Πρακτικά Συνεδριάσεων Βουλής, Συνεδρίασις Π΄, 9/2/1848
Όθων
ελέω Θεού
Βασιλεύς της Ελλάδος
Ψηφισάμενοι ομοφώνως μετά της βουλής και της γερουσίας, απεφασίσαμεν και διατάττομεν.
Άρθρ. 1. Εις τους αποικήσαντας εν τη Ελλάδι Κρήτας και λαβόντας γαίας δυνάμει του υπ' αριθ. ΚΔ΄ ψηφίσματος του Κυβερνήτου, ή των από 13 και 18 Οκτωβρίου 1834 Β. Διαταγμάτων περί συνοικισμού των Κρητών εις Μινώαν και Μεθώνην θέλουν παραχωρηθή τα έγγραφα της ιδιοκτησίας∙ εις όσους εκ των μεταναστευσάντων ήδη δεν έλαβον εισέτι γαίας θέλουν παραχωρηθή εις εκάστην οικογένειαν 30-50 στρέμμ. γης, αναλόγως των μελών αυτής∙ αλλά προς τούτον σκοπόν θέλουν χρησιμεύσει προ πάντων εκείναι αι γαίαι, αίτινες ή κατέχονται από Κρήτας καθ' υπέρβασιν των όρων των προσδιωρισμένων από το ψήφισμα του Κυβερνήτου και από τα Β. Διατάγματα, ή εγκατελείφθησαν από αυτούς∙ εάν δεν ήθελον εξαρκέσει αύται, θέλουν παραχωρηθή και εκ των διαθεσίμων εθνικών γαιών, επιφυλαττομένων των όρων του από 24 Ιουνίου 1843 Νόμου υπέρ των γεωργών.
Άρθρ. 2. Εάν εις τους νυν αποίκους της Μινώας δεν εδόθη έκτασις γαιών, κατά τους όρους του περί συνοικισμού τούτου Β. Διατάγματος, θέλει συμπληρωθή το ελλείπον από εθνικάς γαίας κειμένας και εκτός του δήμου Μινώας, με την επιφύλαξιν των όρων του ειρημένου υπέρ των γεωργών Νόμου.
Άρθρ. 3. Κατά την Μήλον και Μινώαν, όπου δεν υπάρχουν διαθέσιμοι εθνικαί γαίαι, θέλουν παραχωρηθή εις τους αποίκους και εκ των γαιών των παρακειμένων διαλελυμένων μονών, αποζημιουμένου του εκκλησιαστικού ταμείου δι' άλλων εθνικών γαιών ίσης αξίας.
Άρθρ. 4. Εις εκάστην των εν Μήλω και εν Μινώα νεοσυνοικισθησομένων οικογενειών, θέλει παραχωρηθή δι' εξόδων της κυβερνήσεως εις οικίσκος αξίας όχι ανωτέρας των τριακοσίων δραχμών, εις βους και τα αναγκαία γεωργικά εργαλεία προς καλλιέργειαν των γαιών αυτών.
Οι ημέτεροι επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργοί θέλουν δημοσιεύσει και εκτελέσει τον παρόντα Νόμον.
[...]
Πρακτικά Συνεδριάσεων Γερουσίας
Συνεδρίασις 2/9/1848
Αναγνωσθέντος του ονομαστικού καταλόγου των ΚΚ. Γερουσιαστών, παρόντων 28 μελών, ο προεδρεύων Αντιπρόεδρος Κ. Χ. Κλονάρης, ασθενούντος του Κ. Προέδρου, προσλαβών ως προσωρινόν Γραμματέα τον Γερουσιαστήν Κ. Αθ. Γρηγοριάδην, απόντος θατέρου των Γραμματέων, κηρύττει την έναρξιν της Συνεδριάσεως περί την 11 ώραν π.μ.
Τα Πρακτικά της προλαβούσης, αναγνωσθέντα, επικυρούνται, μηδεμιάς ενστάσεως γενομένης.
Απαγγείλαντος μετά ταύτα του Κ. Προέδρου το αντικείμενον της ημερησίας διατάξεως, προτίθεται εις συζήτησιν το περί συνοικισμού των Κρητών Νομοσχέδιον, του οποίου, αναγνωσθέντος, εγένετο δεκτή η αρχή παμψηφεί.
