1834-1912

6th August 2019

Εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών αναφορικά με την υποδοχή Ιταλών πολιτικών προσφύγων, 1849

Η κατάπνιξη του επαναστατικού ρεύματος του 1848 στην Ευρώπη προκάλεσε μετακινήσεις προσφύγων και προς το ελληνικό κράτος. Ειδικότερα, Ιταλοί πολιτικοί πρόσφυγες καταφθάνουν στην Ελλάδα κατά κύματα […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, εφ. Εμπρός, 3/3/1907

Το ζήτημα της εγκατάστασης των προσφύγων της Ανατολικής Ρωμυλίας (1906-1907) αντιμετωπίστηκε με την ίδρυση τριών νέων προσφυγικών συνοικισμών, της Νέας Αγχίαλου, της Νέας Ευξεινούπολης και της […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από απολογιστική έκδοση της Αικατερίνης Ζλατάνου αναφορικά με την περίθαλψη των προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, 1911

Στις αρχές του 20ου αιώνα η βαλκανική χερσόνησος αποτελεί ένα μωσαϊκό εθνοτήτων και παράλληλα ένα ανοιχτό πεδίο εθνικών ανταγωνισμών και εδαφικών διεκδικήσεων. Οι ανταγωνισμοί αυτοί -εκφάνσεις […]
6th August 2019

Επιστολή Νομάρχη Κυκλάδων προς Δήμαρχο Μυκόνου για Κρήτες πρόσφυγες, 28/2/1868

Αποτέλεσμα της Κρητικής Επανάστασης του 1866 και των επακόλουθων εχθροπραξιών υπήρξε η φυγή πολλών προσφύγων από το νησί. Οι πρόσφυγες αυτοί αποτελούνταν κυρίως από άμαχο πληθυσμό […]
6th August 2019

Επιστολή Νομάρχη Κυκλάδων προς Δήμαρχο Μυκόνου για Κρήτες πρόσφυγες, 30/1/1868

Αποτέλεσμα της κρητικής επανάστασης του 1866 και των επακόλουθων εχθροπραξιών υπήρξε η φυγή πολλών προσφύγων από το νησί. Οι πρόσφυγες αυτοί αποτελούνταν κυρίως από άμαχο πληθυσμό […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη Ιταλών προσφύγων στον Πειραιά, εφ. Εμπρός, 7/5/1912

Ο Ιταλοτουρκικός πόλεμος των ετών 1911-1912, προάγγελος των συγκρούσεων των Βαλκανικών πολέμων (1912-1913), έληξε νικηφόρα για την Ιταλία, ενώ είχε ως αποτέλεσμα την ιταλική κατάληψη της […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το φυλλάδιο, “Απάντησις επί των δύο κατά του συνοικισμού των Θρακο-Βουλγάρων και Σέρβων άρθρων του Αιώνος «Η ΕΤΑΙΡΙΑ»”

Το σχέδιο δημιουργίας συνοικισμού για την αποκατάσταση Σέρβων, Βουλγάρων και Θρακών αγωνιστών που προβλεπόταν με το Βασιλικό Διάταγμα της 23ης Σεπτεμβρίου 1845 (ΦΕΚ αρ. 20, 30/7/1846) […]
6th August 2019

Εγκύκλιοι του Υπουργείου Εσωτερικών αναφορικά με την υποδοχή Ιταλών πολιτικών προσφύγων, 1848

Η υποδοχή των Ιταλών επαναστατών που εισήλθαν στην Ελλάδα κατά το καλοκαίρι του 1849 ως πολιτικοί πρόσφυγες μετά την υποχώρηση του ευρωπαϊκού επαναστατικού ρεύματος, υπήρξε αρχικώς […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη Σύριων προσφύγων στην Αθήνα, εφ. Το Μέλλον της Πατρίδος, 13/7/1860

Οι πολύνεκρες συρράξεις μεταξύ Δρούζων και Σουνιτών μουσουλμάνων και Μαρωνιτών χριστιανών που ακολούθησαν εξέγερση των Μαρωνιτών του Kisrawan κατά την περίοδο 1858-1859 στις περιοχές της Οθωμανικής […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τη θεμελίωση της Νέας Αγχιάλου, εφ. Εμπρός, 30/9/1907

Η Νέα Αγχίαλος είναι ένας από τους τρεις συνοικισμούς (Νέα Ευξεινούπολη και Νέα Σωζόπολη οι άλλοι δύο) που ιδρύθηκαν με σκοπό την άμεση στεγαστική και αγροτική […]
6th August 2019

Άρθρο εναντίον της δημιουργίας συνοικισμού Θρακών, Σέρβων και Βουλγάρων προσφύγων, εφ. Αιών, 10/8/1846

