Επιστολές του Υπουργού Εσωτερικών σχετικά με τους Κρήτες πρόσφυγες δημοσιευμένες στην εφ. Αλήθεια

1834-1912

Επιστολές του Υπουργού Εσωτερικών σχετικά με τους Κρήτες πρόσφυγες δημοσιευμένες στην εφ. Αλήθεια

Η Κρητική Επανάσταση των ετών 1866-1869 υπήρξε μάλλον το πιο καταστροφικό επεισόδιο για τους ντόπιους πληθυσμούς στη μακρά σειρά των κρητικών επαναστάσεων του 19ου αιώνα. Κεντρικό αιτούμενο των επαναστατικών κινημάτων υπήρξε η αποτίναξη της οθωμανικής κυριαρχίας, πρωτίστως μέσω της ένωσης με την Ελλάδα ή έστω με ένα καθεστώς αυτονομίας και εξασφάλισης προνομιών υπέρ των χριστιανικών πληθυσμών. Η εξέλιξη των επαναστατικών γεγονότων της περιόδου 1866-1867 δεν είχε την έκβαση που επιδίωκαν οι επαναστατημένοι Κρήτες και οδήγησε στη μαζική εγκατάλειψη του νησιού, κυρίως από γυναίκες και παιδιά. Ήδη από το καλοκαίρι του 1867 οι πρόσφυγες έφθαναν κατά κύματα στο ελληνικό κράτος με πλοία που είχαν στείλει ελληνικές επιτροπές (βλ. Κεντρική Υπερ των Κρητών Επιτροπή) και ευρωπαϊκές δυνάμεις. Το έργο της περίθαλψης των Κρητών προσφύγων το ανέλαβαν κυρίως επιτροπές ιδιωτών, με καθοριστική τη συμβολή των γυναικείων φιλανθρωπικών οργανώσεων. Η Ηπειροθεσσαλομακεδονική Επιτροπή των Κυριών, υπό την διεύθυνση της Φωτεινής Π. Μαυρομιχάλη, αποτέλεσε την πλέον δραστήρια επιτροπή, λειτουργώντας μάλιστα ως δίαυλος και συντονιστής μεταξύ κράτους και ιδιωτών. Δεν ήταν η πρώτη φορά που συσσωματώσεις γυναικών αναλάμβαναν το έργο της περίθαλψης των προσφύγων. Απόρροια των αντιλήψεων της εποχής για το ένστικτο της μητρότητας, το πεδίο της περίθαλψης των προσφύγων, όπως και γενικότερα η φροντίδα των αδύναμων, θεωρούνταν σύμφυτα με τη γυναικεία υπόσταση και κυριαρχούνταν από οργανώσεις κυριών. Αυτή η δραστηριότητα δεν κινητοποιούσε βέβαια συνολικά το γυναικείο πληθυσμό, αλλά κυρίες της ελίτ κατά κύριο λόγο. Τα δύο τεκμήρια που ακολουθούν, δημοσιευμένα στην εφημερίδα "Αλήθεια", αποτυπώνουν το πλέγμα των δραστηριοτήτων των επιτροπών κυριών, την προσπάθειά τους να κινητοποιήσουν τον εμπορικό κόσμο της πρωτεύουσας, αλλά και τα δικτύωσή τους με ανθρώπους της εξουσίας, της Εκκλησίας και του Τύπου.

Αριθ. Πρωτ. 30,000

Βασίλειον της Ελλάδος.
Το Υπουργείον των Εσωτερικών.

Προς την κυρίαν Φωτεινή Π. Μαυρομιχάλη, προϊσταμένην της Ηπεροθεσσαλομακεδ. επιτροπής των κυριών.

Κυρία!

Εκφράζω υμίν, κυρία, την ευγνωμοσύνην μου και δι’ υμών προς απάσας τας ευγενείς κυρίας τας συγκροτούσας την επιτροπήν, ης προΐστασθε, δια τα ευγενή και φιλάνθρωπα αισθήματα ά απεδείξατε και υπέρ των ενταύθα δυστυχών προσφύγων Κρητών διαβιβάζω υμίν εγκλείστως χρηματικόν ένταλμα εκ δραχμών χιλίων, όπως δι’ αυτών έλθητε εις συνδρομήν σήμερον ει δυνατόν των απολύτων αναγκών των δυστυχών προσφύγων, καθόσον τα μέσα μας δεν επιτρέπουσιν επί του παρόντος ανωτέραν συνδρομήν και σας παρακαλώ θερμώς να εξακολουθήσητε την φιλάνθρωπον υμών φροντίδα υπέρ των δυστυχών αυτών ομοθρήσκων αδελφών μας· προθύμως δε θέλω ακούσει και εκτελέσει πάσαν υμών πρότασιν υπέρ των αναγκών των ταλαιπωρουμένων προσφύγων. Σας παρακαλώ δε να δεχθήτε την διαβεβαίωσιν της βελτίστης υπολήψεως ην περί υμών διατελώ έχων.

Εν Αθήναις την 9βρίου 1867
Ο υπουργός
Α. Κουμουνδούρος

• 1834-1912
• Ιδιωτική / διεθνής αρωγή
• Κακουχίες προσφύγων
• Κρατικές πολιτικές
• Πρώτη υποδοχή / περίθαλψη