Πρόσφυγες πολέμου

6th August 2019

Δήλωση εκκαθάρισης της περιουσίας των ανταλλαξίμων, 28/1/1924

Στα 1923 υπογράφεται η ελληνοτουρκική Σύμβαση σχετικά με την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών και η Συνθήκη της Λωζάννης. Σύμφωνα με τη Σύμβαση αυτή, οι πληθυσμοί που […]
6th August 2019

Τοπογραφικά διαγράμματα προσφυγικών συνοικισμών Καλαμάτας: συνοικισμοί Ανάληψης και Κορδία, 1934

Η Καλαμάτα αποτέλεσε τόπο υποδοχής μικρασιατών προσφύγων ήδη από την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς τότε καταγράφεται η άφιξη 485 προσφύγων. […]
6th August 2019

Πιστοποιητικό του «Συλλόγου των εν Μεσσηνία Αλυτρώτων», 9/12/1931

Οι μικρασιάτες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν οριστικά στην Καλαμάτα έχουν υπολογιστεί σε 2.200 περίπου. Από αυτούς, η συντριπτική πλειονότητα (2.090) εγκαταστάθηκε στους οκτώ προσφυγικούς οικισμούς της Καλαμάτας, […]
6th August 2019

Άρθρο του Κ. Δεμερτζή με το οποίο κατηγορεί την εκλογική τακτική των βενιζελικών και καλεί σε μερική αποχή τις αντιβενιζελικές πολιτικές δυνάμεις, εφ. Εμπρός, 13/7/1928

Η προεκλογική διαμάχη μεταξύ των δύο βασικών αντιπάλων –βενιζελικών και αντιβενιζελικών- εν όψει των εθνικών εκλογών που είχαν προκηρυχθεί από την κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου για τις […]
6th August 2019

Σχόλιο στον αντιβενιζελικό τύπο σχετικά με απαλλοτρίωση κτημάτων υπέρ προσφύγων, εφ. Εμπρός, 21/7/1928

Οι εκλογές της 19ης Αυγούστου 1928 διεξήχθησαν μέσα σε έντονα πολωμένο κλίμα μεταξύ της βενιζελικής και της αντιβενιζελικής παράταξης. Η τελευταία, μπροστά στην αθρόα υποστήριξη που […]
6th August 2019

Προεκλογικό άρθρο σχετικά με τις σχέσεις βενιζελισμού-προσφύγων, εφ. Εμπρός, 29/7/1928

Με την επιστροφή του Ελ. Βενιζέλου στην πρωθυπουργία και την προκήρυξη εθνικών εκλογών για τις 19/8/1928, η πόλωση μεταξύ των αντιπάλων πολιτικών παρατάξεων –βενιζελικών και αντιβενιζελικών- […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την καλλιέργεια και εκμετάλλευση κλίματος διχασμού μεταξύ γηγενών και προσφύγων από τη βενιζελική κυβέρνηση, εφ. Καθημερινή, 20/7/1928

Οι εκλογές που προκηρύχθηκαν από την κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου για τις 19/8/1928 διεξήχθησαν σε ένα έντονα πολωμένο προεκλογικό κλίμα. Μπροστά στο φαινόμενο της συντριπτικής επιρροής που […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με οικονομική βοήθεια καπνεργατών Δράμας σε πρόσφυγες Βορείου Ηπείρου, εφ. Μακεδονία, 9/6/1914

Οι νίκες των ελληνικών στρατευμάτων κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους πυροδότησαν ή αναζωπύρωσαν σχέδια και ελπίδες του ελληνικού πληθυσμού της βορείου Ηπείρου για ένωση με το ελληνικό […]
6th August 2019

Επιστολή Νομάρχη Κυκλάδων προς Δήμαρχο Μυκόνου για Κρήτες πρόσφυγες, 28/2/1868

Αποτέλεσμα της Κρητικής Επανάστασης του 1866 και των επακόλουθων εχθροπραξιών υπήρξε η φυγή πολλών προσφύγων από το νησί. Οι πρόσφυγες αυτοί αποτελούνταν κυρίως από άμαχο πληθυσμό […]
6th August 2019

