Ερώτηση Αλ. Σβώλου για τη ρύθμιση του ζητήματος της ιθαγένειας των Ελλήνων ομογενών προσφύγων από τη Ρωσία, 6/4/1951

Πρακτικά συνεδριάσεων Βουλής, σχετικά με προσφυγικό συνοικισμό στη Βίγλα Άρτας προσφύγων από ανατολική Ευρώπη, 1956
6th August 2019
1923-1939

Ερώτηση Αλ. Σβώλου για τη ρύθμιση του ζητήματος της ιθαγένειας των Ελλήνων ομογενών προσφύγων από τη Ρωσία, 6/4/1951

Τη δεκαετία του 1930 και του 1940 σημειώθηκαν στην ΕΣΣΔ διώξεις κατά διαφόρων εθνοτήτων που κρίθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας του σταλινικού καθεστώτος ως ύποπτες για αντικαθεστωτική δράση, κατασκοπία κ.ά. Πολλές μειονοτικές ομάδες εκτοπίστηκαν στο εσωτερικό της ΕΣΣΔ και υπέστησαν ποικίλων ειδών κακουχίες για πολλά χρόνια. Σε αυτό το πλαίσιο υπέστησαν σκληρές διώξεις και οι ελληνικοί πληθυσμοί στη Νότια Ρωσία με αποτέλεσμα όσοι μπόρεσαν να καταφύγουν στην Ελλάδα. Παράλληλα, στα τέλη της δεκαετίας του 1930 η ΕΣΣΔ συμφώνησε να έρθουν στην Ελλάδα περίπου 20.000 ομογενείς.
Στο απόσπασμα που ακολουθεί, με αφορμή σχετική ερώτηση του διακεκριμένου νομικού Αλέξανδρου Σβώλου, προέδρου του Σοσιαλιστικού Κόμματος-Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας, οι υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Εσωτερικών περιγράφουν το ιστορικό και τα μέτρα που είχαν ληφθεί για τη ρύθμιση του ζητήματος της ιθαγένειας των Ελλήνων ομογενών προσφύγων από τη Ρωσία.

2) Υπουργείου Εσωτερικών.
Επί ερωτήσεως του βουλευτού κ. Α. Σβώλου έχομεν την τιμήν να κοινοποιήσωμεν υμίν συνημμένως αντίγραφον του προς το γραφείον του κ. Προέδρου της Κυβερνήσεως υπ' αριθ. 9369/17-2-50 σχετικού εγγράφου του Υπουργείου τούτου, εν τω οποίω εκτίθενται αι αποφάσεις και ενέργειαι του Υπουργείου επί του ζητήματος τακτοποιήσεως από απόψεως ιθαγενείας των εκ Ρωσίας ομογενών προσφύγων, ως οι περί ων η ανωτέρω ερώτησις, προς δε να γνωρίσωμεν υμίν τα εξής:
Ως εις το ρηθέν υπ' αριθ. 9369/1950 έγγραφον αναφέρεται από του έτους 1947, οπότε ήρχισε ο έλεγχος ιθαγενείας των εν λόγω προσφύγων υποβάλλονται εις το Υπουργείον τούτο σχεδόν καθημερινώς αιτήσεις καθορισμού της ιθαγενείας τούτων εφ' ων αποφαινόμεθα άνευ αναβολής τινός, μετά την χορήγησιν παρά της Γεν. Δ/σεως Υπηρεσίας Αλλοδαπών των περί αυτών ζητουμένων συναφών πληροφοριών.
Ως εκτίθεται δε εις το εν αντιγράφω κοινοποιούμενον υμίν ωσαύτως υπ' αριθ. 76165 της 17/9/47 έγγραφον του Υπουργείου τούτου προς την Γεν. Δ/νσιν Β. Ελλάδος, το σύνολον σχεδόν των εν λόγω προσφύγων έχει Ελληνικήν υπηκοότητα ως εμπίπτον εις τας περί αθρόας πολιτογραφήσεως σχετικάς διατάξεις των άρθρων 1, 3 και 7 της συμβάσεως Ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών, της κυρωθείσης δια του Ν. Δ/τος της 25/8/1923 (Εφ. Κυβ. Φύλλ. 238) ως ηρμηνεύθη δια της υπ' αριθ. 22/9-5-1924 αποφάσεως της Μικτής Επιτροπής επί της Ανταλλαγής ή εις τας σχετικάς διατάξεις του άρθρου 28 της συμφωνίας της Αγκύρας της κυρωθείσης δια του νόμου 4793/1930. Οι ελάχιστοι εκ τούτων οίτινες τυχόν έχουσι την Ελληνικήν υπηκοότητα είναι ευχερές να πολιτογραφηθώσιν κατά τας περί πολιτογραφήσεως διατάξεις του άρθρου 15 του Αστ. νόμου του 1856, ως έχουσι τροποποιηθή δια του άρθρ. 2 του Α. Ν. 2280/1940 καθ' ας ο ομογενής πολιτογραφείται δι' αποφάσεως του κ. Υπουργού του Υπουργείου τούτου, χωρίς να απαιτήται η πάροδος χρονικού τινος διαστήματος από της προς τούτο δηλώσεως ή αιτήσεως πολιτογραφήσεώς του προς την οικείαν δημοτικήν ή κοινοτικήν αρχήν.
Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω δεν υφίσταται λόγος λήψεως νομοθετικού τινος ή άλλου μέτρου προς τακτοποίησιν από απόψεως ιθαγενείας των εν λόγω προσφύγων.
Εντολή Υπουργού
Ο Γενικός Διευθυντής
Ν. Λιανόπουλος


