Μετά το ξερρίζωμα της παροικίας
Το νέον κύμα προσφύγων
Ζητήματα των εξ Αιγύπτου Ελλήνων
Της κ. Βιργινίας Τσουδερού
Κάθε Παρασκευή, ο Πειραιάς υποδέχεται ένα καράβι από την Αίγυπτο από πτωχούς –ή μάλλον πτωχεύσαντες- Έλληνας, μέλη της διαλυομένης παροικίας Αιγύπτου. Μπογαλάκια και καλάθια με τα λίγα υπάρχοντά τους είναι οι αποσκευές που φέρνουν μαζύ τους. Κανένας αντιπρόσωπος του κράτους ή άλλων, έστω, ιδιωτικών οργανώσεων, δεν είναι κάτω να τους υποδεχθή, να τους βοηθήση στα πρώτα βήματα της προσφυγιάς τους.
Είδα μια μητέρα με δύο παιδιά 2 και 3 ετών.[…] Ταξίδευε μόνη. Οι αιγυπτιακές αρχές είχαν απαγορεύσει την αναχώρησι του συζύγου. Στο κατάστρωμα πέρασε τις δύο μέρες που χρειάζεται το καράβι να έρθη από την Αλεξάνδρεια. Δεν μπορούσε να πληρώση για καλύτερη θέσι. Πρώτη φορά ερχόταν στην Ελλάδα. Οι γονείς της ήταν μικρά παιδιά όταν μετανάστευσαν στην Αίγυπτο. Σαν τους περισσότερους Έλληνες της Αιγύπτου, είχαν προοδεύσει στην δεύτερή τους πατρίδα, χωρίς βεβαίως να γίνουν και πλούσιοι. Τώρα η νέα πολιτική του Νάσερ τους εξαναγκάζει να ξερριζωθούν και να έρθουν εδώ.[…]
Στην αρχή, όταν πρωτοφθάνουν, έχουν ακόμα την ελπίδα ότι θα μπορέσουν να εργασθούν, να ξαναρχίσουν την ζωή τους. Αλλά γρήγορα βλέπουν όλες τις ελπίδες τους να χάνωνται και μαζύ και τις οικονομίες τους. Χάρις στην κωλυσιεργία και την έλλειψι πραγματικού ενδιαφέροντος, προστίθενται 40.000-60.000 νέοι πρόσφυγες στην περιοχή πρωτευούσης.
Το βασικό λάθος της πολιτικής της Ελληνικής κυβερνήσεως είναι ότι […] πιστεύει ακόμα ότι θα μπορούσε να διασωθή η παροικία μας στην Αίγυπτο.[…] Τούτο απεδείχθη εσφαλμένη εκτίμησις των πραγμάτων.
Τόσο φοβάται η κυβέρνησις την αντιμετώπισι νέου προσφυγικού προβλήματος, που κατωχυρωμένη πίσω από την εσφαλμένη αυτή εκτίμησι, δεν αντιμετωπίζει με θάρρος την νέα κατάστασι. Και το πιο τραγικό σ’ αυτή την περίπτωσι είναι ότι δεν υπήρχε κανένας λόγος να γεννηθή σοβαρό θέμα προσφυγικό. Πρώτον, διότι με καλό χειρισμό της υποθέσεως θα ήταν δυνατόν να βρεθούν κεφάλαια για την πραγματική αποκατάστασι των νεοαφιχθέντων και, δεύτερον διότι οι Έλληνες της Αιγύπτου είναι άνθρωποι δυναμικοί, εργατικοί και ανεπτυγμένοι που δεν χρειάζονται παρά μια στοιχειώδη βοήθεια για να μπορέσουν να ορθοποδήσουν και ν’ αποτελέσουν θετικά και χρήσιμα στοιχεία για την οικονομία μας.
Για να προληφθή η ολοκληρωτική καταστροφή, χρειάζεται πρώτον μια καλή οργάνωσις που ν’ αναλάβη την συστηματικήν μελέτη και επίλυσι των προβλημάτων που ανακύπτουν. Αυτή την στιγμή καμμιά υπηρεσία κρατική ή μη δεν θεωρεί τον εαυτόν της υπεύθυνο για την επίλυσι των διαφόρων θεμάτων που αντιμετωπίζουν οι νεοαφιχθέντες.