Επιστολή Νομάρχη Κυκλάδων προς Δήμαρχο Μυκόνου για Κρήτες πρόσφυγες, 30/1/1868

Αποτέλεσμα της κρητικής επανάστασης του 1866 και των επακόλουθων εχθροπραξιών υπήρξε η φυγή πολλών προσφύγων από το νησί. Οι πρόσφυγες αυτοί αποτελούνταν κυρίως από άμαχο πληθυσμό […]
6th August 2019

Χάρτης απεικόνισης κύριων περιοχών εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων σε Αθήνα και Πειραιά

Xάρτης που απεικονίζει τις κύριες περιοχές εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων σε Αθήνα και Πειραιά: Κοκκινιά, Δραπετσώνα, Καλλιθέα, Νέα Σμύρνη, Νέα Ιωνία, Νέα Φιλαδέλφεια, Βύρωνας, Καισαριανή. Παρατίθεται στην […]
6th August 2019

Αποσπάσματα μαρτυριών προσφύγων από την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, δημοσιευμένες στο Bruce Clark, Δυο φορές ξένος. Οι μαζικές απελάσεις που διαμόρφωσαν την σύγχρονη Ελλάδα και Τουρκία

Ο δημοσιογράφος Bruce Clark στη μελέτη του Δυο φορές ξένος. Οι μαζικές απελάσεις που διαμόρφωσαν την σύγχρονη Ελλάδα και Τουρκία εξετάζει το ιστορικό της υποχρεωτικής ανταλλαγής […]
6th August 2019

Κοινωνία των Εθνών, Η εγκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα [αποσπάσματα από την Έκθεση της ΕΑΠ]

Η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ) ιδρύθηκε το 1923 για να βοηθήσει την Ελλάδα στο έργο της παραγωγικής εγκατάστασης των προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Καθότι λειτούργησε […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη Ιταλών προσφύγων στον Πειραιά, εφ. Εμπρός, 7/5/1912

Ο Ιταλοτουρκικός πόλεμος των ετών 1911-1912, προάγγελος των συγκρούσεων των Βαλκανικών πολέμων (1912-1913), έληξε νικηφόρα για την Ιταλία, ενώ είχε ως αποτέλεσμα την ιταλική κατάληψη της […]
6th August 2019

Κινηματογραφημένο υλικό που απεικονίζει Σέρβους πρόσφυγες σε έργα στη Θεσσαλονίκη

Η κατάληψη της Σερβίας κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (Νοέμβριος 1915) εξανάγκασε το σερβικό στρατό σε υποχώρηση προς το νότο, μέσω Αλβανίας, με απώτερο […]
6th August 2019

Κινηματογραφημένο υλικό από την άφιξη Ελληνοκυπρίων προσφύγων στον Πειραιά

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο που εκδηλώθηκε σε δύο φάσεις, κατά τον Ιούλιο και Αύγουστο 1974 (σχέδια Αττίλας 1 και Αττίλας 2), οδήγησε σε πολυάνθρωπο προσφυγικό […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το φυλλάδιο, “Απάντησις επί των δύο κατά του συνοικισμού των Θρακο-Βουλγάρων και Σέρβων άρθρων του Αιώνος «Η ΕΤΑΙΡΙΑ»”

Το σχέδιο δημιουργίας συνοικισμού για την αποκατάσταση Σέρβων, Βουλγάρων και Θρακών αγωνιστών που προβλεπόταν με το Βασιλικό Διάταγμα της 23ης Σεπτεμβρίου 1845 (ΦΕΚ αρ. 20, 30/7/1846) […]
6th August 2019

Πρακτικά συνεδριάσεων Βουλής, σχετικά με πρόγραμμα στέγασης Μικρασιατών προσφύγων, 1962-1963

Το ζήτημα της στεγαστικής αποκατάστασης των προσφύγων του 1922 δεν επιλύθηκε πλήρως κατά τη μεσοπολεμική περίοδο. Μεταπολεμικά, το Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, σε συνεργασία με άλλους φορείς, […]
6th August 2019

Κύρωση Υπ. Απόφασης περί απαλλαγής των προσφύγων Κύπρου από τέλη χαρτοσήμου, 1975