Η εγκατάσταση των προσφύγων που ήρθαν στις απελευθερωμένες περιοχές μετά το 1821 υπό το φόβο διώξεων ή κυνηγημένοι για την επαναστατική τους δράση και τη συνδρομή […]
6th August 2019

Επιστολές του Υπουργού Εσωτερικών σχετικά με τους Κρήτες πρόσφυγες δημοσιευμένες στην εφ. Αλήθεια

Η Κρητική Επανάσταση των ετών 1866-1869 υπήρξε μάλλον το πιο καταστροφικό επεισόδιο για τους ντόπιους πληθυσμούς στη μακρά σειρά των κρητικών επαναστάσεων του 19ου αιώνα. Κεντρικό […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τον επαναπατρισμό Θεσσαλών προσφύγων, εφ. Εμπρός, 25/10/1897

Η λήξη του πολέμου του 1897 και η συνθηκολόγηση της Ελλάδας με την Τουρκία συνοδεύτηκε από την ανάγκη διαχείρισης και επίλυσης του ζητήματος των Θεσσαλών προσφύγων. […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με συμπλοκές Θεσσαλών προσφύγων, εφ. Σκριπ, 20/4/1898

Οι προστριβές και συμπλοκές μεταξύ εξαντλημένων από την πείνα και τις κακουχίες προσφύγων που στοιβάζονταν σε ακατάλληλους χώρους -όπως σχολικά κτίρια- ήταν πολύ συχνό φαινόμενο. Στο […]
6th August 2019

Συζήτηση-ψήφιση νομοσχεδίου περί αποικισμού των Κρητών προσφύγων, 1848

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 αλλά και αργότερα, οι επανειλημμένες εξεγέρσεις, επαναστάσεις και ταραχές στην Κρήτη εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας δημιουργούν διαδοχικά κύματα προσφύγων […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από Έκθεση του Δρ. Σ. Χάου για Κρήτες πρόσφυγες, 1868

Ο Σαμουήλ Χάου (Samuel Gridley Howe, 1801-1876) ήταν Αμερικανός γιατρός και φιλέλληνας με πλούσιο έργο στον τομέα της φιλανθρωπίας και της εκπαίδευσης των τυφλών. Εργάστηκε επίσης […]
6th August 2019

Συζήτηση στη Βουλή για περιστατικό παρεμπόδισης ομάδας Κρητών να αποβιβασθεί στο λιμάνι του Πειραιά, 1868

Τον Σεπτέμβριο 1866, με την έκρηξη της επανάστασης στην Κρήτη, διακόπηκαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Παράλληλα, λόγω των εχθροπραξιών προκλήθηκε μεγάλο κύμα Κρητών προσφύγων που κατευθύνθηκαν σε […]
6th August 2019

Συζήτηση στη Βουλή για πρόσφυγες Ηπείρου, 1878

Με αφορμή το Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877, ξέσπασαν εξεγέρσεις σε διάφορες επαρχίες της οθωμανικής επικράτειας στη βαλκανική χερσόνησο, με σκοπό την απόσχιση περιοχών και τη δημιουργία […]
6th August 2019

Νόμος περί συστάσεως συνοικισμού των Καμαριναίων και άλλων Ηπειρωτών, 1899

Ο λεγόμενος «ατυχής» Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 είχε σύντομη διάρκεια (Απρίλιος-Μάιος) και άδοξο τέλος για την ελληνική πλευρά, αφού εξαναγκάστηκε σε συνθηκολόγηση με πολύ δυσμενείς όρους. […]
6th August 2019

Νόμος περί παροχής αροτριώντων κτηνών και οικίσκων στους συνοικισθέντες στην επαρχία Βόνιτσας Καμαριναίους και άλλους Ηπειρώτες, 1903

Με τη λήξη του Ελληνοτουρικού Πολέμου του 1897 η Ελλάδα αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει με πολύ δυσμενείς όρους. Συνέπεια του πολέμου και της ήττας της Ελλάδας υπήρξε […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το πόρισμα του Σπ. Χασιώτη, Γνωμοδοτική Έκθεσις προς την Επιτροπή των προσφύγων Αγχιάλου, 1906

Οι ομογενείς πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία και τη Βουλγαρία που αναγκάστηκαν να καταφύγουν στην Ελλάδα μετά τις επιθέσεις και τις διώξεις που υπέστησαν στα μέρη […]
6th August 2019

Νόμος περί συνοικισμού και διανομής γαιών εν Θεσσαλία και περί ιδρύσεως Θεσσαλικού Γεωργικού Ταμείου, 1907

Στις αρχές του 20ού αιώνα δημιουργήθηκε ένα μεγάλο προσφυγικό ρεύμα Ελλήνων από την περιοχή της Βαλκανικής, αποτέλεσμα των συγκρούσεων μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας στην ευρύτερη γεωγραφική […]
6th August 2019

