Άρθρο σχετικά με την μεταφορά Σέρβων προσφύγων στην Πάτρα, εφ. Νεολόγος Πατρών, 3/1/1916

1913-1922

Άρθρο σχετικά με την μεταφορά Σέρβων προσφύγων στην Πάτρα, εφ. Νεολόγος Πατρών, 3/1/1916

Η τριπλή πολεμική επίθεση (Γερμανία, Αυστροουγγαρία και Βουλγαρία) και κατάληψη της Σερβίας κατά το Νοέμβριο του 1915, οδηγεί τις σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις σε εφαρμογή σχεδίου υποχώρησης προς το νότο μέσω Αλβανίας. Το σχέδιο, μέσω της υποχώρησης, προσέβλεπε στη διάσωση και ανασύνταξη των σερβικών δυνάμεων και τη σύνδεση με αγγλικά και γαλλικά συμμαχικά στρατεύματα της Αντάντ (Στρατιά της Ανατολής στη Θεσσαλονίκη). Η πολύνεκρη έξοδος –χιλιάδες στρατιωτών και άμαχου πληθυσμού που ακολούθησαν το σερβικό στρατό φοβούμενοι διώξεις και αιχμαλωσία πέθαναν στην αλβανική χερσόνησο από τις κακουχίες και τη βαρυχειμωνιά- έχει καταγραφεί στις πηγές ως «Αλβανικός γολγοθάς». Μετά από έντονη παρέμβαση του Τσάρου της Ρωσίας, οι Σέρβοι στρατιώτες και πρόσφυγες, που εν τω μεταξύ μετά από τρείς σχεδόν εβδομάδες πορείας, είχαν φθάσει στα αλβανικά παράλια της Αδριατικής, μεταφέρθηκαν με γαλλικά και ιταλικά κυρίως πλοία στην Κέρκυρα. Το νησί, προηγουμένως, είχε καταληφθεί από τις συμμαχικές δυνάμεις, χωρίς ουσιαστική παρεμπόδιση και αντίδραση από την ελληνική κυβέρνηση. Ο εξαιρετικά πολυάριθμος πληθυσμός Σέρβων που είχε μεταφερθεί στην Κέρκυρα (περίπου 150.000) προκάλεσε ισχυρούς προβληματισμούς και σχεδιασμούς δράσης μεταξύ των συμμαχικών δυνάμεων και της ελληνικής κυβέρνησης. Στο παρακάτω δημοσίευμα, προερχόμενο από την εφημερίδα "Νεολόγος Πατρών", αποτυπώνεται σχέδιο μεταφοράς 5-6 χιλιάδων Σέρβων προσφύγων στην Πάτρα. Όπως καταγράφεται στο δημοσίευμα, βασικός εμπνευστής της μεταφοράς και εγκατάστασης των Σέρβων στην Πάτρα, ήταν και πάλι κύκλοι της ρώσικης διπλωματίας. Στο κείμενο αναδεικνύονται οι αντιρρήσεις που προέβαλε σε αυτούς τους σχεδιασμούς ο καταγόμενος από την Πάτρα, υπουργός Εσωτερικών Δημήτριος Γούναρης, θέτοντας υπεράνω τα ζητήματα προστασίας της δημόσιας υγιεινής, της κοινωνικής ειρήνης και της επάρκειας των τροφίμων, όπως και της προστασίας των καλλιεργειών. Τέλος, σε μια κατεύθυνση καθησυχασμού της κοινής γνώμης, το δημοσίευμα, χωρίς να προσδιορίζει με ακρίβεια τον χρόνο, αναφέρεται σε ειρηνική μεταφορά των Σέρβων και όχι υπό συνθήκες κατάληψης της πόλης, κατά το πολύ κοντινό στο δημοσίευμα παράδειγμα της Κέρκυρας.

ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΕΡΒΟΙ

Θα εγκατασταθούν πράγματι 5000. Έχουν και τας σκηνάς των.

Η εγκατάστασις Σέρβων προσφύγων εν Πάτραις, φαίνεται, ότι θα γίνη μετ΄ου πολύ. Δεν είνε όμως γνωστόν αν οι μέλλοντες να εγκατασταθούν, θα ήνε πέντε ή εξ χιλιάδες. Πάντως οι εγκατασταθησόμενοι θα ήνε πάρα πολλοί και αποτελούνται από τους πλέον άπορους Σέρβους, οίτινες φέρουν μεθ’ εαυτών και σκηνάς, εντός των οποίων θα διαμένουν. Η σύζυγος του Πρέσβεως της Ρωσσίας, η οποία εζήτησε να επιτραπή η εν τη πόλει των Πατρών εγκατάστασις των Σέρβων προσφύγων, παρεκάλεσεν όπως παραχωρηθούν εκτάσεις τινες εις τα πέριξ της πόλεως, εις ας να στήσουν τας σκηνάς των και διαμείνουν, εφ’ όσον θα διαμείνουν ενταύθα οι πρόσφυγες ούτοι. Ο κ. Γούναρης έχων υπ’ όψει, ότι η πόλις των Πατρών είνε ενδεχόμενον να πάθη εξ επιδημιών, ας ασφαλώς θα φέρουν οι Σέρβοι πρόσφυγες, επί πλέον δε προβλέπων εξάντλησιν των τροφίμων και του άρτου, εξάντλησιν αναπόφευκτον, ως και υπερτίμησιν, προέβαλεν αντιρρήσεις, τονίσας και το γεγονός, ότι είνε καλλιεργημένοι οι αγροί πράγμα όπερ είνε αληθές, και ότι η εγκατάστασις των προσφύγων θα επαναφέρη την καταστροφήν τούτων. Παρ’ όλας όμως τας αντιρρήσεις, οι Σέρβοι πρόσφυγες θα εγκατασταθούν, χωρίς εννοείται και να καταληφθή η πόλις υπό των Αγγλογάλλων δια να γίνη εγκατάστασις. Η διοικητική αρχή δεν έλαβεν ακόμη επισήμους πληροφορίας περί της αποστολής των Σέρβων προσφύγων. Ο κ. Νομάρχης μόνον ευρισκόμενος εις Αθήνας, επληροφορήθη τας ενεργείας ας της Πρεσβείρας της Ρωσσίας και εβεβαιώθη σχεδόν ότι θα έχωμεν τους Σέρβους πρόσφυγας.

• 1913-1922
• Κρατικές πολιτικές
• Μετακίνηση
• Προσλήψεις / μνήμη / στερεότυπα
• Σχέσεις γηγενών-προσφύγων