ΠΕΡΙ ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ
ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΕΩΣ ΤΗΣ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ (NEAR EAST RELIEF)
Αθήναι, 19 Φεβρουαρίου 1923
Εις την Ανατολήν και ιδίως εις την Ελλάδα δρα αποτελεσματικώτατα μία οργάνωσις η οποία είναι γνωστή υπό το όνομα «Αμερικανική Επιτροπή Περιθάλψεως της Εγγύς Ανατολής». Ο Αθηναϊκός τύπος ομιλεί συνηθέστατα δια την Οργάνωσιν ταύτην λαμβάνων αφορμήν από τα αλλεπάλληλα έργα φιλανθρωπίας και τας ανεκτιμήτους ηθικάς και υλικάς βοηθείας, άτινας παρέχει συνεχώς εις το καθημαγμένον Ελληνικόν Έθνος. Εν τούτοις είνε ζήτημα αν ο Ελληνικός κόσμος γνωρίζει λεπτομερώς το μέγα και ευεργετικόν έργον της οργανώσεως ταύτης και έχει σαφή και ωρισμένην ιδέαν της συμβολής της εις το έργον της Εθνικής αποκαταστάσεως και περισυλλογής το αναληφθέν υπό της Επαναστάσεως.
Εις τον τόπον μας η ιδέα του όγκου δια κάθε Σύλλογον ή Σωματείον δεν υπερβαίνει τας πέντε χιλιάδας ατόμων και η αντίληψις των δυνατών αγαθών την παροχήν συνδρομής 2-3000 δραχμών, είναι καθήκον επιβεβλημένον να ανασύρωμεν τον βαρύν πέπλον ο οποίος καλύπτει μετά τόσης μετριοφροσύνης την Αμερικανικήν φιλανθρωπίαν και να καταστήσωμεν γνωστόν εις το Πανελλήνιον το τεράστιον εις όγκον και αποτέλεσμα έργον αυτής. Θα προσπαθήσωμεν να παρουσιάσωμεν την δράσιν της Επιτροπής Περιθάλψεως της Εγγύς Ανατολής με την απλήν και εκφραστικήν γλώσσαν της πραγματικότητος, αποφεύγοντες συστηματικώς τους φιλολογικούς φωσφορισμούς, διότι τα γεγονότα φρονούμεν ότι είναι εκφραστικώτερα της φιλολογικής αερολογίας.
Η Αμερικανική Επιτροπή της Εγγύς Ανατολής (Near East Relief) εκτός του ότι είναι μια από τας μεγαλυτέρας οργανώσεις του κόσμου, κατέχει και το ρεκόρ της φιλανθρωπίας και του αλτρουισμού. Ιδρυθείσα κατά την διάρκειαν του μεγάλου πολέμου εν Νέα Υόρκη, σκοπόν είχε κατ’ αρχάς να βοηθεί και να περισώζη τους χριστιανικούς πληθυσμούς οι οποίοι μετεκινήθησαν εις την Ανατολήν υπό των Τούρκων. Μετά το πέρας του πολέμου ο σκοπός ούτως περιωρίσθη εις το να περισώζη ορφανά, τα οποία συνήντα εις τας διαφόρους πόλεις και τα χωρία της Ανατολής. Δέον να σημειωθή ότι το έργον τούτο δεν ήτο τόσον εύκολον όσον φαίνεται διότι πολλάκις απαιτείται όπως οι πράκτορες της οργανώσεως ταύτης εισδύωσιν και εις τους πλέον αποκέντρους τόπους της Ανατολής, διακινδυνεύοντες την ιδίαν των ζωήν δια να περισώσωσιν ορφανά τα οποία εκρατούντο υπό των Τούρκων και εκ των οποίων τα περισσότερα εξισλαμίζοντο.
Τοιουτοτρόπως η οργάνωσις κατώρθωσε να περισώση πλέον των 100.000 ορφανών, τα οποία μετέφερεν εις Κων/πολιν και Σμύρνην και εκείθεν εις Αθήνας περί τας 35.000. Και γεννάται αμέσως το ερώτημα. Πού τα ετοποθέτησεν και πώς τα περιέθαλψεν η Αμερικανική Επιτροπή Περιθάλψεως της Εγγύς Ανατολής τα ορφανά ταύτα; Πράγματι αν ληφθή υπ’ όψιν ότι εκτός των ορφανών τούτων ήλθαν εις την Ελλάδα και περί το εν εκατομμύριον πρόσφυγες πρέπει να ομολογηθή ότι δεν ήτο εύκολος η στέγασις και περίθαλψις 35.000 ορφανών ανηλίκων.
