Επιστολή της βασίλισσας Αμαλίας προς τον πατέρα της Παύλο Φρειδερίκο με περιγραφές για την άφιξη πολιτικών προσφύγων του 1848

1834-1912

Επιστολή της βασίλισσας Αμαλίας προς τον πατέρα της Παύλο Φρειδερίκο με περιγραφές για την άφιξη πολιτικών προσφύγων του 1848

Η βασίλισσα Αμαλία διατηρούσε από την άφιξή της στην Ελλάδα (1836) σταθερή και πυκνή αλληλογραφία με τον πατέρα της Παύλο Φρειδερίκο, Μέγα Δούκα του Ολδεμβούργου. Στις επιστολές της τον ενημέρωνε αναλυτικά για όσα συνέβαιναν στην Αθήνα, για την καθημερινότητά της και τη ζωή στο παλάτι αλλά και για τα πολιτικά πράγματα της χώρας. Ο επαναστατικός αναβρασμός του 1848 στην Ευρώπη την συγκλόνισε βαθιά, ιδιαίτερα μάλιστα καθώς η ίδια είχε ζήσει τα γεγονότα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 και τον εξαναγκασμό του βασιλιά Όθωνα να παραχωρήσει Σύνταγμα. Το απόσπασμα που ακολουθεί προέρχεται από επιστολή της με ημερομηνία 8 Οκτωβρίου 1849, όπου η Αμαλία εκφράζει τις εντυπώσεις της από την πολύβουη παρουσία Ιταλών και Πολωνών κυρίως πολιτικών προσφύγων στους δρόμους της Αθήνας, η οποία δίνει διαφορετικό χρώμα στην ατμόσφαιρα. Είναι αμφίβολη η λεκτική ακρίβεια του σημειώματος που φέρεται να είχε αναρτήσει ένας από τους πρόσφυγες, που διασκέδαζε το κοινό της Πλατείας Συντάγματος με κάποια αυτοσχέδια παράσταση δρόμου. Είναι ενδιαφέρουσα όμως η επισήμανση της Αμαλίας για την πολιτική ταυτότητα των προσφύγων, όπως και η αμφιθυμία που διακρίνει κατά την υποδοχή τους, καθόσον η αρχική φιλική διάθεση φέρεται να μετατρέπεται σε κριτική στάση απέναντι στην αποδοχή της έλευσής τους. Η πριγκίπισσα Χριστίνα Μπελτζιογιόζο-Τριβούλτσι που μνημονεύει η Αμαλία στην επιστολή της ήταν μέλος της υψηλής αριστοκρατίας, με ενεργό όμως δράση στον αγώνα για την ένωση της Ιταλίας και την απελευθέρωση από τους Αυστριακούς, εξαιτίας της οποίας αναγκάστηκε να καταφύγει στην Ανατολή.

Οι πρόσφυγες παρουσιάζουν απερίγραπτο θέαμα με τις διάφορες ενδυμασίες τους. Μόνο οι Πολωνοί είναι 153. Εκτός από αυτούς υπάρχουν και Ιταλοί και άλλοι. Είναι μαρτύριο. Βρίσκεται εδώ και η πριγκίπισσα Μπελτζιογιόζο [Belgiojoso], ή όπως αλλιώς τη λένε. Τώρα τελευταία ένας πρόσφυγας παρουσίασε ένα θέαμα με πυροτεχνήματα και στο χαρτί με το οποίο το ανήγγειλε, έγραψε «στην πλατεία μπροστά από το παλάτι του βασιλιά και κυρίου μας». Τι αντιφάσεις, επαναστάτες και δημοκράτες αποκαλούν έναν ξένο βασιλιά κύριό τους! Αφού πρώτα τους έφεραν, τώρα κάνουν ό,τι μπορούν για να τους διώξουν. Ασκείται έντονη κριτική για το ότι τους δέχτηκαν.

Βάνα Μπουσέ, Μιχαέλ Μπουσέ (επιμ.-μτφρ.), Ανέκδοτες επιστολές της βασίλισσας Αμαλίας στον πατέρα της, 1836-1853, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2011, σσ. 543-544.

• 1834-1912
• Πολιτικοί πρόσφυγες