Συζήτηση περί συμμετοχής Πληρεξουσίων Κυδωνιέων στην Εθνοσυνέλευση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843

1834-1912

Συζήτηση περί συμμετοχής Πληρεξουσίων Κυδωνιέων στην Εθνοσυνέλευση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843

Ένα ζήτημα που τέθηκε με την έναρξη της Εθνοσυνέλευσης στις 8 Νοεμβρίου 1843 αφορούσε τον έλεγχο νομιμότητας των πληρεξουσίων και κυρίως το θέμα αν οι προερχόμενοι από υπόδουλες περιοχές πληρεξούσιοι είχαν δικαίωμα συμμετοχής στην Εθνοσυνέλευση. Στις έντονες συζητήσεις που διεξήχθησαν οι υπέρμαχοι της συμμετοχής μόνον των αυτοχθόνων υποστήριζαν ότι έπρεπε να εφαρμοστεί ο εκλογικός νόμος της συνέλευσης της Τροιζήνας του 1822, ενώ οι υποστηρικτές των ετεροχθόνων το ψήφισμα του 1829 του Ι. Καποδίστρια. Τελικά με συντριπτική πλειοψηφία αποφασίστηκε ότι νομιμοποιούνταν η συμμετοχή πληρεξουσίων αν ήταν αυτόχθονες των επαρχιών που εκλέχθηκαν ή κάτοικοι επί μία πενταετία και κάτοχοι κτημάτων. Επίσης νομιμοποιήθηκαν οι πληρεξούσιοι σωματείων υπό την προϋπόθεση ότι ήταν αυτόχθονες των περιοχών που αντιπροσώπευαν, οι πληρεξούσιοι των όπλων και ονομαστικά οι Α. Μαυροκορδάτος, Π. Μαυρομιχάλης, Α. Μεταξάς, Ι. Κωλέττης και Ρ. Τσώρτς. Παρότι είχε προηγηθεί η οριστική έγκριση των Πρακτικών της ειδικής Επιτροπής που ήταν επιφορτισμένη για τη νομιμοποίηση των διαφόρων πληρεξουσίων, στις 23 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε συζήτηση ειδικά για την περίπτωση των Κυδωνιέων. Σε αυτήν έγινε αναφορά στη συνεισφορά και τις περιπέτειες των Κυδωνιέων κατά τα χρόνια του Αγώνα (διπλή προσφυγιά, από Κυδωνίες και από Ψαρά μετά την καταστροφή τους) και κάποια μέλη του Σώματος ζήτησαν να γίνουν δεκτοί οι αντιπρόσωποί τους κατ’ εξαίρεση. Το βασικό επιχείρημα όσων τοποθετούνταν αρνητικά ήταν ότι το Σώμα είχε κάνει δεκτά προηγουμένως τα Πρακτικά της Επιτροπής νομιμοποίησης Πληρεξουσίων, άρα για τυπικούς λόγους το αίτημα των Κυδωνιέων δεν μπορούσε να γίνει δεκτό. Τελικά η πρόταση τέθηκε σε ψηφοφορία και απορρίφθηκε η αποδοχή τους με ψήφους 143 έναντι 47.

