Άρθρο-ρεπορτάζ της Λουκίας Πετρίτση σχετικά με το στρατόπεδο Λαυρίου εφ. Εμπρός, 22/3/1950

1940-1949

Άρθρο-ρεπορτάζ της Λουκίας Πετρίτση σχετικά με το στρατόπεδο Λαυρίου εφ. Εμπρός, 22/3/1950

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 και κατά τη δεκαετία του 1950 ομογενείς και αλλοδαποί πρόσφυγες από χώρες-μέλη του ανατολικού συνασπισμού (ενδ. Ρουμανία, Βουλγαρία, Αλβανία) καταφθάνουν στο ελληνικό κράτος προκειμένου να αποφύγουν διώξεις από τις κρατικές αρχές των χωρών τους ή επειδή δεν ήθελαν να παραμείνουν υπό το κομμουνιστικό καθεστώς. Οι πληθυσμοί αυτοί εισέρχονται κατά ολιγάριθμες ομάδες ατόμων και σε διαδοχικές φάσεις. Βασική δομή υποδοχής, στέγασης και περίθαλψής τους αποτέλεσε το στρατόπεδο προσφύγων Λαυρίου, που ιδρύθηκε το 1947 και κατόπιν για δεκαετίες συνέχισε να λειτουργεί, από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 μάλιστα ως χώρος υποδοχής Τούρκων και Κούρδων προσφύγων. Τα οικήματα του στρατοπέδου αρχικώς ανήκαν στη Μεταλλουργία Λαυρίου και επιτάχθηκαν από το κράτος, το οποίο, σε συνεργασία με την Αποστολή του Διεθνούς Οργανισμού Προσφύγων / ΟΗΕ (IRO/UN) στην Ελλάδα, προχώρησαν στην οργάνωση του στρατοπέδου. Ο Διεθνής Οργανισμός Προσφύγων (1946) πέρα από το έργο φροντίδας και μετεγκατάστασης των προσφύγων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είχε επιφορτιστεί και με το έργο περίθαλψης προσφύγων που είχαν εξαναγκαστεί σε μετακινήσεις ή δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στη χώρα τους για πολιτικούς λόγους. Η λειτουργία του στρατοπέδου και η σταδιακή εγκατάσταση προσφύγων σε αυτό κινητοποίησε την αρθρογραφία της εποχής, όπως αυτήν της ημερήσιας εφημερίδας "Εμπρός". Παρακάτω παρατίθενται ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τη δημοσιογραφική αποστολή της συντάκτριας Λουκίας Πετρίτση (1919-2006) στο στρατόπεδο. Η Πετρίτση, -η οποία στη δημοσιογραφική της πορεία ασχολήθηκε κατεξοχήν με το ρεπορτάζ για θέματα υγείας-, καταγράφει την εμπειρία της επίσκεψής της σε εκτενές άρθρο της, στο φύλλο της 22ας Μαρτίου 1950. Κατά την επίσκεψή της, συνομιλεί με ορισμένους από τους πρόσφυγες μεταφέροντας τους διαλόγους αυτούς, προσδίδοντας στο άρθρο ένα ζωντανό –βιωματικό τόνο. Ο λόγος του δημοσιεύματος αναδύει το μετεμφυλιακό πολιτικό κλίμα και την ταυτότητα της εφημερίδας, με την αναφορά στους «Ερυθρούς Παραδείσους» του τίτλου να προϊδεάζει τον αναγνώστη.

ΟΙ ΕΞΟΡΙΣΤΟΙ ΤΩΝ ΕΡΥΘΡΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΩΝ ΕΙΣ ΛΑΥΡΙΟΝ
ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΕΠΙΣΚΕΨΙΣ ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Τι είναι η ΙRΟ και πως εκτελεί το σπουδαίον έργον της
Δημοσιογραφική έρευνα της Κας Λουκίας Πετρίτση

Διακόσιοι εννενήντα επτά πολιτικοί φυγάδες, Ρουμάνοι, Σέρβοι, Βούλγαροι, Αλβανοί, βρίσκονται αυτή την στιγμή στο στρατόπεδο προσφύγων της «ΙRO», στο Λαύριον, 297 άνθρωποι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, που έφυγαν πανικόβλητοι απ’ τις πατρίδες τους για να γλυτώσουν απ’ την μάστιγα του κομμουνισμού. Αλλά τι είναι η «ΙRO» που περιθάλπει αυτούς τους πρόσφυγας; «ΙRO» συνηθίσαμε να ονομάζουμε στην Ελλάδα την Διεθνή Οργάνωσι Προσφύγων που ιδρύθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη, με σκοπόν την προστασίαν των προσφύγων, που δημιουργήθηκαν από τον Β΄Παγκόσμιον Πόλεμον. Ωρισμένα μεγάλα κράτη, όπως η Αμερική, η Αυστραλία, η Αγγλία, ο Καναδάς και άλλα, έχουν γίνει μέλη της οργανώσεως και συνεισφέρουν για την συντήρησί της. Η έδρα της ευρίσκεται εις την Γενεύην, σε όλα δε σχεδόν τα κράτη του κόσμου υπάρχουν κλιμάκια της οργανώσεως που φροντίζουν για τους πρόσφυγας και προσπαθούν να τους μεταφέρουν σε τόπους, όπου θα μπορέσουν να ζήσουν με την εργασίαν των. […] Η «ΙRO» ίδρυσε το στρατόπεδον προσφύγων Λαυρίου, η διοίκησις του δε ανετέθη στον κ. Μπενάκη με βοηθόν τον δόκτορα Ν. Σταυρίδη. Ανέλαβε δε η οργάνωσις τον ρουχισμόν και τη τροφήν των προσφύγων, με σκοπόν πάντοτε να τους μεταφέρη σε εύπορα κράτη, όπου θα μπορέσουν να ζήσουν εργαζόμενοι. […]

• 1940-1949
• Κρατικές πολιτικές
• Πολιτικοί πρόσφυγες
• Προσλήψεις / μνήμη / στερεότυπα