Προσλήψεις / μνήμη / στερεότυπα

6th August 2019

Άρθρο του Σίμου Ιωνά αναφορικά με πρόσφυγες της Βορείου Ηπείρου, εφ. Εμπρός, 29/6/1914

Μετά την νίκη στο Μπιζάνι και την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, ο ελληνικός στρατός συνέχισε την προέλασή του προς τα βόρεια, σε περιοχές της σημερινής Αλβανίας. Η […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από απολογιστική έκδοση της Αικατερίνης Ζλατάνου αναφορικά με την περίθαλψη των προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, 1911

Στις αρχές του 20ου αιώνα η βαλκανική χερσόνησος αποτελεί ένα μωσαϊκό εθνοτήτων και παράλληλα ένα ανοιχτό πεδίο εθνικών ανταγωνισμών και εδαφικών διεκδικήσεων. Οι ανταγωνισμοί αυτοί -εκφάνσεις […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την συμμετοχή προσφύγων στα ψηφοδέλτια του Λαϊκού Κόμματος, εφ. Καθημερινή, 19/7/1928

Η πτώση της οικουμενικής κυβέρνησης υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη και η προκήρυξη εκλογών στις 19 Αυγούστου 1928 σηματοδοτούν την επιστροφή του Ελευθέριου Βενιζέλου στην ενεργό πολιτική […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Πέτρα – πέτρα χτίσαμε”

Ο δίσκος “Μικρά Ασία” του Απόστολου Καλδάρα κυκλοφόρησε στις 16 Οκτωβρίου 1972, μισό αιώνα μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την έλευση των προσφύγων της στο ελληνικό […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Η προσφυγιά”

Το τραγούδι με τίτλο “Η προσφυγιά”, το οποίο ερμηνεύει ο Γ. Νταλάρας, είναι ένα από τα 11 του δίσκου ‘Μικρά Ασία” του Απόστολου Καλδάρα που κυκλοφόρησε […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Ζεϊμπέκικο”

Το τραγούδι με τίτλο “Ζεϊμπέκικο” σε στίχους και μουσική του Διονύση Σαββόπουλου και ερμηνεία του ίδιου και της Σωτηρίας Μπέλλου, κυκλοφόρησε το 1975 στο δίσκο “Δέκα […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Στη Σαλαμίνα”

Ο Νίκος Γκάτσος (1911-1992) αφιέρωσε ένα μεγάλο τμήμα της συγγραφικής του πορείας στη στιχουργική, συνεργαζόμενος με σημαντικούς μουσικούς δημιουργούς, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Προσφυγιά” του συγκροτήματος Χειμερινοί Κολυμβητές

Ο δίσκος “Χειμερινοί Κολυμβητές” του ομώνυμου συγκροτήματος κυκλοφόρησε το 1981 σε στίχους και μουσική του Αργύρη Μπακιρτζή, συγκεντρώνοντας 15 τραγούδια που είχαν γραφτεί ήδη από τη […]
6th August 2019

Άρθρο-ρεπορτάζ της Λουκίας Πετρίτση σχετικά με το στρατόπεδο Λαυρίου εφ. Εμπρός, 22/3/1950

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 και κατά τη δεκαετία του 1950 ομογενείς και αλλοδαποί πρόσφυγες από χώρες-μέλη του ανατολικού συνασπισμού (ενδ. Ρουμανία, Βουλγαρία, Αλβανία) […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με το ζήτημα της Βορείου Ηπείρου, εφ. Νεολόγος Πατρών, 15/6/1945

Η δεκαετία του 1940 συνιστά μία περίοδο συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων μεταξύ Ελλάδας-Αλβανίας. Αυτή η όξυνση των διμερών σχέσεων αφενός εδράζεται στην εμπόλεμη συνθήκη μεταξύ των δύο […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη προσφύγων της Βορείου Ηπείρου (Αλβανία), εφ. Νεολόγος Πατρών, 19/2/1947

Σε ένα περιβάλλον ψυχροπολεμικό και δυσμενών διμερών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, όπως αυτό που είχε διαμορφωθεί μετά το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, Βορειοηπειρώτες (κατά τον […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη ομογενών προσφύγων από τη Ρουμανία, εφ. Εμπρός, 7/11/1947

Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1940 και στο παγιωμένο πια διεθνές περιβάλλον του Ψυχρού Πολέμου, πληθυσμοί από χώρες-μέλη του ανατολικού συνασπισμού εξαναγκάζονται σε προσφυγικές μετακινήσεις […]
6th August 2019

Κινηματογραφημένο υλικό από την τελετή θεμελίωσης νέας πτέρυγας στο ψυχιατρικό ίδρυμα Δαφνίου

