Καταστατικόν του εν Κοκκινιά σωματείου υπό την επωνυμίαν Ένωσις Αρμενίων Εθνικιστών Κοκκινιάς ο «Βαρτάν Μαμιγγονιάν», 1933

1923-1939

Καταστατικόν του εν Κοκκινιά σωματείου υπό την επωνυμίαν Ένωσις Αρμενίων Εθνικιστών Κοκκινιάς ο «Βαρτάν Μαμιγγονιάν», 1933

Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου οι αρμενικοί πληθυσμοί που ζούσαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία υπέστησαν μαζικές διώξεις που οδήγησαν σε μαζικές εκτοπίσεις, θανάτους και ποικίλες κακουχίες. Μετά το 1922 και τη Μικρασιατική Καταστροφή πολλές χιλιάδες Αρμενίων εισήλθαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα, μαζί με τους υπόλοιπους πληθυσμούς της Μικράς Ασίας, του Πόντου κλπ. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός τους έφτανε τις 55.000, και σχεδόν οι μισοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν στη Βόρεια Ελλάδα. Το 1928 στην απογραφή πληθυσμού καταγράφηκαν περίπου 33.000 Αρμένιοι καθώς αρκετοί είχαν μεταναστεύσει κυρίως προς τη Γαλλία και τη Σοβιετική Αρμενία. Στην απογραφή του 1940 καταγράφηκαν περίπου 27.000, ενώ το 1951 ο αριθμός τους είχε μειωθεί σε 9.000. Υπολογίζεται ότι στα 1946-1947 το 60% της κοινότητας (περίπου 18.000 Αρμένιοι) μετακινήθηκε στη Σοβιετική Αρμενία με τη στήριξη του ελληνικού κράτους.
Κατά την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα μετά το 1922 δημιούργησαν τις δικές τους ιδιαίτερες οργανωτικές δομές (συλλόγους, εκκλησίες, σχολεία, εφημερίδες), ενώ έντονες υπήρξαν και οι ζυμώσεις στο εσωτερικό της κοινότητας σχετικά με την μετακίνηση και εγκατάσταση των μελών της στη Σοβιετική Δημοκρατία της Αρμενίας.
Το τεκμήριο που παρουσιάζεται εδώ προέρχεται από ένα Καταστατικό Σωματείου Αρμενίων της περιοχής της Κοκκινιάς και του Πειραιά γενικότερα, που επιχειρούσε να συσπειρώσει τους «εθνικιστές» Αρμενίους της περιοχής. Η ονομασία του σωματείου («Βαρτάν Μαμιγγονιάν») παραπέμπει σε μία σημαντική φυσιογνωμία της αρμενικής ιστορίας: ο Βαρτάν Μαμικονιάν (393-451) υπήρξε στρατιωτικός ηγέτης του 5ου μ.Χ. αιώνα. Ενώ οι Αρμένιοι βρίσκονταν υπό περσική κυριαρχία, κήρυξε επανάσταση κατά των Περσών όταν αυτοί επιχείρησαν να τους επιβάλουν τη ζωροαστρική λατρεία και συντέλεσε ώστε να διατηρήσουν οι Αρμένιοι τη χριστιανική τους πίστη. Για τις πράξεις του αυτές, η αρμενική εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο.

ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΝ
του εν Κοκκινιά Σωματείου υπό την επωνυμίαν Ένωσις Αρμενίων Εθνικιστών Κοκκινιάς ο Βαρτάν Μαμιγγονιάν

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α!
Σύστασις, Έδρα, σκοπός
Άρθρον 1ον.
Συνιστάται εν Κοκκινιά Σωματείον περιλαμβάνον πάντας τους εν τω συνοικισμώ κατοικούντας Αρμενίους τους μη ανήκοντας εις ουδεμίαν Πολιτικήν απόχρωσιν ανεξαρτήτως θρησκεύματος υπό την επωνυμίαν Ένωσις Αρμενίων Εθνικιστών Κοκκινιάς ο Βαρτάν Μαμιγγονιάν.
Άρθρον 2ον.
Σκοπός της Ενώσεως είναι α) η διαφύλαξις του αρμονικού Εθνικιστικού φρονήματος, β) η ηθική εξύψωσις της εν Κοκκινιάς αρμενικής νεολαίας και η διαφύλαξις του Εθνικού αυτών φρονήματος, γ) η κοινωνική διαπαιδαγώγησις των μελών, δ) κατά το δυνατόν η υλική αρωγή πάντων των κατοικούντων εν τω συνοικισμώ, ε) η διευκόλυνσις δια της ηθικής και εν δυνατώ υλικής αρωγής ως προς την βάπτισιν και τον γάμον ως επίσης την κηδείαν επί δυστυχούντων οικογενειών, στ) διοργάνωσις διαφόρων διαλέξεων εθνικιστικών, ζ΄) η ίδρυσις βιβλιοθήκης, η) η παροχή ιατρικής ή φαρμακευτικής συνδρομής εις τους δεομένους τοιαύτης, θ) η υποστήριξης των μελών ενώπιον πάσης δικαστικής αρχής δια του νομικού συμβούλου της Ενώσεως.-

[...]