Δημοσιευμένη επιστολή σχετικά με Ούγγρους πολιτικούς πρόσφυγες, εφ. Ελπίς, 24/10/1849

Κατά το φθινόπωρο του 1849 Ούγγροι επαναστάτες καταφεύγουν στο ελληνικό κράτος ως πολιτικοί πρόσφυγες της Ουγγρικής Επανάστασης. Η άφιξη, η εγκατάστασή τους και οι μετακινήσεις τους […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τον επαναπατρισμό προσφύγων Κρήτης και Ηπείρου, εφ. Νεολόγος Πατρών, 11/9/1896

Ο επαναπατρισμός των προσφύγων καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα αποτέλεσε ένα σύνθετο και δυσεπίλυτο ζήτημα για το ελληνικό κράτος που επιθυμούσε οι πρόσφυγες να […]
6th August 2019

Τηλεγράφημα του Κωνσταντίνου Έσλιν προς τον πρωθυπουργό, 1897

Η δεκαετία του 1890 συνιστά μία πολύ κρίσιμη περίοδο για τον ελληνικό εθνικισμό και αλυτρωτισμό, μία εποχή αναζωπύρωσης του εθνικού ζητήματος και των προσπαθειών επίλυσής του. […]
6th August 2019

Διάταγμα περί συνοικισμού των Ψαριανών στην Ερέτρια, 1836

Η καταστροφή των Ψαρών (Ιούνιος 1824) οδήγησε στην προσφυγιά τον πληθυσμό του νησιού (ντόπιους αλλά και άλλους πρόσφυγες που είχαν καταφύγει εκεί το προηγούμενο διάστημα από […]
6th August 2019

Αναφορά μέλους της Επιτροπής Παλιννόστησης Θεσσαλών προσφύγων προς τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, 1897

Παράλληλα με τη συνθηκολόγηση Ελλάδας και Τουρκίας, μετά τον πόλεμο του 1897, εκκινεί και το έργο της παλιννόστησης των Θεσσαλών προσφύγων. Σε θεσμικό και νομοθετικό επίπεδο, […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την αποκατάσταση των προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, εφ. Νεολόγος Πατρών, 4/10/1907

Οι πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας (1906-1907) αποτέλεσαν ένα από τα μαζικότερα προσφυγικά ρεύματα των αρχών του ελληνικού 20ου αιώνα. Οι προσφυγικές αυτές ομάδες εγκαταστάθηκαν κυρίως σε […]
6th August 2019

Συζήτηση περί συμμετοχής Πληρεξουσίων Κυδωνιέων στην Εθνοσυνέλευση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843

Ένα ζήτημα που τέθηκε με την έναρξη της Εθνοσυνέλευσης στις 8 Νοεμβρίου 1843 αφορούσε τον έλεγχο νομιμότητας των πληρεξουσίων και κυρίως το θέμα αν οι προερχόμενοι […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με κινητοποιήσεις προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, εφ. Εμπρός, 11/5/1909

Η στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων της Ανατολικής Ρωμυλίας (1906-1907), αν και επιχειρήθηκε οργανωμένα με την ίδρυση τριών νέων συνοικισμών (Νέα Αγχίαλος, Νέα Ευξεινούπολη, Νέα Σωζόπολη), συνάντησε […]
6th August 2019

Χορήγηση ελληνικής ιθαγένειας σε ομογενείς πρόσφυγες από Ρουμανία, Αν. Ρωμυλία, Βουλγαρία, 1906

Την περίοδο 1906-1907 ο αναβρασμός που επικρατούσε στα Βαλκάνια ως αποτέλεσμα του ανταγωνισμού μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας για τον έλεγχο της σύνθεσης των πληθυσμών στην […]
6th August 2019

Δημοσίευμα σχετικά με την άφιξη Ιταλών πολιτικών προσφύγων, εφ. Αιών, 27/7/1849

Τα έτη 1848 και 1849 βρίσκουν ένα σημαντικό αριθμό ευρωπαϊκών κρατών στο επίκεντρο ενός κύματος πολιτικών επαναστάσεων, με φιλελεύθερα δημοκρατικά χαρακτηριστικά και γενικό πολιτικό αιτούμενο την […]
6th August 2019

Διαφημιστική καταχώρηση Ιταλού πολιτικού πρόσφυγα, εφ. Αιών, 19/10/1849

Το 1848-1849 επικρατεί στην Ευρώπη επαναστατικός αναβρασμός. Η ήττα των εξεγέρσεων στη γειτονική Ιταλία δημιουργεί προσφυγικό ρεύμα προς την Ελλάδα. Ανάμεσα στους πρόσφυγες και αρκετοί εξειδικευμένοι […]
6th August 2019