Η εισβολή του τουρκικού στρατού στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974 προκάλεσε ένα ογκώδες προσφυγικό ρεύμα, καθώς χιλιάδες κάτοικοι των περιοχών που κατέλαβε ο τουρκικός στρατός […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη ανήλικων προσφύγων της Κύπρου, εφ. Το Βήμα, 11/9/1974

Το καλοκαίρι του 1974 τα τουρκικά στρατεύματα πραγματοποίησαν επιθέσεις στην Κύπρο, καταλαμβάνοντας μέρος του νησιού και φτάνοντας μέχρι τη Λευκωσία. Είχε προηγηθεί στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον της […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο του Μ. Καραγάτση, Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν

Την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία ακολούθησε ένας αιματηρός εμφύλιος πόλεμος. Το 1919 τα εκστρατευτικά σώματα των συμμάχων που είχαν μεταβεί στη Ρωσία για να βοηθήσουν τους […]
6th August 2019

Βασιλικό Διάταγμα περί επιβολής καθάρσεως στους πρόσφυγες Ρωσίας, 1920

Το 1919 οι Λευκοί Ρώσοι, που πολεμούσαν τους Μπολσεβίκους στον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε την Οκτωβριανή Επανάσταση, ηττήθηκαν, παρά τη στρατιωτική βοήθεια που τους παρείχαν οι […]
6th August 2019

Νόμος περί πολιτογραφήσεως των προσφύγων, 1920

Η δεκαετία του 1910 υπήρξε για την Ελλάδα μία περίοδος συνεχών πολεμικών συγκρούσεων και διπλωματικών εξελίξεων. Με τις συνεχείς αλλαγές των συνόρων και τις πληθυσμιακές μεταβολές, […]
6th August 2019

Σχετικά με σύσταση Πανελλήνιας Επιτροπής Συλλογής Εράνων υπέρ των προσφύγων, εφ. Ελεύθερον Βήμα, 7/9/1922

Με την ήττα του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία τον Αύγουστο του 1922 και την άτακτη υποχώρηση προς την Ελλάδα, πολλές χιλιάδες πρόσφυγες από την περιοχή […]
6th August 2019

Δημοσίευμα σχετικά με τη δράση του Διεθνούς Συνδέσμου Γυναικών υπέρ των προσφύγων, εφ. Ελεύθερος Λόγος, 2/12/1923

Μετά τη μαζική είσοδο εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων από τη Μικρά Ασία, πέρα από το ελληνικό κράτος και διεθνείς φορείς που προσπάθησαν να συστήσουν οργανισμούς και υπηρεσίες […]
6th August 2019

Άρθρο του Κ. Ουράνη σχετικά με τις γυναίκες πρόσφυγες στην Αθήνα, εφ. Ελεύθερος Λόγος, 10/7/1923

Η υποδοχή των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων από τη Μικρά Ασία και η εγκατάστασή τους στην Ελλάδα προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και προβλήματα. Μεγάλο μέρος των ντόπιων υποδέχτηκε […]
6th August 2019

Άρθρο του Α. Πάλλη σχετικά με τη σύμβαση περί ανταλλαγής των πληθυσμών, εφ. Ελεύθερος Λόγος, 9/1/1924

Στο πλαίσιο της Σύμβασης για την ανταλλαγή των πληθυσμών που υπογράφτηκε τον Ιανουάριο του 1923 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας συστήθηκε η Μεικτή Επιτροπή Ανταλλαγής που θα […]
6th August 2019

Άρθρο-ρεπορτάζ σχετικά με την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων στη Νέα Ιωνία (Ποδαράδες), εφ. Εμπρός, 9/12/1928

Ο συνοικισμός της Νέας Ιωνίας (Ποδαράδες) θεμελιώθηκε το 1923 και αποτέλεσε έναν από τους πρώτους μεγάλους συνοικισμούς προσφύγων, μαζί με αυτόν της Κοκκινιάς στον Πειραιά. Εκεί […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με κινητοποιήσεις υπέρ της κατοχύρωσης του δικαιώματος ψήφου σε γυναίκες, περ. Ο Αγώνας της Γυναίκας, τχ. 65, 15/31-3-1928

Ένα από τα αιτήματα αιχμής του φεμινιστικού κινήματος στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου υπήρξε και η θεσμοθέτηση του δικαιώματος της ψήφου των γυναικών. Το αίτημα αυτό το […]
6th August 2019

