Απόσπασμα από το δημοσιευμένο ημερολόγιο του Σωκράτη Σαριβαξεβάνη, περ. η Λέξη, 12/1986

Συνέντευξη της πρόσφυγα με κωδικό Ρ18 που γεννήθηκε στο Βατούμ το 1916 και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1929-1930
6th August 2019
Απόσπασμα από τα Απομνημονεύματα του Π. Αργυρόπουλου, σχετικά με το Αρμενικό ζήτημα
6th August 2019
1950-1989

Απόσπασμα από το δημοσιευμένο ημερολόγιο του Σωκράτη Σαριβαξεβάνη, περ. η Λέξη, 12/1986

Τα επαναστατικά γεγονότα του Οκτωβρίου του 1917 στη Ρωσία και της περιόδου που ακολούθησε, εξώθησαν μεγάλο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού της Οδησσού σε εγκατάλειψη της πόλης και φυγή προς την Ελλάδα. Οι πληθυσμοί αυτοί είχαν εδραιώσει μια ισχυρή εμπορική και οικονομική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή, που ερχόταν να ανακοπεί από την εδραίωση της Οκτωβριανής Επανάστασης. Μεταξύ των προσφύγων της Οδησσού ήταν και ο Σωκράτης Σαριβαξεβάνης, καθηγητής τότε στην Ελληνική Εμπορική Σχολή της Οδησσού. Ο ίδιος, γεννημένος το 1880 στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας, φοίτησε στο Λύκειο των Freres Lazaristes στη Σμύρνη και κατόπιν σπούδασε γαλλική φιλολογία στη Νανσύ. Πριν διοριστεί στην Οδησσό, είχε διδάξει στη Σχολή της Χάλκης (1900-1909) και στο Ζωγράφειο Λύκειο της Κωνσταντινούπολης (1910). Ο Σαριβαξεβάνης καταγράφει την εμπειρία του προσφυγικού ταξιδιού στο ημερολόγιο του, γραμμένο σε γαλλική γλώσσα (εδώ μεταφρασμένο και δημοσιευμένο στο περιοδικό "Λέξη"). Οι κακές συνθήκες στο πλοίο Bella Rossia που τους μεταφέρει, οι ταλαιπωρίες των επιβατών και η αγωνία για τη νέα πραγματικότητα συνυπάρχουν με τη διάχυτη απελπισία και την προσωπική θλίψη και ματαίωση γι’ αυτά που άφηνε πίσω, όπως η πολύτομη βιβλιοθήκη του.


8 Απριλίου 1919. Πάνω στο «Bella Rossia»
Ταξιδεύουμε για την Κωνσταντινούπολη. Πρόσφυγες… Αυτή είναι η θλιβερή αλήθεια. Ποτέ μα ποτέ δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε πως τα γεγονότα θα μας ανάγκαζαν να τα εγκαταλείψουμε όλα, το βιος μας, τη βιβλιοθήκη μου-1500 βιβλία- για να σώσουμε τις ζωές μας.
9 Απριλίου 1919
Δεν μας άφησαν να αποβιβαστούμε στην Κωνσταντινούπολη. Το δικό μας πλοίο έχει 1.800 επιβάτες, πρόσφυγες όλων των τάξεων. Πρίγκιπες, μεγάλοι άρχοντες, έμποροι, τραπεζίτες, καθηγητές, δικηγόροι, καλλιτέχνες, βιοτέχνες. Όλοι κατεστραμμένοι, όλοι, φίρδην μίγδην, πεταμένοι μέσα σε υγρά και σκοτεινά αμπάρια. Στάβλοι που στεγάζουν ανθρώπινα ράκη. Δεν υπάρχουν αποχωρητήρια. Το βαπόρι μας είναι το πιο αργό απ’ όλα… Αδέκαροι, απροστάτευτοι. Πού πηγαίνουμε; Στη Θεσσαλονίκη. Και ύστερα; Στην Αθήνα. Άραγε θα φτάσουμε ποτέ;


Είδος Τεκμηρίου: Μαρτυρίες
Στοιχεία Δημιουργίας
Περιοδικό Η Λέξη
Περιοδικό Η Λέξη
12-1986
Αθήνα
Θεματική Ενότητα
548

Τόποι μετακινήσεων προσφύγων

Τόπος Προέλευσης: Οδησσός