Επιστολή επάρχου Βονίτσης προς τη Βασιλική Νομαρχία Ακαρνανίας και Αιτωλίας, 1855

Στο επίσημο αυτό έγγραφο του επάρχου Βονίτσης χρησιμοποιείται ο όρος «οθωμανοί πρόσφυγες» για να περιγράψει μεμονωμένες μετακινήσεις ατόμων για λόγους ανωτέρας βίας. Φαίνεται λοιπόν ότι ενίοτε […]
6th August 2019

Επιστολή (ειδοποίηση) της προξενικής αρχής της Ελλάδας στα Κύθηρα προς τον Έλληνα πρόξενο Ζακύνθου, 1855

Όπως προκύπτει από τεκμήρια της αλληλογραφίας των ελληνικών αρχών των μέσων του 19ου αιώνα, ο όρος πρόσφυγας χρησιμοποιείται με ευρύτερη έννοια, καλύπτοντας και περιπτώσεις φυγάδων που […]
6th August 2019

Αναφορά του Έλληνα πρόξενου στη Νέα Υόρκη Δ.Ν. Μπόταση προς τον υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Δεληγιάννη, 1868

Η περίθαλψη των Κρητών προσφύγων της περιόδου 1866-1868 ενεργοποίησε ένα μεγάλο δίκτυο ανθρώπων και φορέων τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων του ελληνικού κράτους. Οι […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τη δραστηριότητα της Ηπειροθεσσαλομακεδονικής Επιτροπής Κυριών, εφ. Αλήθεια, 4/1/1868

Το ζήτημα των Κρητών προσφύγων όσο και η ίδια η πορεία του Κρητικού ζητήματος απασχόλησε σε καθημερινό σχεδόν επίπεδο τον Τύπο της εποχής. Ειδικότερα, η εφημερίδα […]
6th August 2019

Διάταγμα παραχώρησης οικοπέδων στον Πειραιά στους Χίους, 1835

Οι Χιώτες, όπως και άλλοι πρόσφυγες, έκαναν προσπάθειες προκειμένου να τους παραχωρηθεί ένας τόπος στο ελληνικό κράτος για μόνιμη εγκατάσταση. Για το λόγο αυτό συγκροτούν τον […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τις προσπάθειες Γάλλων στρατιωτικών να επαναπατρίσουν Κρήτες πρόσφυγες, εφ. Αλήθεια, 30/9/1868

Οι Κρήτες της περιόδου 1866-1868 αποτέλεσαν προσφυγική πληθυσμιακή ομάδα με ευρεία διασπορά στην τότε ελληνική επικράτεια. Αθήνα, Πειραιάς, νησιά των Κυκλάδων και Πελοπόννησος ήταν οι βασικότερες […]
6th August 2019

Εγκύκλιος της επί των συνοικισμών των Χίων Επιτροπής προς τις κατά τόπους επιτροπές Χίων, 1836

Πάγιο και βασικό αίτημα των Χιωτών προσφύγων της Επανάστασης του 1821 ήταν η παραχώρηση τόπου για την ίδρυση οικισμού. Ο Πειραιάς θεωρήθηκε η κατάλληλη περιοχή, ιδιαίτερα […]
6th August 2019

Νόμος περί ελληνικής ιθαγένειας, 1835

Ο νόμος περί ελληνικής ιθαγένειας, που θεσπίστηκε στις 15/27 Μαΐου 1835, ουσιαστικά αναγνώρισε το δικαίωμα ελληνικής υπηκοότητας σε όλους όσοι κατά τη διάρκεια της Επανάστασης είχαν […]
6th August 2019

Βασιλικό Διάταγμα παραχωρήσης οικοπέδων σε Χίους πρόσφυγες στον Πειραιά, 1835

Το «Διάταγμα παραχωρήσεως οικοπέδων κατά τον Πειραιά εις τους Χίους», που εκδόθηκε στις 13/25 Μαρτίου 1835 και δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως επισφραγίζει τη συμφωνία της […]
6th August 2019

Απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του Γεώργιου Ψύλλα

Ο Γεώργιος Ψύλλας (1794-1878) γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στην Ευρώπη με υποτροφία της Φιλομούσου Εταιρείας. Με την έναρξη της Επανάστασης του 1821 επέστρεψε στην Αθήνα […]
6th August 2019

Επιστολή της βασίλισσας Αμαλίας προς τον πατέρα της Παύλο Φρειδερίκο με περιγραφές για την άφιξη πολιτικών προσφύγων του 1848

Η βασίλισσα Αμαλία διατηρούσε από την άφιξή της στην Ελλάδα (1836) σταθερή και πυκνή αλληλογραφία με τον πατέρα της Παύλο Φρειδερίκο, Μέγα Δούκα του Ολδεμβούργου. Στις […]