρα μας έγινε προσπάθεια ν' αντιμετωπισθή το προσφυγικό πρόβλημα από κοινωνικής απόψεως. Εξετάζονται τα προβλήματα κάθε πρόσφυγος χωριστά. Αναλύονται και βρίσκονται οι καλύτερες λύσεις. Εξειδικευμένοι κοινωνικοί λειτουργοί επιλέγουν τους πρόσφυγες προς αποκατάστασιν, και αυτή γίνεται αναλόγως των αναγκών που παρουσιάζει ο καθένας. Όταν τελειώση η αποκατάστασις, ο πρόσφυξ δεν έχει μόνο αποκτήσει στέγη και εργασία αλλά κάτι πολύ σπουδαιότερο, αυτοπεποίθησι και αυτοσεβασμό.[...]
Η Ελλάς πρέπει να οφείλη χάρι στα Ηνωμένα Έθνη, που απέδειξαν στην πράξι με τέτοιο τρανό τρόπο τ' αγαθά της συγχρόνου μεθόδου Κοινωνικής Πολιτικής. Διότι αν αυτή απέδωσε σε μιά τόση δύσκολη περίπτωσι όπως την αποκατάστασι ξερριζωμένων και ψυχικώς καταστραμμένων ανθρώπων, πόσο μάλλον θ' απέδιδε στην περίπτωσι των άλλων δεινοπαθούντων πολιτών. Η ορθή Κοινωνική πολιτική δεν είναι πολυτέλεια, είναι Εθνική ανάγκη.
Βιργινία Τσουδερού


Είδος Τεκμηρίου: Δημοσιεύματα στον Τύπο
Στοιχεία Δημιουργίας
Τσουδερού, Βιργινία
Εφημερίδα Ελευθερία
11-04-1962
Αθήνα
Θεματική Ενότητα
Β. Τσουδερού, «Μια προσφορά των Ηνωμένων Εθνών. Πρότυπος οικισμός. Το πείραμα του Καρέα», εφ. Ελευθερία, 11/4/1962
891

Τόποι μετακινήσεων προσφύγων

Τόπος Προέλευσης: Αρμενία, Ρουμανία, Ρωσία
Τόπος Εγκατάστασης: Καρέας (Αθήνα), Αθήνα