Αναγνωσθέν επομένως το πρώτον αυτού άρθρον, εγένετο επίσης δεκτόν, μηδεμιάς αντιρρήσεως γενομένης.
Μετά ταύτα ο Εισηγητής της επί του Νομοσχεδίου τούτου Επιτροπής, λαβών τον λόγον, η Επιτροπή, είπε ορμηθείσα αφ' ενός μεν από την ιδεάν του να γίνη δικαία και ίση παραχώρησις γαιών εις τους Κρήτας, προς ους το Έθνος οφείλει ευγνωμοσύνην δια τας υπέρ της ανεξαρτησίας του εκδουλεύσεις και θυσίας αυτών, και αφ' ετέρου από το αίσθημα, το οποίον πας έλλην πρέπει να έχη, του να θεωρή τον δημόσιον πλούτον, ως ίδιον, και επομένως να φροντίζη περί αυτού, όπως και περί των ιδίων του κτημάτων, πληροφορηθείσα δε προσέτι, ότι έλαβον χώραν πολυειδείς καταχρήσεις, κατά την εις τους Κρήτας παραχώρησιν γαιών, προσέθηκεν, ως δεύτερον άρθρον του προκειμένου Νομοσχεδίου, το εν τη εκθέσει αυτής αναφερόμενον.
Του συζητουμένου Νομοσχεδίου βάσις βεβαίως είναι το ψήφισμα του Κυβερνήτου, (το οποίον και ανέγνω). Ούτος δια να περιθάλψη τους εις την Ελλάδα ελθόντας, και υπέρ αυτής αγωνισθέντας Κρήτας, απεφάσισε να παραχωρηθώσιν εις αυτούς γαίαι κατά τινά αναλογίαν, ρητώς εν τω ψηφίσματι τούτω διαγραφομένην∙ κατά την παραχώρησιν όμως των γαιών δεν διετηρήθησαν οι όροι του μνησθέντος ψηφίσματος, ως είναι εις άπαντας γνωστόν. Επειδή δε οι Κρήτες δεν συνωκίσθησαν εις το αυτό μέρος, εξεδόθησαν επί της Βασιλείας δύο Διατάγματα, το μεν από 13/25 Οκτωβρίου 1834 περί των εις την Μινώαν, το δε από 18/30 του αυτού μηνός και έτους περί των εις Μεθώνην συνοικισθησομένων Κρητών. Μετά την έκδοσιν των διαληφθέντων Διαταγμάτων διάφοροι Κρήτες, ως πληρεξούσιοι των πατριωτών των, έλαβον ο μεν 300, ο δε 500, ο δε 600, κτλ. στρέμματα γαιών, αναλόγως των παρουσιαζομένων υπ' αυτών ονομαστικών καταλόγων∙ ταύτα δε πάντα γνωρίζω εξ ιδίας αντιλήψεως, διότι, ενώ εις την Αργολίδα παρεχωρήθησαν υπέρ των Κρητών έως 20.000 στρέμματα γαιών, μόλις κατοικούν εν αυτή δέκα Κρητών οικογένειαι, αι δε λοιπαί, παραχωρήσασαι εις τινας Αργείους τας ληφθείσας γαίας, ως ιδιοκτησίαν των, και επανελθούσαι εις την Κρήτην, ετέθησαν υπό την Οθωμανικήν προστασίαν.
Εις την Μινώαν μόλις είναι 80 οικογένειαι∙ όσαι δε μέχρι τούδε δεν έλαβον γαίας, δύνανται να λάβουν εκ των παρακειμένων∙ εις δε την Μήλον, και Μεθώνην αγνοώ τον αριθμόν των οικογενειών.
Επειδή το ψήφισμα του Κυβερνήτου δεν παρεχώρει τας γαίας εις τους Κρήτας ως τελείαν ιδιοκτησίαν των, εζήτησαν ούτοι τα έγγραφα της ιδιοκτησίας, και κατά συνέπειαν εισήχθη εις την Βουλήν το προκείμενον Νομοσχέδιον, εις την συζήτησιν του οποίου ο τότε επί των Εσωτερικών Υπουργός ανέφερε δια της εκθέσεώς του, ότι ως βάσιν αυτού έλαβε το ψήφισμα του Κυβερνήτου.