Τουλάχιστον δύο υπουργεία θεωρούνται εν μέρει αρμόδια. Βασικά, η περίθαλψις και υποβοήθησις των Ελλήνων της Αιγύπτου προτού αναχωρήσουν θεωρείται της αρμοδιότητος του υπουργείου Εξωτερικών, και αφού φθάσουν στον Πειραιά, του υπουργείου Προνοίας.[…]
Ό,τι μέτρα έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα είναι σπασμωδικά. Μόνο το υπουργείο Οικονομικών έδειξε κάποια κατανόησι παρέχοντας κατά μέγα μέρος, εις την πράξι, στους αφικνουμένους ατέλεια, από τελωνειακούς δασμούς.
Το πρόβλημα δεν θα λυθή αν δεν υπάρξη μία οργάνωσι υπεύθυνη για τον συντονισμό, την προώθησι και επίλυσι των διαφόρων προβλημάτων. Κεφάλαια για το έργο μπορούν να βρεθούν.
Τρεις είναι οι πηγές κεφαλαίων: Πρώτον οι κοινοτικές περιουσίες των διαλυομένων παροικιών, δεύτερον οι αποζημιώσεις των κατεσχημένων από τον Νάσερ ιδιωτικών περιουσιών, και τρίτον, τυχόν διεθνή κεφάλαια που θα μπορούσαν να εξευρεθούν για τον σκοπόν αυτό,
Οι κοινοτικές περιουσίες στην Αίγυπτο υπολογίζονται εις 10 εκτομ. λίρες Αιγύπτου ήτοι περίπου 650 εκ. δραχμές. Η μεταφορά, έστω και τμηματικώς, αυτής της περιουσίας και η χρησιμοποίησις της εδώ για την ίδρυσι σχολείων, νοσοκομείων, ακόμα και για την στέγασι ωρισμένης κατηγορίας προσφύγων, θα βοηθούσε ουσιαστικώς στην επίλυσι του θέματος.[…] Αυτή την στιγμή βεβαίως, υπάρχουν ακόμα 30.000-60.000 Έλληνες στην Αίγυπτο. Αυτοί όμως φεύγουν. Είναι θέμα συνεννοήσεως και με τις κοινότητες αλλά ιδίως διαπραγματεύσεων με την αιγυπτιακή κυβέρνησι. Πριν απ’ όλα όμως, χρειάζεται να κατανοηθή ότι η διάλυσις είναι αναπόφευκτος.
Δεύτερον, είναι το θέμα των αποζημιώσεων των ιδιωτικών περιουσιών. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς το μέγεθος των κρατικοποιουμένων ή εγκαταλελειμμένων περιουσιών. Υπολογίζονται από 100 μέχρι 150 εκατομ. λίρες Αιγύπτου.[…] Η απόδοσις αυτών των κεφαλαίων εν είδει αποζημιώσεως, θα υποβοηθούσε την ίδρυσι νέων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, όπου θ’ απορροφώντο όχι μόνον οι εξ Αιγύπτου Έλληνες εργάτες και υπάλληλοι, αλλά ασφαλώς και άλλες εργατικές χείρες.
Η τρίτη πηγή είναι τα ξένα κεφάλαια, για την άμεση υποβοήθησι σ’ αυτή την κρίσιμη καμπή. Η διεθνής αλληλεγγύη έχει πολλές φορές αποδείξει την χρησιμότητά της στην χώρα μας. Τώρα πλέον δεν είναι ούτε θέμα φιλανθρωπίας. Διεθνείς οργανώσεις και διεθνείς συμβάσεις υπάρχουν ήδη για να βοηθήσουν μέλη-κράτη σε τέτοιες δύσκολες στιγμές.
Σήμερα οι παλαιοί ομογενείς της Αιγύπτου, που ως γνωστόν και χρήματα και το αίμα τους έχουν προσφέρει στην Ελλάδα, εν απογνώσει πλεόν, θα συγκεντρωθούν για να διακηρύξουν τα δικαιώματά τους.
Βιργινία Τσουδερού
Τσουδερού, Βιργινία
Εφημερίδα Ελευθερία
20-12-1961
Αθήνα
Θεματική Ενότητα
Β. Τσουδερού, «Μετά το ξερρίζωμα της παροικίας. Το νέον κύμα προσφύγων. Ζητήματα των εξ Αιγύπτου Ελλήνων», εφ. Ελευθερία, 20/12/1961
884