Στο ψυχροπολεμικό κλίμα των δεκαετιών 1950 και 1960, κάτοικοι των χωρών του ανατολικού συνασπισμού, εξαναγκάζονται σε προσφυγική μετακίνηση προς τη Δύση φοβούμενοι διώξεις από τα καθεστώτα […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Τη λέγαν Λαρίσα”

Ο Στέλιος Καζαντζίδης (1931-2001), ποντιακής και μικρασιάτικης καταγωγής, υπήρξε ένας από τους λαϊκούς τραγουδιστές το έργο των οποίων επηρεάστηκε κατεξοχήν από την προσφυγιά και τη μετανάστευση. […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Εγώ είμαι πρόσφυγα παιδί”

Ο ξεριζωμός, η κακουχία της προσφυγιάς και η αγωνία κατάκτησης μιας νέας ζωής στη νέα πατρίδα ενέπνευσε πολλαπλώς την ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία με τις διάφορες εκφράσεις […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το φυλλάδιο, “Απάντησις επί των δύο κατά του συνοικισμού των Θρακο-Βουλγάρων και Σέρβων άρθρων του Αιώνος «Η ΕΤΑΙΡΙΑ»”

Το σχέδιο δημιουργίας συνοικισμού για την αποκατάσταση Σέρβων, Βουλγάρων και Θρακών αγωνιστών που προβλεπόταν με το Βασιλικό Διάταγμα της 23ης Σεπτεμβρίου 1845 (ΦΕΚ αρ. 20, 30/7/1846) […]
6th August 2019

Άρθρο εναντίον της δημιουργίας συνοικισμού Θρακών, Σέρβων και Βουλγάρων προσφύγων, εφ. Αιών, 10/8/1846

Η εγκατάσταση των προσφύγων που ήρθαν στις απελευθερωμένες περιοχές μετά το 1821 υπό το φόβο διώξεων ή κυνηγημένοι για την επαναστατική τους δράση και τη συνδρομή […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την μεταφορά Σέρβων προσφύγων στην Πάτρα, εφ. Νεολόγος Πατρών, 3/1/1916

Η τριπλή πολεμική επίθεση (Γερμανία, Αυστροουγγαρία και Βουλγαρία) και κατάληψη της Σερβίας κατά το Νοέμβριο του 1915, οδηγεί τις σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις σε εφαρμογή σχεδίου υποχώρησης […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την στρατολογία των προσφύγων, εφ. Ριζοσπάστης, 24/2/1918

Οι διαδοχικές πολεμικές επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού και τα συνεχή κύματα προσφύγων που έφταναν στην Ελλάδα κατά την δεκαετία 1912-1922 έθεταν το ζήτημα της στρατολογίας των […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με Ρώσους πρόσφυγες της Μακεδονίας, εφ. Μακεδονία, 3/6/1921

Μαζί με τους ελληνικούς πληθυσμούς της Ρωσίας που εγκαταλείπουν την περιοχή κατά το 1919, ως συνέπεια των δεινών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της κατίσχυσης της […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την στρατολογία και την επιστράτευση προσφύγων, εφ. Μακεδονία, 10/7/1920

Η εφημερίδα “Μακεδονία” αποτελεί τη μακροβιότερη ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδα της Βόρειας Ελλάδας, με το πρώτο της φύλλο να εκδίδεται στις 10 (23) Ιουλίου 1911 στη Θεσσαλονίκη, […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τα προβλήματα των προσφύγων Καυκάσου, εφ. Μακεδονία, 10/12/1920

Οι ελληνικοί πληθυσμοί του Καυκάσου, οι οποίοι είχαν αναγκαστεί να μετακινηθούν σε πιο ασφαλείς περιοχές κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κινδύνεψαν στη συνέχεια, είτε […]
6th August 2019

Δημοσίευση υπομνήματος προσφύγων Καυκάσου, εφ. Μακεδονία, 21/3/1921

Μετά την προσάρτηση των Νέων Χωρών στο ελληνικό κράτος θα επιδιωχθεί ο μόνιμος εποικισμός των νέων περιφερειών με ομογενείς πρόσφυγες προκειμένου να αυξηθεί ο πληθυσμός εγκαταλελειμμένων […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τον εμπρησμό της συνοικίας Κάμπελ και την εμπλοκή προσφύγων, εφ. Μακεδονία, 1/7/1931

Ο εμπρησμός της εβραϊκής συνοικίας Κάμπελ στις 29 Ιουνίου 1931 αποτελεί το πιο οξύ επεισόδιο αντισημιτισμού στη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου. Ο εμπρησμός εδράζεται σε ένα εντεινόμενο […]
6th August 2019

