Άρθρο σχετικά με τον επαναπατρισμό προσφύγων Κρήτης και Ηπείρου, εφ. Νεολόγος Πατρών, 11/9/1896

Δημοσίευμα σχετικά με τη στάση της αστυνομίας απέναντι σε πρόσφυγες από τον Καύκασο, εφ. Ελεύθερον Βήμα, 13/5/1922
6th August 2019
Άρθρο σχετικά με την άφιξη ομογενών προσφύγων της Ρωσίας, εφ. Εμπρός, 30/3/1919
6th August 2019
1834-1912

Άρθρο σχετικά με τον επαναπατρισμό προσφύγων Κρήτης και Ηπείρου, εφ. Νεολόγος Πατρών, 11/9/1896

Ο επαναπατρισμός των προσφύγων καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα αποτέλεσε ένα σύνθετο και δυσεπίλυτο ζήτημα για το ελληνικό κράτος που επιθυμούσε οι πρόσφυγες να επιστρέψουν στους τόπους τους, διατηρώντας ισχυρή την πιθανότητα ένταξης των περιοχών αυτών στο ελληνικό κράτος. Η στάση των ίδιων των προσφύγων επίσης δεν ήταν ενιαία, ιδίως μάλιστα, στις περιπτώσεις εκείνες όπου ο επαναπατρισμός επιχειρούταν σε μεγάλη χρονική απόσταση από την άφιξη των προσφύγων στο ελληνικό κράτος, εφόσον δηλαδή είχαν συντελεστεί κάποιες διαδικασίες εγκατάστασης και εργασιακής τους αποκατάστασης. Η ανησυχία για αυτό που τους περίμενε στην παλαιά πατρίδα και για πιθανές νέες ταραχές, ο φόβος διώξεων και νέου εκπατρισμού, καθώς και το σοβαρό ενδεχόμενο να έχουν απωλέσει την περιουσία τους αποτέλεσαν βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες στη διαδικασία επιστροφής. Σε αυτούς τους παράγοντες συγκαταλέγεται και ο φόβος να απωλέσουν οικονομικά βοηθήματα και πρόνοιες ή ευνοϊκά δάνεια από το κράτος σε περίπτωση επιστροφής. Από την άλλη πλευρά, για τους ντόπιους πληθυσμούς και ενίοτε για σημαντική μερίδα του Τύπου, οι πρόσφυγες, αντιμετωπίζονταν ως ένα κατεξοχήν ζήτημα μεγάλης διάρκειας και σωρευτικών διαστάσεων, υπό την έννοια ότι κάθε νέα προσφυγική άφιξη λειτουργούσε προσθετικά άρα και επιβαρυντικά στις προηγούμενες. Στην οπτική αυτή το προσφυγικό ζήτημα αποτελούσε συγχρόνως οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα, θέτοντας έτσι στο επίκεντρο της ρητορικής των επικριτών του, την τροχοπέδη για την ανάπτυξη και την επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού από τις προνοιακές πολιτικές υπέρ των προσφύγων. Στο τεκμήριο του έτους 1896 που ακολουθεί, ο ανώνυμος συντάκτης του "Νεολόγου Πατρών" εκφράζει μία διαδεδομένη στην κοινή γνώμη αντίληψη αναφορικά με τους νεοαφιχθέντες Κρήτες πρόσφυγες και κατ’ επέκταση τους παλαιότερους, του 1866, επιχειρώντας έναν οικονομικό απολογισμό του κόστους των βοηθημάτων που τους παρέχονται. Για την ενίσχυση των επιχειρημάτων της υπέρ της διακοπής των χρηματικών βοηθημάτων, η εφημερίδα επιχειρεί μία διάκριση μεταξύ όσων εξεγέρθηκαν ένοπλα και όσων μετοίκησαν από το φόβο των αντιποίνων, ξεχωρίζει όσους παλαιότερους πρόσφυγες είχαν επιτυχή σταδιοδρομία στο ελληνικό κράτος, αναδεικνύει τη δυσμενή διάκριση απέναντι στους πρόσφυγες Ηπείρου και Μακεδονίας του έτους 1878, ενώ προτείνει η εξοικονόμηση πόρων να διατεθεί για την αγορά όπλων στα υπόδουλα, μία πρόταση που θα τύχαινε ευνοϊκής υποδοχής από το κοινό της.