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β!
Περί μελών.

[...]

Δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Άρθρον 4ον.
Πάντας οι εν τω συνοικισμώ οικούντες Αρμένιοι οι συμπληρώσαντες το 21ον έτος της ηλικίας των οι εις ουδεμίαν απόχρωσιν αρμενικήν ανήκοντος δύνανται να αποτελέσουν μέλη της Ενώσεως.
Η Ένωσις αποτελείται εκ τακτικών και επιτίμων μελών. Το Διοικητικόν Συμβούλιον προτείνει προς την Γεν. Συνέλευσιν τα επίτιμα μέλη, ήτις κατ’ απόλυτον Πλειοψηφίαν αποφαίνεται υπέρ ή κατά της προτάσεως ταύτης.-

[...]

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε!
Διοίκησις
Άρθρον 13ον.
Η Ένωσις Διοικείται υπό επταμελούς συμβουλίου αποτελουμένου εκ του Προέδρου, αντιπροέδρου, Γενικού Γραμματέως, Ταμίου και τριών συμβούλων εκλεγομένων εν τη Γενική Συνελεύσει της Ενώσεως δια μυστικάς Ψηφοφορίας εν ισοψηφία κρίνοντος του κλήρου. Η περίοδος του συμβουλίου είναι ενιαύσιος, εκλεγόμενον καθ' έκαστον έτος την δευτέραν Κυριακήν του μηνός Ιανουαρίου εκάστου έτους. Έκαστον μέλος κατά τας αρχαιρεσίας ψηφίζει αυτοπροσώπως απαγορευομένης πάσης άλλης συμμετοχής αυστηρώς υπό του παρόντος καταστατικού ήτις δια των πληρεξουσίων ή άλλων τρόπων.-

[...]

ΠΡΑΚΤΙΚΟΝ
Ιδρύσεως Σωματείου

Εν Πειραιεί σήμερον την 22αν Ιανουαρίου του χιλιοστού εννεακοσιοστού τριακοστού τρίτου έτους ημέραν της εβδομάδος Κυριακήν και ώραν 3 μ.μ. συνελθόντες οι κάτωθι υπογεγραμμένοι Αρμένιοι κάτοικοι Κοκκινιάς απεφασίσαμεν την ίδρυσιν Σωματείου συμφώνως ταις διατάξεσιν του Νόμου 281 περί Σωματείων υπό την Επωνυμίαν "Ένωσις Αρμενίων Εθνικιστών Κοκκινιάς ο «Βαρτάν Μαμιγγονιάν» ψηφίσαντες και το υπό της προσωρινής επιτροπής καταρτισθέν Καταστατικόν κατ' άρθρον και σύνολον συγκείμενον εξ άρθρων 39 ούτινος την αναγνώρισιν υπό του αρμοδίου Πρωτοδικείου Πειραιώς ανεθέσαμεν εις την εκλεγείσαν υφ' ημών σήμερον Προσωρινήν Διοικητικήν Επιτροπήν της Ενώσεως αποτελουμένην εκ των κ.κ. Σ. Μ. Μπαμπικιάν ως προέδρου Χ. Μ. Μπιζδικιάν ως αντιπροέδρου, Ν. Γ. Μιχσιαβεντικιάν ως Γενικού Γραμματέως και Ν. Γ. Γαζαριάν, Α. Ο. Τακεσιάν, Μ. Ο. Καϊρουνή, Π. Σ. Κιοσελιάν ως μελών.

Μετά την έγκρισιν δε του καταστατικού υπό του αρμοδίου Πρωτοδικείου Πειραιώς θέλει συγκληθή υπό της ανωτέρω προσωρινής Διοικητικής Επιτροπής Γενική συνέλευσις προς διενέργειαν αρχαιρεσιών συμφώνως τω καταστατικώ.

Εν Πειραιεί τη 22α Ιανουαρίου 1933

1 Σαάκ Μ. Μπαμπικιάν, Μηχανικός, οδός Κουτσικαρίου - Πρόεδρος [υπογραφή]
2 Χαϊγκ Μ. Μπιζδικιάν, Εργολάβος, οδός 14, αριθμ. 37 - Αντιπρόεδρος [υπογραφή]
3 Ντιράν Γ. Μιχσιαβεντικιάν, Σχεδιαστής, Οδός Θηβών - Γεν. Γραμματέας [υπογραφή]

[έπονται οι υπογραφές των υπολοίπων μελών]

• 1923-1939
• Αυτο-οργάνωση προσφύγων