Νόμος παραχώρησης δωρεάν έκτασης γης στον εκπρόσωπο της οργάνωσης Νάνσεν για στέγαση Αρμενίων προσφύγων, 1937

Μετά το θάνατο του πρώτου Ύπατου Αρμοστή της Κοινωνίας των Εθνών για τους πρόσφυγες Φρίντγιοφ Νάνσεν, η ΚτΕ ίδρυσε το 1930 το Διεθνές Γραφείο Νάνσεν για […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από πόρισμα του Υπ. Οικονομικών με τίτλο Έκθεσις περί των εν Μακεδονία προσφύγων, 1916

Η λήξη των Βαλκανικών Πολέμων επέφερε τον επανακαθορισμό των συνόρων μεταξύ Ελλάδας, Σερβίας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου (Ιούλιος 1913). Οι εδαφικές ανακατατάξεις […]
6th August 2019

Κοινοποίηση Απόφασης περί Στρατολόγησης προσφύγων, 1918

Με το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων και την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου δημιουργείται ένα νέο προσφυγικό ρεύμα προς την Ελλάδα. Στο ρεύμα αυτό περιλαμβάνονταν και […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο του Ν. Καζαντζάκη, Αναφορά στον Γκρέκο

Τον Ιούνιο του 1917 η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου (14/6/1917-4/11/1920) ίδρυσε το Υπουργείο Περιθάλψεως προκειμένου να αναλάβει την περίθαλψη των προσφύγων, αλλά και των επίστρατων και […]
6th August 2019

Συζήτηση-ψήφιση νομοσχεδίου περί αποικισμού των Κρητών προσφύγων, 1848

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 αλλά και αργότερα, οι επανειλημμένες εξεγέρσεις, επαναστάσεις και ταραχές στην Κρήτη εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας δημιουργούν διαδοχικά κύματα προσφύγων […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από Έκθεση του Δρ. Σ. Χάου για Κρήτες πρόσφυγες, 1868

Ο Σαμουήλ Χάου (Samuel Gridley Howe, 1801-1876) ήταν Αμερικανός γιατρός και φιλέλληνας με πλούσιο έργο στον τομέα της φιλανθρωπίας και της εκπαίδευσης των τυφλών. Εργάστηκε επίσης […]
6th August 2019

Συζήτηση στη Βουλή για περιστατικό παρεμπόδισης ομάδας Κρητών να αποβιβασθεί στο λιμάνι του Πειραιά, 1868

Τον Σεπτέμβριο 1866, με την έκρηξη της επανάστασης στην Κρήτη, διακόπηκαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Παράλληλα, λόγω των εχθροπραξιών προκλήθηκε μεγάλο κύμα Κρητών προσφύγων που κατευθύνθηκαν σε […]
6th August 2019

Συζήτηση στη Βουλή για πρόσφυγες Ηπείρου, 1878

Με αφορμή το Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877, ξέσπασαν εξεγέρσεις σε διάφορες επαρχίες της οθωμανικής επικράτειας στη βαλκανική χερσόνησο, με σκοπό την απόσχιση περιοχών και τη δημιουργία […]
6th August 2019

Νόμος περί συστάσεως συνοικισμού των Καμαριναίων και άλλων Ηπειρωτών, 1899

Ο λεγόμενος «ατυχής» Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 είχε σύντομη διάρκεια (Απρίλιος-Μάιος) και άδοξο τέλος για την ελληνική πλευρά, αφού εξαναγκάστηκε σε συνθηκολόγηση με πολύ δυσμενείς όρους. […]
6th August 2019

Νόμος περί παροχής αροτριώντων κτηνών και οικίσκων στους συνοικισθέντες στην επαρχία Βόνιτσας Καμαριναίους και άλλους Ηπειρώτες, 1903

Με τη λήξη του Ελληνοτουρικού Πολέμου του 1897 η Ελλάδα αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει με πολύ δυσμενείς όρους. Συνέπεια του πολέμου και της ήττας της Ελλάδας υπήρξε […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το πόρισμα του Σπ. Χασιώτη, Γνωμοδοτική Έκθεσις προς την Επιτροπή των προσφύγων Αγχιάλου, 1906