Οι πρόσφυγες δέον να επανέλθωσι πάντες

Μεγίστην απροθυμίαν δεικνύουσιν οι ένεκα της ληξάσης επαναστάσεως προσφυγόντες εις την Ελλάδα, όπως επανέλθωσιν εις τα ίδια. Εκ των δεκακισχιλίων δε και πλέον τοιούτων μόλις οι ημίσεις συνήνεσαν και απήλθον ήδη μεθ’ όλας τας φαινομενικάς απειλητικάς προτροπάς της Κεντρικής Επιτροπής, διατεινόμενοι ότι πρέπει προηγουμένως να πραγματοποιηθή το δάνειον των 100.000 λιρών, ίνα εξ αυτών λάβη εκάστη οικογένεια πέντε λίρας προς ανοικοδόμησιν του καταστραφέντος οίκου. Αλλ’ ευτυχώς δεν κατεστράφησαν όλων των μήπω επανελθουσών οι οίκοι ουδέ άλλαι αυτών κτήσεις και μάλισται των εκ των ανατολικών και των ανατολικωτέρων Επαρχιών καταγομένων, αίτινες τη ενεργεία της Κεντρικής Επιτροπής, ης τα μέλη κατάγονται εκείθεν δεν μετέσχον της Επαναστάσεως και δη εκφανώς, ουδέ δι’ όπλων εφωδιάσθησαν. Σημειωτέον δε ότι το πλείστον των παραμενόντων προσφύγων σύγκειται εξ ανδρών ρωμαλέων εν οις πολλοί καλώς μεμορφωμένοι. Αλλά πλην των προσφύγων τούτων υπάρχουσι και ουκ ολίγοι εκ της Επαναστάσεως του 1866 προερχόμενοι, πλείστοι των οποίων εισήλθον εις την δημόσιον πολιτικήν τε και στρατιωτικήν υπηρεσίαν ανελθόντες και εις ανωτέρας θέσεις και βαθμούς, άλλοι δ’ επεδόθησαν εις εμπορικά και βιομηχανικά επαγγέλματα ευδοκίμως. Υπερδιακόσιοι δ’ εξ αυτών οικογένειαι λαμβάνουσιν έκτοτε τακτικώς και ανελλιπώς χρηματικά εκ μέρους του Δημοσίου βοηθήματα διά Β. Διαταγμάτων χορηγηθέντα, ων το σύνολον επί πολλά μεν έτη ανήρχετο εις 200.000 δραχμών ήδη δε περιωρίσθη εις 40.242 χορηγουμένας εις 48 οικογενείας. Μη υφισταμένου πλέον ουδενός λόγου της παρατάσεως από του πατρίου εδάφους αποδημίας ούτε των οικογενειών τούτων, ουδέ δικαιολογουμένης κατ’ ακολουθίαν της εξακολουθήσεως των χρηματικών του Δημοσίου βοηθημάτων, τα οποία άλλως δύνανται να αποταμιεύωνται, όπως χρησιμεύωσι προς προμήθειαν οπλισμού εις τα υπόδουλα μέρη ή να παρέχωνται εις τους μη δυναμένους πράγματι να επανέλθωσιν εις τας εαυτών εστίας πρόσφυγας επαναστάτας του 1878 εξ Ηπείρου και Μακεδονίας, προς εννενήκοντα και οκτώ οικογενείας, των οποίων παρέχονται νυν μόλις 50,166 δραχμαί κατ’ έτος, φρονώ ότι δέον να παύσηται η προς τας ειρημένας πρόσφυγας Κρητικάς οικογενείας περαιτέρω παροχή των εν λόγω βοηθημάτων.


Είδος Τεκμηρίου: Δημοσιεύματα στον Τύπο
Στοιχεία Δημιουργίας
Εφημερίδα Νεολόγος Πατρών
Εφημερίδα Νεολόγος Πατρών
1896-09-11 (Ιουλιανό)
Πάτρα
Θεματική Ενότητα
Οι πρόσφυγες δέον να επανέλθωσι πάντες
502

Τόποι μετακινήσεων προσφύγων

Τόπος Προέλευσης: Κρήτη, Ήπειρος