Το πρώτον άρθρον του προκειμένου Νομοσχεδίου διαγράφει ρητώς, ότι γαίαι θέλουν παραχωρηθή εις τους εν τη Ελλάδι αποικήσαντας Κρήτας, και μη εισέτι λαβόντας. Επειδή όμως τινές των Κρητών, ως προερρέθη, λαβόντες γαίας, επανήλθον εις την Κρήτην, η Επιτροπή εθεώρησε δίκαιον να μη δοθώσιν εις αυτούς έγγραφα ιδιοκτησίας∙ αι δε γαίαι, τας οποίας έλαβον, να μένωσι πάλιν εις την κυριότητα του Δημοσίου∙ την προσθήκην ταύτην προτείνουσα, δεν προτίθεται να φιλονεικήση το δικαίωμα των Κρητών, αλλά να περιστείλη τας καταχρήσεις, παραλείπων ν' αναφέρω, πώς αι γαίαι αύται παρεχωρήθησαν, και διετέθησαν από τους Κρήτας, διότι ανήκει εις την εκτελεστικήν εξουσίαν να το εξετάση, όταν πρόκηται να παραχωρήση τα έγγραφα της ιδιοκτησίας, επιμένω εις την παραδοχήν του προτεινομένου παρά της Επιτροπής άρθρου.
Αν και το πλείστον των παρατηρήσεων του προλαλήσαντος, είπεν ο Κ. Υπουργός των Οικονομικών, αφορά το προ μικρού γενόμενον παραδεκτόν πρώτον άρθρον, πλην, ολίγα εις ταύτας αντιτάξας, θέλω διαλάβει και περί του προστεθέντος υπό της Επιτροπής άρθρου.
Ο προλαλήσας είπεν, ότι οφείλεται ευγνωμοσύνη εις τους Κρήτας∙ η παραχώρησις αύτη δεν γίνεται χάριν ευγνωμοσύνης, αλλά κατά χρέος και δυνάμει δικαιώματος, διότι, καθώς οι λοιποί Έλληνες αγωνισθέντες υπέρ της Ελλάδος, αντημείφθησαν, ούτω και οι Κρήτες δικαιούνται να λάβωσιν αμοιβήν δια τους υπέρ της Πατρίδος αγώνας των.
Περί του ποσού των στρεμμάτων το προκείμενον Νομοσχέδιον κάμνει δύο διακρίσεις∙ τουτέστιν όσοι μεν έλαβον γαίας δυνάμει του ψηφίσματος του Κυβερνήτου, και των Β. Διαταγμάτων, να λάβωσιν ήδη τα έγγραφα της ιδιοκτησίας, αν εισέτι δεν τα έλαβον∙ όσοι δε μέχρι τούδε δεν έλαβον γαίας, να λάβωσι 30-50 στρέμματα∙ αφού λοιπόν το άρθρον τούτο εγένετο δεκτόν υπό της Γερουσίας, είναι περιττόν πλέον να γίνηται λόγος περί του ποσού των παραχωρηθησομένων γαιών.
Αι εις τους Κρήτας παραχωρηθείσαι εν τη Αργολίδι γαίαι είναι 20000 σχεδόν στρέμματα, ενώ μόλις είναι 120 οικογένειαι είπεν ο προλαλήσας∙ αλλ' επί τούτω αναφέρει το άρθρον πρώτον, ότι αι καθ' υπέρβασιν των όρων του ψηφίσματος του Κυβερνήτου και των Β. Διαταγμάτων παραχωρηθείσαι γαίαι θέλουν αφαιρείσθαι, και δίδοσθαι εις τους μη λαβόντας.
Τινές των Κρητών, είπε, πωλήσαντες τας οποίας έλαβον γαίας, απήλθον εις την Κρήτην∙ αλλά το άρθρον 7 του ψηφίσματος, αναφέρον, ότι πάσα υπό των Κρητών εκποίησις των προς αποκατάστασιν αυτών παραχωρηθεισών γαιών είναι άκυρος, όταν γίνη, πριν ή ληφθώσι μέτρα περί της μελετωμένης γενικής διανομής της Εθνικής γης, καθίστησι περιττήν πάσαν επί του προκειμένου συζήτησιν, αναφερομένην εις το πρώτον άρθρον.
