Αναφορά μέλους της Επιτροπής Παλιννόστησης Θεσσαλών προσφύγων προς τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, 1897

1834-1912

Αναφορά μέλους της Επιτροπής Παλιννόστησης Θεσσαλών προσφύγων προς τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, 1897

Παράλληλα με τη συνθηκολόγηση Ελλάδας και Τουρκίας, μετά τον πόλεμο του 1897, εκκινεί και το έργο της παλιννόστησης των Θεσσαλών προσφύγων. Σε θεσμικό και νομοθετικό επίπεδο, εκδίδεται το Βασιλικό Διάταγμα της 27ης Σεπτεμβρίου 1897 «περί διορισμού επιτροπών δια την εις τας εστίας αυτών παλιννόστησιν των Θεσσαλών προσφύγων». Στην περίοδο που ακολουθεί το έργο των επιτροπών αποδεικνύεται εξαιρετικά περίπλοκο, με πολλές πρακτικές δυσκολίες, ενώ και στο επίπεδο των Συνθηκών δεν προβλέπονται σαφείς ρήτρες για την παλιννόστηση. Το πρόβλημα εντείνεται, καθόσον ομάδες προσφύγων επιχειρούν μεμονωμένα και ασύντακτα να επιστρέψουν στα χωριά τους. Στην τετρασέλιδη επιστολή που παρατίθεται, η πραγματικότητα αυτή και τα επιμέρους ζητήματα εκτίθενται σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο, ειδικότερα στον πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών Αλέξανδρο Ζαΐμη. Συντάκτης της επιστολής είναι πιθανόν κάποιο μέλος της Επιτροπής Παλιννόστησης.

Αθήναι τη 2 Νοεμβρίου 1897

Κύριον Αλέξανδρον Ζαΐμην Πρόεδρον του Υπουργικού Συμβουλίου και Υπουργόν των Εξωτερικών ενταύθα

Κύριε Πρόεδρε,

Μη δυνηθείς να παρουσιασθώ εισέτι ενώπιον υμών χρέος μου θεωρώ να παραστήσω υμίν την απόλυτον ανάγκην του να επισπευθή όσον είναι δυνατόν ο επισιτισμός των παλιννοστησάντων προσφύγων.
Είναι πλέον η δεκαπέντε ημέρας αφότου διήλθον οι πρώτοι την δίοδον της Δερβέν Φούρκας και λάθρα τας περί αυτήν απηγορευμένας. Δεν έλαβον τροφήν ή μόλις δια δέκα ημέρας. Εάν εν Θεσσαλία δεν τραφώσι, το αποτέλεσμα θα ήναι ότι μετά φοβεράς απωλείας και κακουχίας θα λάβωσι πάλιν την προς την παλαιάν αυτών διαμονήν διεύθυνσιν. Ήδη ελέχθη περί των εν τω δήμω Μελιταίας ότι εσκέπτοντο να επιστρέψουν εις την Φθιώτιδα. Αλλά πλην τούτου, Κύριε Πρόεδρε, ρητήν εν ονόματι και κατά διαταγήν της Κυβερνήσεως ανελάβομεν οι επίτροποι της παλιννοστήσεως υποχρέωσιν προς τους Τούρκους του να διατρέφωμεν τους παλιννοστούντας εν Θεσσαλία.
Εννοείται ότι δια μόνης της διατροφής δεν σώζομεν αυτούς· πολλοί αυτών είναι γυμνοί, φοβούμαι δε ότι πολλοί αυτών θα μείνουν άστεγοι ή σχεδόν άστεγοι υπό τον βαρύτατον χειμώνα, όστις προμηνύεται, εν μέρει δε και ενέσκυψεν ήδη. Φρονώ ότι η Κυβέρνησις δεν θα δυνηθή παρά να απασχοληθή και με το ζήτημα της στεγάσεως αυτών. Εις πολλά μέρη είναι κατεστραμμέναι αι κατοικίαι των προσφύγων εις τινα δι΄αυτών δεν υπάρχουσιν ούτε δένδρα ούτε θάμνοι ούτε κάλαμοι πλησίον όπως εκ του προχείρου κατασκευασθώσι καλύβαι· τούτο συμβαίνει λ.χ. εις το χωρίον Βούζι. Εκεί δεν θα δυνηθή η Κυβέρνησις παρά έξωθεν να προμηθεύση εις τους πρόσφυγας τα μέσα του στεγασμού. Εν μέτρω ηδύναντο να χρησιμοποιηθώσιν εις τούτο όσαι τυχόν περισεύσωσι σκηναί του στρατού. Ο ταγματάρχης του μηχανικού κ. Δροσινός (νύν διατρίβων εν Στυλίδι) εν ομιλία επί του θέματος μοι είπεν ότι το κατ’ αυτόν πρακτικωτέραν θα εθεώρει την κατασκευήν από ναστόχαρτον, το οποίον αδιάβροχον και κρατεί θερμότητα. Δεν έχω ιδία επί του πράγματος γνώμην ουδέ γνωρίζω εάν δυνάμεθα ευκόλως να προμηθευθώμεν το απαιτούμενον πάντως όμως το πράγμα είναι επείγον και άξιον συντόμου μελέτης υπό των αρμοδίων.
Δέξασθε κύριε πρόεδρε την διαβεβαίωσιν της εξόχου προς υμάς υπολήψεώς μου.
Υπογραφή

• 1834-1912
• Κακουχίες προσφύγων
• Κρατικές πολιτικές