Η Αμερικανική όμως ταχύτης η οποία πηγάζει από την πρακτικήν ψυχήν του ευγενούς Έθνους έλυσε το ζήτημα αυθωρεί. Χωρίς να χάση καιρόν τα διεμοίρασεν εις τας διαφόρους επαρχίας και τας νήσους της Ελλάδος όπου εκ των προτέρων είχεν ετοιμάσει καταλύματα και τροφάς.
Εκτός των ανωτέρω ενεργειών της η Αμερικανική Οργάνωσις Περιθάλψεως της Εγγύς Ανατολής, η οποία είχε την έδραν της εν Κων/πόλει και την οποίαν μετέφερεν εσχάτως εις Αθήνας προβαίνει και εις την ίδρυσιν ορφανοτροφείων, εκπαιδευτηρίων και επαγγελματικών σχολών, δια τα οποία εξοδεύει κατ’ έτος 2.000.000 δολλάρια.
Είναι ευτύχημα δια την Ελλάδα ότι και ο εν Νέα Υόρκη πρόεδρος της εν λόγω οργανώσεως κ. Μπάρτον και ο εν Κων/πόλει τοιούτος κ. Τζάκουιθ και ο εν Αθήνας κ. Νάιτ, είναι επιστήθιοι φίλοι της Ελλάδος, προς την οποίαν τρέφουσιν αγνά αισθήματα φιλίας και την οποίαν αγαπούν μέχρι λατρείας.
Εις τούτο οφείλεται εν μέρει και το γεγονός της μεταφοράς της Έδρας της Επιτροπής εκ Κων/πόλεως εις τας Αθήνας. Η Ελλάς δύναται να υπερηφανεύεται δια τους φίλους.
Εκείνο όμως το οποίον πρέπει να τονισθή ιδιαιτέρως και το οποίον αποτελεί ανεκτίμητον υπηρεσίαν εις την Ελλάδα είναι, ότι πρώτη η Αμερικανική Επιτροπή Περιθάλψεως της Εγγύς Ανατολής, υπήρξε εκείνη η οποία κατήγγειλε εις την Ευρώπην και εις άπαντα τον πεπολιτισμένον κόσμον, τας Κεμαλικάς ωμότητας τας οποίας περιέγραψε δια ζωηρών χρωμάτων και παρέστησε δια φωτογραφιών άτινας έλαβεν επί τόπου.
Η οργάνωσις αύτη κατά τας δυσκόλους ταύτας στιγμάς της Εθνικής αποκαταστάσεως υπήρξεν από μηχανής θεός στην Ελλάδα και κατέστη ο αληθής Σαμαρείτης αυτής εις το έργον της επουλώσεως των πληγών της. Εις την θαυμασίαν ταύτην οργάνωσιν οφείλεται ακόμη η διάσωσις των περισσοτέρων προσφύγων τόσον από την μάχαιραν του Κεμάλ εν Σμύρνη όσον και από την πείναν και τας επιδημίας ενταύθα. Τα φιλανθρωπικά ιδρύματα τα οποία κατασκευάζει δεν προορίζονται μόνον δια τα ορφανά τα οποία συντηρεί αλλά και δια τους πρόσφυγας οι οποίοι έχουσιν επίσης ουχί ολιγωτέραν ανάγκην αυτών.
Την αποτελεσματικήν δράσιν της Περιθάλψεως της Εγγύς Ανατολής ο Ελληνισμός ολόκληρος παρακολουθεί με ζωηρόν ενδιαφέρον μετά του οποίου αισθάνεται προς αυτήν βαθύτατον αίσθημα ευγνωμοσύνης. Κρίνομεν περιττόν να επιχειρήσωμεν να εξάρωμεν το τεράστιον έργον της εν λόγω οργανώσεως. Τούτο μόνον προσθέτομεν ότι: Όταν μιαν ημέραν η αρίστη αύτη οργάνωσις περατώση το έργον της και εγκαταλείψη την Ελλάδα, τα ολιγώτερα που θα έχη να μας αφήση θα είναι τα διάφορα ορφανοτροφεία και το πλήθος των επαγγελματικών Σχολών και εκπαιδευτηρίων τα οποία έκτισε και θα κτίση έως τότε.
Ν. ΠΑΡΘΕΝΗΣ