Καθόσον αφορά το προστεθέν υπό της Επιτροπής άρθρον, προθύμως ήθελον παραδεχθή την προσθήκην του άρθρου τούτου, καθώς και τας παρατηρήσεις της Επιτροπής, ως ορθάς, αν επρόκειτο κίνδυνος τις ως εκ της ελλείψεως αυτού. Η Επιτροπή δια της προσθήκης του άρθρου τούτου σκοπεί ά) ν' αποκλείση των υπό του Νόμου τούτου διδομένων δικαιωμάτων τους εις την Κρήτην επανελθόντας Κρήτας, και το δικαίωμα της Ελληνικής ιθαγενείας απολέσαντας∙ αλλά την επιθυμίαν ταύτην της Επιτροπής προβλέπει το πρώτον άρθρον, το οποίον, αναφέρον τους μεταναστεύσαντας και αποικίσαντας εν Ελλάδι Κρήτας, αποκλείει πάντας τους μη τα προσόντα ταύτα έχοντας, επομένως και τους εις Κρήτην επανελθόντας, και το δικαίωμα της ιθαγενείας απολέσαντας∙ και β΄) να θεωρηθώσιν άκυροι αι παρά των εις την Κρήτην επανελθόντων Κρητών πωληθείσαι γαίαι∙ αλλά και περί της περιπτώσεως ταύτης προβλέπει το άρθρον έβδομον του ψηφίσματος. Τούτου ένεκα το προστεθέν άρθρον είναι περιττόν, διότι ουδείς κίνδυνος υπάρχει εκ της ελλείψεως αυτού.
Είναι αληθές, επήνεγκεν ο προλαλήσας, ότι πολλά εκ της πρώτης αγορεύσεώς του απέβλεπον το πρώτον άρθρον, αλλ' ανέφερε ταύτα, όχι δια να επαναφέρη εις συζήτησιν τα προαποφασισθέντα, αλλά δια να γνωστοποιήση εις την Γερουσίαν τα επί της παραχωρήσεως των εις τους Κρήτας γαιών διατρέξαντα, και δια να καταδείξη εις τους ΚΚ. Υπουργούς, ότι κατά το ψήφισμα οικογενειάρχαι θεωρούνται οι τότε όντες τοιούτοι, και όχι οι μετά ταύτα την ιδιότητα ταύτην λαβόντες, και να επικαλεσθή την προσοχήν αυτών ως προς το ποσόν των παραχωρηθησομένων γαιών.
Το έβδομον άρθρον του ψηφίσματος, είπεν ο Κ. Υπουργός, ως κηρύττον άκυρον πάσαν εκ μέρους των Κρητών εκποίησιν των παραχωρηθεισών εις αυτούς γαιών, αίρει πάντα κίνδυνον καταχρήσεως. Επειδή όμως πολλοί των φυγόντων Κρητών κατέχουσι τας παραχωρηθείσας εις αυτούς γαίας δι' Επιτρόπων, δι' ων λαμβάνουσι και τα εισοδήματα, και ένεστιν υποψία, μήπως, επανελθόντες, ζητήσουν, και λάβουν παραχωρητήρια, δια τούτο η Επιτροπή εθεώρησε σκοπιμώτερον να τεθή το προστεθέν άρθρον, προς πλείονα κατάληψιν του σκοπού του Νομοσχεδίου, αν και εκ των άλλων αυτού διατάξεων, και εκ των προηγουμένων Διαταγμάτων εννοήται η απαγόρευσις της παραχωρήσεως παραχωρητηρίων εις τους φυγόντας Κρήτας. Την προσθήκην του άρθρου τούτου θεωρεί η Επιτροπή έτι μάλλον αναγκαίαν, καθόσον πολλοί των Κρητών, την κατοχήν μόνον των γαιών εις άλλους παραχωρήσαντες, ενδέχεται, επανελθόντες, να ζητήσουν έγγραφα ιδιοκτησίας, και δυνάμει τούτων εντελώς και αμετατρέπτως την κυριότητα εις τους νυν κατόχους δια πωλήσεως μεταβιβάσαντες, να επανέλθουν πάλιν εις την Κρήτην. Επειδή λοιπόν το προστεθέν άρθρον ου μόνον δεν βλάπτει τα δικαιώματα των αποικισάντων και εν τη Ελλάδι συνοικισθέντων Κρητών, αλλά πάσαν υπόνοιαν καταχρήσεως αφαιρεί, επιμένει εις την παραδοχήν του.
Βουλή των Ελλήνων
Βουλή των Ελλήνων
9-2-1848
Αθήνα
Θεματική Ενότητα
533