Συνεδρίασις ΙΑ΄
24 Νοεμβρίου 1843

Αναγνωσθέντων, γενομένων παραδεκτών και υπογραφέντων παρά του Προέδρου, των Αντιπροέδρων και των Γραμματέων των πρακτικών ο Πρόεδρος ανέγνωσε την ημερησίαν διάταξιν προσθείς επί τέλους ότι επαρουσίασαν εις το γραφείον πολλοί πληροφορίας περί των προσόντων αυτών ως πληρεξουσίων, και προεκάλεσε την συζήτησιν της Συνελεύσεως επί του πρώτου αυτής αντικειμένου, της αναφοράς των Κυδωνιέων.[...]
Εις των πληρεξουσίων αναστάς είπε, των Κυδωνιέων οι πληρεξούσιοι πρέπει να γίνωσι δεκτοί εις την Συνέλευσιν∙ η πόλις αύτη πλουσία και πολυάνθρωπος άλλοτε απετεφρώθη άμα εξερράγη η της Ελλάδος επανάστασις∙ αι οικίαι της παρεδόθησαν εις το πυρ και οι κάτοικοί της εις σφαγήν και αιχμαλωσίαν. Όσοι δε διεσώθησαν εν τοις πλοίοις των ναυτικών νήσων υπέστησαν ανείκαστα δεινά διασπαρέντες εις διαφόρους κατά την Ελλάδα πόλεις.
Μετέσχον πάντοτε των δεινοπαθειών του πολέμου και των εθνικών βουλών. Ο Βενιαμίν εκ του ύψους του ουρανού παρατηρεί σήμερον την δια τους Κυδωνιείς διάθεσιν των πληρεξουσίων του έθνους.
Άλλος δε πάλιν ανέφερεν ότι χρηματίσας κατά τα 1822 Γραμματεύς των Εσωτερικών και Γραμματεύς του Πολέμου έλαβεν αφορμήν να γνωρίση ότι επέκεινα των δεκαπέντε χιλιάδων Κυδωνιέων συνεμίχθησαν μετά του Ελληνικού λαού και συνεμερίσθησαν μετ' εκείνου τους κινδύνους του πολέμου. Εις τα στρατόπεδα, εις τους στόλους παντού ήτον ο Κυδωνιεύς∙ εγένετο, είπε, και εις την εν Άργει Συνέλευσιν η αυτή συζήτησις ήτις γίνεται και σήμερον μεταξύ των πληρεξουσίων, ύψωσε την φωνήν του υπέρ αυτών και εισηκούσθη. Αλλ' όμως πραγματικώς δεν εισήλθον εις την Συνέλευσιν οι πληρεξούσιοι αυτών, διότι έτυχε να έχωσιν ιερατικόν βαθμόν, και κατά το σύνταγμα της Τροιζήνος δεν ήτον εισαγώγιμοι. Σήμερον πρόκειται ενώπιον των πληρεξουσίων του έθνους το αυτό ζήτημα εις λύσιν. Αλλ' είναι δυνατόν τούτο πλέον να ήναι ζήτημα; δύναται να υπάρξη αμφιβολία καν περί τούτου, δισταγμός τις ότι ομοφώνως πρέπει να παραδεχθώμεν αυτούς εις την ομήγυριν ημών αναδεικνύοντες ούτω την ευγνωμοσύνην ημών προς τας πολυτρόπους θυσίας του λαού εκείνου, όστις αφ' ου εμόγησε πολλούς κατά συνέχειαν ενιαυτούς δεν ηυτύχησε να ίδη ουδένα των κόπων του καρπόν, όστις έτι και νυν θρηνεί την τυχαίαν αποχώρησίν του εκ της λοιπής Ελλάδος; ας δείξωμεν σήμερον την ευγνωμοσύνην μας, ας δείξωμεν την συμπάθειάν μας προς τον φίλον εκείνον λαόν. Είναι αληθές ότι προχθές η Συνέλευσις παρεδέχθη και ενέκρινε τα πρακτικά της εξεταστικής των πληρεξουσίων εγγράφων επιτροπής, αύτη δε απέκλεισεν αυτούς του δικαιώματος της πληρεξουσιότητος, αλλά τί δύναται ν' αντιστή εις την επιείκειαν της παντοδυνάμου Συνελεύσεως, περαίνων τον λόγον, είπεν, ότι πρέπει να γίνωσι δεκτοί οι πληρεξούσιοι των Κυδωνιέων κατ' εξαίρεσιν.
Άλλος δε πάλιν επρόσθεσεν ότι η Συνέλευσις δεν απεφάσισεν ειμή περί των προσόντων του πληρεξουσίου και των διενέξεων, επειδή δε περί της συντάξεων των θεμελιωδών θεσμών πρόκειται, φρονεί, ότι είναι δίκαιον να παραδεχθή η Συνέλευσις τους πληρεξουσίους τούτους.