Απόσπασμα από την έκδοση “Η εν Αλεξανδρεία Πανηπειρωτική Αδελφότης” αναφορικά με την περίθαλψη προσφύγων Βορείου Ηπείρου

Το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και το μεταπολεμικό διεθνές πλαίσιο σηματοδοτούν ένα σημείο-ορόσημο για την αναζωπύρωση του Βορειοηπειρωτικού ζητήματος. Για τους Βορειοηπειρώτες, κατά τον όρο […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο του Μ. Καραγάτση, Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν

Την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία ακολούθησε ένας αιματηρός εμφύλιος πόλεμος. Το 1919 τα εκστρατευτικά σώματα των συμμάχων που είχαν μεταβεί στη Ρωσία για να βοηθήσουν τους […]
6th August 2019

Άρθρο του Κ. Ουράνη σχετικά με τις γυναίκες πρόσφυγες στην Αθήνα, εφ. Ελεύθερος Λόγος, 10/7/1923

Η υποδοχή των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων από τη Μικρά Ασία και η εγκατάστασή τους στην Ελλάδα προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και προβλήματα. Μεγάλο μέρος των ντόπιων υποδέχτηκε […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το δημοσιευμένο ημερολόγιο του Σωκράτη Σαριβαξεβάνη, περ. η Λέξη, 12/1986

Τα επαναστατικά γεγονότα του Οκτωβρίου του 1917 στη Ρωσία και της περιόδου που ακολούθησε, εξώθησαν μεγάλο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού της Οδησσού σε εγκατάλειψη της πόλης […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την εξάρθρωση σπείρας προσφύγων, εφ. Εμπρός, 15/5/1927

Η αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής αποτέλεσε ένα ζήτημα που απασχόλησε το ελληνικό κράτος για δεκαετίες μετά την άφιξή τους. Βασικό ζήτημα αποτέλεσε επίσης η […]
6th August 2019

Επιστολή επάρχου Βονίτσης προς τη Βασιλική Νομαρχία Ακαρνανίας και Αιτωλίας, 1855

Στο επίσημο αυτό έγγραφο του επάρχου Βονίτσης χρησιμοποιείται ο όρος «οθωμανοί πρόσφυγες» για να περιγράψει μεμονωμένες μετακινήσεις ατόμων για λόγους ανωτέρας βίας. Φαίνεται λοιπόν ότι ενίοτε […]
6th August 2019

Επιστολή (ειδοποίηση) της προξενικής αρχής της Ελλάδας στα Κύθηρα προς τον Έλληνα πρόξενο Ζακύνθου, 1855

Όπως προκύπτει από τεκμήρια της αλληλογραφίας των ελληνικών αρχών των μέσων του 19ου αιώνα, ο όρος πρόσφυγας χρησιμοποιείται με ευρύτερη έννοια, καλύπτοντας και περιπτώσεις φυγάδων που […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τον επαναπατρισμό προσφύγων Κρήτης και Ηπείρου, εφ. Νεολόγος Πατρών, 11/9/1896

Ο επαναπατρισμός των προσφύγων καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα αποτέλεσε ένα σύνθετο και δυσεπίλυτο ζήτημα για το ελληνικό κράτος που επιθυμούσε οι πρόσφυγες να […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την αποκατάσταση των προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, εφ. Νεολόγος Πατρών, 4/10/1907

Οι πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας (1906-1907) αποτέλεσαν ένα από τα μαζικότερα προσφυγικά ρεύματα των αρχών του ελληνικού 20ου αιώνα. Οι προσφυγικές αυτές ομάδες εγκαταστάθηκαν κυρίως σε […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με κινητοποιήσεις προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, εφ. Εμπρός, 11/5/1909

Η στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων της Ανατολικής Ρωμυλίας (1906-1907), αν και επιχειρήθηκε οργανωμένα με την ίδρυση τριών νέων συνοικισμών (Νέα Αγχίαλος, Νέα Ευξεινούπολη, Νέα Σωζόπολη), συνάντησε […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο της Διδώ Σωτηρίου, Μέσα στις φλόγες

Η Διδώ Σωτηρίου, σημαντική μορφή της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής, γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας το 1909. Το 1919 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στη Σμύρνη, […]
6th August 2019

Ομαδικός γάμος στο Ζάππειο Μέγαρο

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Άρθρο αντιβενιζελικής ρητορικής αναφορικά με την προσφυγική ψήφο, εφ. Σκριπ, 18/12/1923

Στις 16 Δεκεμβρίου 1923 η Επαναστατική Κυβέρνηση των Στ. Γονατά – Ν. Πλαστήρα πραγματοποίησε εκλογές για την ανάδειξη της Δ΄ Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης, η οποία και θα […]