Εγκύκλιος της επί των συνοικισμών των Χίων Επιτροπής προς τις κατά τόπους επιτροπές Χίων, 1836

1834-1912

Εγκύκλιος της επί των συνοικισμών των Χίων Επιτροπής προς τις κατά τόπους επιτροπές Χίων, 1836

Πάγιο και βασικό αίτημα των Χιωτών προσφύγων της Επανάστασης του 1821 ήταν η παραχώρηση τόπου για την ίδρυση οικισμού. Ο Πειραιάς θεωρήθηκε η κατάλληλη περιοχή, ιδιαίτερα μετά την επιλογή της Αθήνας ως πρωτεύουσας του κράτους. Η ίδρυση, τον Φεβρουάριο του 1834, της «Επί των συνοικισμών των Χίων Επιτροπής» που αποτελούνταν από ισχυρά μέλη της χιακής κοινότητας, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στο συντονισμό των ενεργειών και στην έκδοση των σχετικών Βασιλικών Διαταγμάτων των ετών 1834-1838, με τα οποία ορίζονταν οι όροι απόκτησης της γης και οικοδόμησης του οικισμού. Το τεκμήριο που ακολουθεί προέρχεται από το βιβλίο πρακτικών της παραπάνω Επιτροπής. Πρόκειται για εγκύκλιο που στάλθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1836 προς 23 κατά τόπους επιτροπές Χιωτών, οι οποίες είχαν συσταθεί στην Ελλάδα, την Οθωμανική Αυτοκρατορία και την Ευρώπη. Υφίστατο δηλαδή μία ισχυρή δικτύωση των Χιωτών που λειτουργούσε με καλή οργάνωση, βασιζόταν στην προσωπική εργασία και στις χρηματικές συνεισφορές, υποστηρικτικά για το κοινό συμφέρον. Στην εγκύκλιο αναγγέλλεται η σύσταση και αναγνώριση της Επιτροπής από την Κυβέρνηση και η έναρξη των εργασιών της, ανάμεσα στις οποίες πρωτεύουσα θέση κατέχει η ίδρυση σχολείου, στην πρώην οικία Α. Μιαούλη, σε κεντρική θέση του Πειραιά. Αξιοσημείωτη είναι η πρόβλεψη το σχολείο να λειτουργήσει τόσο για τα αγόρια όσο και για τα κορίτσια, ώστε να «να κατασταθή ανελλειπές δια πάσαν ηλικίαν και γένος». Η κατάληξη της εγκυκλίου είναι απτή απόδειξη της αισιοδοξίας με την οποία έβλεπαν οι Χιώτες την ίδρυση του νέου κράτους και της ξεχωριστής θέσης τους σε αυτό.

Εγκύκλιος
Εν Πειραιεί την 30 Οκτωβρίου 1836
Προς τους Απανταχού Χίους

Συμπολίται!

Δια της από 30 Ιουνίου τ.έ. ημετέρας Εγκυκλίου, εκδοθείσης από την Ερμούπολιν της Σύρου, ειδοποιήθητε περί των όσων ενεργήθησαν μέχρι της εποχής εκείνης, αφορώντων τον εις Πειραιά συνοικισμόν ημών.
Σας γνωστοποιήται ήδη, ότι η Επιτροπή μεταβάσα προ ολίγου ενταύθα, αναγνωρισθείσα και εγκατασταθείσα παρά της Β. Κυβερνήσεως δια των από 22 φθίνοντος επισήμων εγγράφων, έλαβεν ήδη παρ’ αυτής τας καταστατικάς οδηγίας, καθ’ ας θέλει κανονίζει τας εργασίας της και διεξάγει τα περί τον συνοικισμόν, στηριζομένας εις όρους υπαγορευμένους από σύνεσιν και πατρική πρόνοιαν δια την ταχείαν και απρόσκοπτον πρόοδον του έργου.
Ειδοποιήσθε προσέτι, ότι ο συμπολίτης και συνάδελφός μας κύριος Ν. Βάμβας, εγκαθιδρύει κατ’ αυτάς την Ελληνικήν σχολήν αδεία της Β. Κυβερνήσεως και υπό την άμεσον αυτού διεύθυνσιν και επιστασίαν, εις την ευρύχωρον οικίαν του θαλασσινού ήρωός μας, του Μακαρίτου Α. Μιαούλη, καταλληλοτάτην κατά τυχεράν σύμπτωσιν ως προς τον σκοπόν και κειμένην ευτυχώς εις το κεντρικώτερον μέρος της νέας του Πειραιώς πόλεως. Υπάρχει εν ταυτώ σχολείον Δημοτικόν των Αρρένων, και φροντίς γίνεται ήδη περί του ενός άλλου ομοίου δια την εκπαίδευσιν των κορασίων, ώστε εντός ολίγου το εκπαιδευτικόν σύστημα της πόλεως να κατασταθή ανελλειπές δια πάσαν ηλικίαν και γένος. Υπό τοιούτους αγαθούς οιωνούς και τοσαύτα πολύτιμα πλεονεκτήματα απόκειται εις υμάς πλέον να δείξετε κατά χρέος την ανήκουσαν προθυμίαν εις την πρόοδον του ανέκαθεν επιθυμητού τούτου επιχειρήματος, δυνάμενοι του λοιπού να απευθύνεσθε εις την Επιτροπήν ταύτην, ήτις θέλει έχει μοναδικόν σκοπόν και κύριον αυτής έργον τα του συνοικισμού και κατά συνέπειαν τα των οικοδομών οίτινες αρχίζουν εντός ολίγου, Θεού ευδοκούντος.
Παρακαλείσθε επομένως κύριοι να διακοινώσετε τας χαροποιούς ταύτας αγγελίας προς τους αυτόθι αγαπητούς ημών συμπολίτας, και καθό επιφορτισμένοι τα περί των προαιρετικών συνδρομών δια την ανέγερσιν της Εκκλησίας και του σχολείου, να ευαρεστηθήτε να φροντίσετε συγχρόνως δια την παραλαβήν και το έμβασμα χωρίς αναβολήν των χρημάτων προς τον εν Σύρω συνάδελφόν μας Ιω. Α. Ράλλην κατά την έννοιαν της προλαβούσης εγκυκλίου μας, δια να γένη όσον τάχος η έναρξις του έργου, του οποίου την αξίαν εκτιμά, δεν αμφιβάλλομεν, έκαστος υμών αποχρώντως. Δύνασθε και εις την Επιτροπήν ταύτην κατ’ ευθείαν να κάμνετε τα εμβάσματα ταύτα, αν τούτο νομίζετε ευκολώτερον.
Η εποχή αύτη είναι δια τους Χίους η πλεόν λαμπρά. Γινόμεθα ήδη πρόγονοι ενδόξων και ευδαιμόνων απογόνων. Η Ελλάς όλη βλέπει κεχηνώσα [: με το στόμα ανοικτό, κατάπληκτη] τον συνοικισμόν ημών.

Η επί του συνοικισμού των Χίων Επιτροπή
Θ. ΆμιροςΝ. ΒάμβαςΛ. Ράλλης
Α. ΚοντόσταυλοςΙω. Βούρος

• 1834-1912
• Αυτο-οργάνωση προσφύγων
• Κρατικές πολιτικές