Δημοσιεύματα σχετικά με τη δράση του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού στη Μεσσηνία, εφ. Σημαία Καλαμών, 24/12/1922 και 27/12/1922

1913-1922

Δημοσιεύματα σχετικά με τη δράση του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού στη Μεσσηνία, εφ. Σημαία Καλαμών, 24/12/1922 και 27/12/1922

Η Καλαμάτα υπήρξε πόλος συγκέντρωσης προσφυγικού πληθυσμού, καθώς αποτελούσε μία πόλη-λιμάνι αλλά και ένα αξιόλογο εμπορικό-βιομηχανικό κέντρο. Αυτά τα χαρακτηριστικά την κατέστησαν, εκτός από τόπο εγκατάστασης, σημαντικό διαμετακομιστικό σταθμό προσφυγικών πληθυσμών. Έχει υπολογιστεί ότι πριν την έναρξη της υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών, είχαν καταφύγει εκεί περίπου 9.300 άτομα, ενώ τελικά οι μικρασιάτες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν οριστικά στην περιοχή (κυρίως στην Καλαμάτα και δευτερευόντως στην παρακείμενη Μεσσήνη) ανήλθαν σε περίπου 2.200.
Τον πρώτο καιρό μετά την κατάρρευση του μετώπου και τη μαζική είσοδο μικρασιατών προσφύγων, οι ανάγκες της περίθαλψής τους (στέγαση, διατροφή, ένδυση, υγειονομική περίθαλψη) υπήρξαν κατεπείγουσες. Στις τραγικές συνθήκες της συγκυρίας, το επίσημο κράτος μόνο στοιχειωδώς μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες αυτές. Εκτός από τη σύσταση του Ταμείου Περιθάλψεως Προσφύγων, οι κατά τόπους υπηρεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης μέσω των Δημάρχων και των Νομαρχών κλήθηκαν να αναλάβουν ένα μέρος της περίθαλψης. Συγχρόνως, σημαντική υπήρξε και η βοήθεια ιδιωτών, συλλόγων, σωματείων και κυρίως κάποιων ξένων οργανώσεων, μεταξύ των οποίων και ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός. Ο ρόλος που ανέλαβε ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός ήταν κυρίως επισιτιστικός: υπολογίζεται ότι οι δράσεις του τον Μάρτιο του 1923 κάλυπταν τις επισιτιστικές ανάγκες άνω των 500.000 προσφύγων.
Στα άρθρα που ακολουθούν περιγράφεται η δράση που ανέπτυξε ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός στην περιοχή της Μεσσηνίας: αναφέρεται η άφιξη του εκπροσώπου του στην Καλαμάτα, οι πρώτες προσπάθειες συντονισμού του με τις τοπικές αρχές και η μεθοδολογία που σκόπευε να ακολουθήσει. Βλέπουμε μάλιστα ότι ένα από τα πρώτα μελήματα ήταν η καταγραφή των προσφύγων ανάλογα με την παραγωγική τους ικανότητα, την ηλικία, το φύλο τους κ.λπ. Επίσης, πληροφορούμαστε για τις προειδοποιήσεις του εκπροσώπου του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού ότι οι ελληνικοί φορείς θα πρέπει να επιληφθούν της μόνιμης αποκατάστασης των προσφύγων καθότι η περίθαλψη που παρείχαν οι ξένες οργανώσεις αποτελούσε προσωρινή αποκλειστικά λύση.

24/12/1922
Τα μέτρα του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού δια τους πρόσφυγας
Προχθές το εσπέρας αφίκετο εις την πόλιν μας ο κ. Κάρολος Λούης, εις των εν Ανατολή αντιπροσώπων του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού. Εις τον σιδηροδρομικόν σταθμόν εδεξιώθη τον Αμερικανόν αντιπρόσωπον ο κ. Δήμαρχος.
Σήμερον την πρωΐαν ο κ. Λούης επεσκέφθη τον κ. Δήμαρχον μετά του οποίου μετέβησαν εις την Νομαρχίαν προς επίσκεψιν του κ. Νομάρχου.
Ο κ. Λούης εζήτησε παρά της Νομαρχίας λεπτομερείς καταλόγους των ευρισκομένων εν Μεσσηνία προσφύγων κατά κατηγορίας, δηλαδή στατιστικούς πίνακας των ικανών, των ανικάνων προς εργασίαν, των εξευρόντων εργασίαν, των αέργων, των ορφανών, των ανηλίκων και των γερόντων.
Ο Αμερικανός αντιπρόσωπος εδήλωσε προς τον κ. Νομάρχην ότι θα παραμείνη επί 6μηνον και θα ιδρύση κατά ληφθείσαν απόφασιν του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού σταθμόν τροφίμων με ακτίνα τους Νομούς Μεσσηνίας, Λακωνίας και Αρκαδίας. Εκ του κέντρου Καλαμών θα αποστέλλωνται εις τους πρόσφυγας τους ευρισκομένους εις τους εν λόγω Νομούς διάφορα τρόφιμα εκ του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού και ειδικώς άλευρα, όρυζα, όσπρια και γάλα. Η διανομή των εν λόγω ειδών εις την πόλιν μας θα γίνεται υπό την άμεσον επίβλεψίν του.
Εις τον κ. Λούην κατά παράκλησίν του παρεχωρήθη γραφείον εις την Νομαρχίαν.
Μετά τούτο ο Αμερικανός αντιπρόσωπος συνοδευόμενος και υπό του Διευθυντού της Νομαρχίας κ. Μαυρομάτη επεσκέφθη τους ενταύθα προσφυγικούς συνοικισμούς.
Μετά την επιθεώρησιν των προσφυγικών συνοικισμών ο κ. Λούης ετηλεγράφησε προς τον εν Αθήναις αντιπρόσωπον του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού, υπήκων εις παράκλησιν του κ. Νομάρχου και του κ. Δημάρχου, όπως αποσταλώσι το ταχύτερον ενταύθα κλινοσκεπάσματα και εσώρρουχα δια τους πρόσφυγας ιδία της υπαίθρου Μεσσηνίας, οίτινες στερούνται των ειδών αυτών.

---

27/12/1922
Ο εδώ αντιπρόσωπος του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού έδωκε δι' ολίγων εις γενικάς γραμμάς την κατεύθυνσιν, την οποίαν ηκολούθησε και θα ακολουθήση εις το ζήτημα της προσφυγικής περιθάλψεως ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός, του οποίου την ανθρωπιστικήν δράσιν όλοι γνωρίζουν και όλοι μετ' ευγνωμοσύνης εξετίμησαν. Αλλ' ο κ. Λούης ετόνισε και μίαν αλήθειαν την οποίαν πρέπει να προσέξωμεν όλοι: ότι θα έλθη μοιραίως μία στιγμή καθ' ην θα παύσουν να αναμιγνύωνται οι Αμερικανοί εις το έργον της Ελληνικής περιθάλψεως. Προ της ημέρας αυτής πρέπει προσφυγικον ζήτημα να μη υφίσταται. Είναι συνεπώς ανάγκη να ληφθούν από τούδε όλα τα μέτρα εκείνα, τα οποία ενδεικνύονται δια την λύσιν του προσφυγικού ζητήματος.

• 1913-1922
• 1923-1939
• Ιδιωτική / διεθνής αρωγή
• Πρώτη υποδοχή / περίθαλψη