Αναφορά του Έλληνα πρόξενου στη Νέα Υόρκη Δ.Ν. Μπόταση προς τον υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Δεληγιάννη, 1868

Απόφαση περί επιτάξεως ακινήτων δι’ εγκατάστασιν προσφύγων και απαλλοτριώσεως οικοπέδων δι’ ανέγερσιν προσφυγικών συνοικισμών, 1922
6th August 2019
Νόμος περί συστάσεως συνοικισμού των Καμαριναίων και άλλων Ηπειρωτών, 1899
6th August 2019
1834-1912

Αναφορά του Έλληνα πρόξενου στη Νέα Υόρκη Δ.Ν. Μπόταση προς τον υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Δεληγιάννη, 1868

Η περίθαλψη των Κρητών προσφύγων της περιόδου 1866-1868 ενεργοποίησε ένα μεγάλο δίκτυο ανθρώπων και φορέων τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων του ελληνικού κράτους. Οι ανάγκες ήταν πολλές και επιτακτικές, ενώ ο αριθμός των προσφύγων επέτεινε τη διαχείριση και την άμεση επίλυση του ζητήματος. Επισιτισμός, προσωρινή στέγαση, υγειονομική περίθαλψη και ένδυση των προσφύγων ήταν μερικές από τις άμεσες ανάγκες που έπρεπε να καλυφθούν, ενόσω νέα πλοία με Κρήτες έφταναν στον Πειραιά και σε νησιά των Κυκλάδων. Σε αυτές τις πρωτοβουλίες επίλυσης του ζητήματος καθοριστική ήταν η συνδρομή των οργανώσεων και επιτροπών γυναικών. Σε όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα οι γυναίκες, μέσα από τη συμμετοχή τους σε εθελοντικές συσσωματώσεις, ανέλαβαν δράσεις για την περίθαλψη και την προστασία πληθυσμών που βρίσκονταν σε αδύναμη θέση, ενώ συχνά στο δημόσιο λόγο της εποχής υπήρχε μια σταθερή αναπαράσταση της γυναίκας-μητέρας και γύρω από τα «σύμφυτα»-κατά την ορολογία της εποχής-, με τη γυναικεία υπόσταση φιλάνθρωπα αισθήματα. Ενδεικτικά, η Ηπειροθεσσαλομακεδονική Επιτροπή των Κυριών, σε συνεργασία με τον κρατικό μηχανισμό, προχώρησε σε συντονισμένες προσπάθειες για τη συγκέντρωση οικονομικών πόρων και αγαθών για την ανακούφιση των προσφύγων της Κρήτης. Το ίδιο το κράτος περαιτέρω, προσπάθησε, δια της διπλωματικής οδού, να συγκεντρώσει χρήματα αλλά και να προκαλέσει τη διεθνή προβολή του ζητήματος. Η επιστολή που ακολουθεί, με συντάκτη τον Δ. Ν. Μπόταση, πρόξενο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα αυτών των προσπαθειών των Ελλήνων διπλωματών στις ΗΠΑ.