Άλλος δε πάλιν επρόσθεσεν ότι δεν κατεστράφησαν μίαν μόνην φοράν οι Κυδωνιείς, αλλά δις, μίαν μεν επί της καταστροφής του τόπου των και άλλην εις την άλωσιν των Ψαρών, όπου επέκεινα των 400 εσφάγησαν∙ εκτός δε τούτου και εις τα στρατόπεδα και εις τους στόλους της Ελλάδος έπεσον ουκ ολίγοι εξ αυτών. Τούτου ένεκα φρονεί να γίνωσι δεκτοί.
Αλλά τινές των πληρεξουσίων, αν και συνωμολόγησαν ταυτά τοις προαγορεύσασι περί των αγώνων των Κυδωνιέων παρετήρησαν όμως με λύπην ότι η Συνέλευσις δεν δύναται να επανέλθη πλέον εις τα τετελεσμένα άνευ κινδύνου του να καταστραφώσι τα γενόμενα εξ ολοκλήρου, και να καταντήση η Συνέλευσις εις αδιέξοδον κύκλον. Η επιτροπή απέκλεισε τους πληρεξουσίους των Κυδωνιέων, η Συνέλευσις παρεδέχθη αμετακλήτως τα πρακτικά της επιτροπής, άρα ούτε συζήτησις περί του αντικειμένου τούτου δεν δύναται να γίνη, καθ' ο οριστικώς δεδικασμένου. Αν ήθελεν ευρεθή ο τρόπος του να γίνωσι παραδεκτοί χωρίς να καταστραφώσι τα αποφασισθέντα, αυτοί πρώτοι ήθελον δώσει την λευκήν ψήφον.
Αντεπαρατήρησεν άλλος ότι το δεδικασμένον δεν βλάπτει την παραδοχήν αυτών, διότι στηρίζεται εις εσφαλμένην αιτίαν. Η επιτροπή απέκλεισεν αυτούς επί τω λόγω ότι δεν μετέσχον άλλοτε των εθνικών Συνελεύσεων, αλλά τούτο είναι ανύπαρκτον, άρα ούτε η απόφασις δεν δύναται να υπάρξη.
Τον λόγον τούτον αντέκρουσεν άλλος των πληρεξουσίων, ειπών, καθώς αι ανέκλητοι των δικαστηρίων αποφάσεις δεν δύνανται να αναθεωρηθώσιν πλέον όπως και αν υποτεθώσιν έχουσαι, τον αυτόν τρόπον και αι της Κυριάρχου εθνικής Συνελεύσεως δεν είναι δυνατόν να υποβληθώσιν εις νέαν εξέτασιν. Το επ' αυτόν φρονεί ότι η παραδοχή των πληρεξουσίων τούτων δύναται να γίνη επί τω λόγω του ότι εγένετο, ως νομίζει επιφύλαξις τούτων, ως και των πληρεξουσίων των όπλων, ότε εγένετο η επικύρωσις των πρακτικών της επιτροπής.
Παρατηρηθέντων επί τούτω των πρακτικών δεν ανεφάνη η ειρημένη επιφύλαξις.
Άλλος πάλιν ανέφερεν ότι η παραδοχή των πληρεξουσίων των Κυδωνιέων δύναται να γίνη επί τω λόγω του ότι και ούτοι νομίζονται ως σωματείον∙ επειδή λοιπόν η Συνέλευσις επικυρώσασα τας πράξεις της επιτροπής παρεδέχθη ρητώς τους πληρεξουσίους των σωματείων, χωρίς να ορίση τίνες θεωρούνται ως σωματεία, η Συνέλευσις δύναται να παραδεχθή αυτούς χωρίς να προσκρούση εις τα προαποφασισμένα.
Κηρυχθείσης παρά του Προέδρου πεπαυμένης πλέον της συζητήσεως ετέθη το ζήτημα ούτω∙
«Η παραδοχή των πληρεξουσίων των Κυδωνιέων αντιβαίνει εις τα οριστικώς αποφασισμένα, ή δεν αντιβαίνει;» και γεγομένης ψηφοφορίας δι' ονομαστικής κλήσεως ελύθη καταφατικώς δια ψήφων 143 προς 47.
Τότε ο Πρόεδρος εκήρυξεν, η Συνέλευσις παρεδέχθη ότι αντιβαίνει η παραδοχή των πληρεξουσίων των Κυδωνιέων εις τα οριστικώς αποφασισμένα.

• 1834-1912
• Πρόσφυγες πολέμου
• Σχέσεις γηγενών-προσφύγων