Οι ομογενείς πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία και τη Βουλγαρία που αναγκάστηκαν να καταφύγουν στην Ελλάδα μετά τις επιθέσεις και τις διώξεις που υπέστησαν στα μέρη […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το Η εν Ελλάδι περίθαλψις των προσφύγων, 1909

Στα 1906-1907 δημιουργήθηκε ένα μεγάλο προσφυγικό ρεύμα ομογενών από την Ανατολική Ρωμυλία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία ως αποτέλεσμα των διώξεων και επιθέσεων που υφίσταντο στο […]
6th August 2019

Επιστολή του Συλλόγου Δωδεκανησίων προς τον Υπουργό Εξωτερικών Νικ. Πολίτη, 1918

Από το 1911 και μέχρι την άνοιξη του 1912 οι Ιταλοί κατέλαβαν τα Δωδεκάνησα ύστερα από πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με το ξέσπασμα του Α’ […]
6th August 2019

Συζήτηση αιτήματος προσφυγικού συνοικισμού προς Δημ. Συμβούλιο Πατρέων, 1930

Η αστική εγκατάσταση των προσφυγικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας αντιμετώπισε μεγάλες δυσκολίες. Αν και η συντριπτική πλειονότητα των προσφύγων εγκαταστάθηκε στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη […]
6th August 2019

Διάταγμα παραχώρησης οικοπέδων στον Πειραιά στους Χίους, 1835

Οι Χιώτες, όπως και άλλοι πρόσφυγες, έκαναν προσπάθειες προκειμένου να τους παραχωρηθεί ένας τόπος στο ελληνικό κράτος για μόνιμη εγκατάσταση. Για το λόγο αυτό συγκροτούν τον […]
6th August 2019

Διάταγμα περί συνοικισμού των Ψαριανών στην Ερέτρια, 1836

Η καταστροφή των Ψαρών (Ιούνιος 1824) οδήγησε στην προσφυγιά τον πληθυσμό του νησιού (ντόπιους αλλά και άλλους πρόσφυγες που είχαν καταφύγει εκεί το προηγούμενο διάστημα από […]
6th August 2019

Συζήτηση περί συμμετοχής Πληρεξουσίων Κυδωνιέων στην Εθνοσυνέλευση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843

Ένα ζήτημα που τέθηκε με την έναρξη της Εθνοσυνέλευσης στις 8 Νοεμβρίου 1843 αφορούσε τον έλεγχο νομιμότητας των πληρεξουσίων και κυρίως το θέμα αν οι προερχόμενοι […]
6th August 2019

Έκθεση περί συνοικισμού των Σουλιωτών προς τη Βουλή, 1851

Οι Σουλιώτες αναγκάστηκαν το 1804 να εγκαταλείψουν την περιοχή τους μετά από μακρά πολεμική σύγκρουση με τον Αλή πασά και να μετοικήσουν στα Επτάνησα. Επέστρεψαν μετά […]
6th August 2019

Χορήγηση ελληνικής ιθαγένειας σε ομογενείς πρόσφυγες από Ρουμανία, Αν. Ρωμυλία, Βουλγαρία, 1906

Την περίοδο 1906-1907 ο αναβρασμός που επικρατούσε στα Βαλκάνια ως αποτέλεσμα του ανταγωνισμού μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας για τον έλεγχο της σύνθεσης των πληθυσμών στην […]
6th August 2019

Συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Πατρέων περί προσφύγων, 1914

Γνωρίζοντας ότι οι πόροι που διέθεταν για τους πρόσφυγες αφαιρούνταν από όσους προορίζονταν για την ικανοποίηση των αναγκών των τοπικών κοινωνιών, οι δημοτικές αρχές, όποτε και […]
6th August 2019

Περί των μέτρων άτινα δέον να ληφθώσι προς στέγασιν των εκ Σερβίας ομογενών προσφύγων, 1919

Πολλαπλές πληθυσμιακές μετακινήσεις προκλήθηκαν λόγω των Βαλκανικών πολέμων και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σημαντικά τμήματα του πληθυσμού των Βαλκανίων είτε αναγκάστηκαν να μετακινηθούν σε άλλο κράτος […]