New York, 14/26 Μαρτίου 1868

Προς την Α.Ε. Κύριον Πέτρον Δελιγιάννην, Υπουργόν επί των Εξωτερικών εις Αθήνας


Κύριε Υπουργέ,

έλαβον την υπ’ αριθ. 819 και χροολογίαν 2 Φεβρουαρίου εγκύκλιον της Κυβερνήσεως περί συλλογής συνδρομών και αποστολήν αυτών εις την Ηπειροθεσσαλομακεδονικήν Επιτροπήν, προεδρευομένην υπό του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Αθηνών.
Γινώσκετε Κύριε Υπουργέ, ότι από ενός και ημίσεως ήδη έτους εγένοντο επανειλημμένως εν τω τόπω τούτο διάφοραι προσπάθειαι προς συλλογήν συνδρομών και βοηθημάτων υπέρ των προσφύγων Κρητών μεθ’ ικανής επιτυχίας. Η τελευταία μου συλλογή, ην η αποστολή 1000 φράγκων προς τον προκάτοχον υμών την 6ην Δεκεμβρίου 1867, προϊόν μιας δημοσίου ομιλίας μου περί Κρήτης και Κρητών ην απήγγειλα την 22 Νοεμβρίου του αυτού έτους.
Έκτοτε, η ανώμαλος κατάστασις του τόπου και η μεταξύ των Νομοθετικών Σωμάτων της Ομοσπονδίας και του Προέδρου διαμάχη απερρόφησαν την προσοχήν του Κοινού, και όλαι αι εσχάτως γενόμεναι απόπειραι, όπως ανανεώσωμεν τον υπέρ των Κρητών γεννηθέντα ενθουσιασμόν δια δημοσιεύσεων εις εφημερίδας και άλλων μέσων, απέβησαν άνευ αποτελέσματος.
Ήδη καταγινόμεθα προ πολλού όπως γένη εν Βοστώνι πανήγυρις υπέρ των προσφύγων Κρητών, ήτις ανοιχθήσεται περί τα μέσα Απριλίου. Αι εν τω τόπω τούτω ολίγισται Ελληνίδες απέστηλαν διάφορα εργόχειρα και άλλα ελληνικά αντικείμενα εν δε τη Βοστώνι δι’ επιμελείας κυρίως του Προξένου κυρίου Ι. Ροδοκανάκη, του Δόκτορος Χάου και των μελών της Κρητικής επιτροπής πολύς καταβάλλεται ζήλος, όπως η πανήγυρις αύτη έξεται επιτυχίαν. Και εν Βοστώνι και ενταύθα, διενείμαμεν μυριάδας αντιτύπων της εσωκλείστου προκηρύξεως. Το αποτέλεσμα της πανηγύρεως ταύτης εγκαίρως θέλω γνωστοποιήση εις το Υπουργείον.
Προκειμένου λόγου περί Κρητών προσφύγων, λαμβάνω την τιμήν να πληροφορήσω υμάς κύριε Υπουργέ, ότι προ τινών ημερών έσχον μακράν έντευξιν μετά της Α.Ε. του Κυρίου de Stoeckl, Πρέσβεως της Ρωσσίας εν Ουασιγκτώνι, όστις συχνάκις έρχεται ενταύθα, ένθα διαμένει η οικογένειά του. Ομιλούντες περί Κρήτης ηρώτουν την Α.Ε. εάν ενόμιζεν, ότι ο υπό τας διαταγάς του Ναυάρχου Farragut Αμερικάνικος Στόλος, ο περιπλέον ήδη την Μεσόγειον είχε λάβει νεωτέρας κai σαφεστέρας οδηγίας εις το περί Κρήτης και των προσφύγων Κρητών ζήτημα, καθόσον μάλιστα ενώπιον του ειρημένου στόλου η κανονοφόρος Ticonteruga [: Ticonteroga] είχεν ήδη φθάσει εις Χανία. O κύριος de Stoeckl μοι απήντησεν, ότι καθά ο επί των Εξωτερικών Αμερικανός υπουργός κύριος Leward εξεφράσθη, αι προς τον Ναύαρχον Farragut αποσταλείσαι οδηγίαι συγκεφαλαιούνται εις τας εξής: Ο Ναύαρχος παραγγέλεται να πράξη παν ότι η φιλανθρωπία, ο Χριστιανισμός και πολιτισμός τω υπαγορεύουσιν ως προς τους Κρήτας, οσάκις τω παρουσιασθή η περίστασις ν’ αποφύγη δε πάσαν ενέργειαν δυναμένην να έχη πολιτικόν χαρακτήρα ή να θεωρηθή οπωσδήποτε ως επέμβασις εις το περί ου ο λόγος ζήτημα.
Δέξασθε, Κύριε Υπουργέ την διαβεβαίωσιν της προς την υμετέραν εξοχότητα υψηλής υπολήψεώς μου.

Ευπειθέστατος
Ο πρόξενος
Δ. Ν. Μπότασης


Στοιχεία Δημιουργίας
Μπότασης, Δ.Ν.
Ψηφιακό Αρχείο ΥΠΕΞ
1868-03-26 (Ιουλιανό)
Νέα Υόρκη
Θεματική Ενότητα
470

Τόποι μετακινήσεων προσφύγων

Τόπος Προέλευσης: Κρήτη
Τόπος Άφιξης: Αθήνα