Υπουργείον Εσωτερικών
Προς το Γραφείον κ. Προέδρου της Κυβερνήσεως

Αριθ. πρωτ. 9369
Εις απάντησιν επί του υπ' αριθ. 112 ε.ε. υμετέρου εγγράφου και συν τη επιστροφή του συναποσταλέντος ψηφίσματος της Πανελλ. Ενώσεως Ελλήνων προσφύγων εκ Ρωσσίας, έχομεν την τιμήν να γνωρίσωμεν υμίν τα εξής, όσον αφορά την τακτοποίησιν από απόψεως ιθαγενείας, αναγομένην εις την αρμοδιότητα του Υπουργείου τούτου.
Το ως είρηται ψήφισμα αφορά τους ομογενείς τους αφικομένους εκ Ρωσσίας εις Ελλάδα από του τέλους του έτους 1937 και μεταγενεστέρως. Περί της ιθαγενείας τούτων εξεδόθη αρχικώς η υπ' αριθ. 1241 της 21.10.1938 πράξις του Υπουργικού Συμβουλίου, ης αντίγραφον κοινοποιούμεν υμίν συνημμένως, κατόπιν της οποίας ανεστάλη ουσιαστικώς ο έλεγχος της ιθαγενείας αυτών. Την πράξιν ταύτην επηκολούθησαν τα υπ' αριθ. 847 Φ 104/20 της 13.12.41 του Υπουργείου Δημ. Τάξεως και 6003 της 21.2.42 του Υπουργείου τούτου έγγραφα προς την Γενικήν Διεύθυνσιν Μακεδονίας, δι' ων αύτη παρεκαλείτο όπως, λόγω της εκ της κατοχής κρατούσης καταστάσεως, αναστείλη πάσαν ενέργειαν σκοπούσαν εις τον έλεγχον της ιθαγενείας των εν λόγω ομογενών.
Το έτος 1947, οπότε είχον εκλείψει οι λόγοι της ως άνω αναστολής, εξεδόθη το υπ' αριθ. 76165/17.9.47 έγγραφον του Υπουργείου προς την τότε Γεν. Δ/σιν Β. Ελλάδος, κοινοποιηθέν ακολούθως και εις τας λοιπάς Γεν. Δ/σεις και εις τας Νομαρχίας του Κράτους, δι' ων υπεδείχθη η υπό των αρχηγών των οικογενειών των εν λόγω προσώπων υποβολή εις το Υπουργείον τούτο αιτήσεων καθορισμού της ιθαγενείας των και εγγραφής των εις τα μητρώα αρρένων και τα δημοτολόγια του Κράτους.
Έκτοτε υποβάλλονται ημίν αθρόως τοιούται αιτήσεις αίτινες αμελλητί διαβιβάζονται εις το Υπουργείον Δημ. Τάξεως ίνα μας γνωρίση τα εκ των παρ' αυτώ φακέλλων προκύπτοντα γεγονότα σχετικώς με την ιθαγένειάν των, μετά την απάντησιν δε τούτου, εκδίδονται άνευ αναβολής παρά του Υπουργείου τούτου αποφάσεις καθορισμού της ιθαγενείας τούτων και εντέλλονται άμα αι οικείαι Νομαρχίαι όπως επιμεληθώσιν της εγγραφής εις τα μητρώα αρρένων και δημοτολόγια των κρινομένων Ελλήνων υπηκόων.
Σημειούμεν ότι αι αποφάσεις ημών αι αφορώσαι τους εκ τούτων κρινομένους Έλληνας υπηκόους κοινοποιούνται άμα εις το Υπουργείον Γεωργίας, ως αρμόδιον περί την γεωργικήν αυτών αποκατάστασιν.
Εν Αθήναις τη 17 Φεβρουαρίου 1950

Εντολή Υπουργού
Ο Γεν. Διευθυντής
Ι. Λαζαρίδης


Είδος Τεκμηρίου: Πρακτικά Συνεδριάσεων
Στοιχεία Δημιουργίας
Βουλή των Ελλήνων
Βουλή των Ελλήνων
06-04-1951
Αθήνα
Θεματική Ενότητα
1247

Τόποι μετακινήσεων προσφύγων

Τόπος Προέλευσης: Σοβιετική Ένωση