ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ

6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τη βίαιη έξωση προσφύγων από τον συνοικισμό Βύρωνα, εφ. Καθημερινή, 14/7/1925

Ο προσφυγικός συνοικισμός του Βύρωνα υπήρξε ο πρώτος αστικός προσφυγικός συνοικισμός που συστήθηκε μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Η δημιουργία του ξεκίνησε το φθινόπωρο του 1922, λίγο […]
6th August 2019

Δημοσιεύματα σχετικά με τη δράση του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού στη Μεσσηνία, εφ. Σημαία Καλαμών, 24/12/1922 και 27/12/1922

Η Καλαμάτα υπήρξε πόλος συγκέντρωσης προσφυγικού πληθυσμού, καθώς αποτελούσε μία πόλη-λιμάνι αλλά και ένα αξιόλογο εμπορικό-βιομηχανικό κέντρο. Αυτά τα χαρακτηριστικά την κατέστησαν, εκτός από τόπο εγκατάστασης, […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με οικονομική βοήθεια καπνεργατών Δράμας σε πρόσφυγες Βορείου Ηπείρου, εφ. Μακεδονία, 9/6/1914

Οι νίκες των ελληνικών στρατευμάτων κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους πυροδότησαν ή αναζωπύρωσαν σχέδια και ελπίδες του ελληνικού πληθυσμού της βορείου Ηπείρου για ένωση με το ελληνικό […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με συμπλοκές γηγενών και προσφύγων για τη διεκδίκηση καλλιεργήσιμης γης στο νομό Καβάλας, εφ. Καθημερινή, 28/10/1929

Η ανταλλαγή των πληθυσμών μετά την Μικρασιατική καταστροφή οδήγησε στην αποχώρηση των μουσουλμανικών πληθυσμών από τις περιοχές της βόρειας κυρίως Ελλάδας και την εγκατάσταση σε αυτές […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την καλλιέργεια και εκμετάλλευση κλίματος διχασμού μεταξύ γηγενών και προσφύγων από τη βενιζελική κυβέρνηση, εφ. Καθημερινή, 20/7/1928

Οι εκλογές που προκηρύχθηκαν από την κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου για τις 19/8/1928 διεξήχθησαν σε ένα έντονα πολωμένο προεκλογικό κλίμα. Μπροστά στο φαινόμενο της συντριπτικής επιρροής που […]
6th August 2019

Προεκλογικό άρθρο σχετικά με τις σχέσεις βενιζελισμού-προσφύγων, εφ. Εμπρός, 29/7/1928

Με την επιστροφή του Ελ. Βενιζέλου στην πρωθυπουργία και την προκήρυξη εθνικών εκλογών για τις 19/8/1928, η πόλωση μεταξύ των αντιπάλων πολιτικών παρατάξεων –βενιζελικών και αντιβενιζελικών- […]
6th August 2019

Σχόλιο στον αντιβενιζελικό τύπο σχετικά με απαλλοτρίωση κτημάτων υπέρ προσφύγων, εφ. Εμπρός, 21/7/1928

Οι εκλογές της 19ης Αυγούστου 1928 διεξήχθησαν μέσα σε έντονα πολωμένο κλίμα μεταξύ της βενιζελικής και της αντιβενιζελικής παράταξης. Η τελευταία, μπροστά στην αθρόα υποστήριξη που […]
6th August 2019

Άρθρο του Κ. Δεμερτζή με το οποίο κατηγορεί την εκλογική τακτική των βενιζελικών και καλεί σε μερική αποχή τις αντιβενιζελικές πολιτικές δυνάμεις, εφ. Εμπρός, 13/7/1928

Η προεκλογική διαμάχη μεταξύ των δύο βασικών αντιπάλων –βενιζελικών και αντιβενιζελικών- εν όψει των εθνικών εκλογών που είχαν προκηρυχθεί από την κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου για τις […]
6th August 2019

Πιστοποιητικό του «Συλλόγου των εν Μεσσηνία Αλυτρώτων», 9/12/1931

Οι μικρασιάτες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν οριστικά στην Καλαμάτα έχουν υπολογιστεί σε 2.200 περίπου. Από αυτούς, η συντριπτική πλειονότητα (2.090) εγκαταστάθηκε στους οκτώ προσφυγικούς οικισμούς της Καλαμάτας, […]
6th August 2019

Τοπογραφικά διαγράμματα προσφυγικών συνοικισμών Καλαμάτας: συνοικισμοί Ανάληψης και Κορδία, 1934

Η Καλαμάτα αποτέλεσε τόπο υποδοχής μικρασιατών προσφύγων ήδη από την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς τότε καταγράφεται η άφιξη 485 προσφύγων. […]
6th August 2019

Δήλωση εκκαθάρισης της περιουσίας των ανταλλαξίμων, 28/1/1924

Στα 1923 υπογράφεται η ελληνοτουρκική Σύμβαση σχετικά με την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών και η Συνθήκη της Λωζάννης. Σύμφωνα με τη Σύμβαση αυτή, οι πληθυσμοί που […]
6th August 2019

Τίτλος κυριότητας για οικία συνοικισμού της ΕΑΠ, 1934

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την επακόλουθη υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών, οι ανάγκες για την αγροτική και αστική εγκατάσταση των προσφυγικών πληθυσμών υπήρξαν οξύτατες και επείγουσες. […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Henry Morgenthau, Η αποστολή μου στην Αθήνα. 1922 το έπος της εγκατάστασης, μέρος Γ΄.

Το τρίτο απόσπασμα από το βιβλίο του Henry Morgenthau γράφτηκε από τον τότε πρόεδρο της ΕΑΠ Τσαρλς Ντ. Έντυ (Charles D. Eddy) στις 22 Αυγούστου του […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Henry Morgenthau, Η αποστολή μου στην Αθήνα. 1922 το έπος της εγκατάστασης, μέρος B’.

Το δεύτερο απόσπασμα από το βιβλίο του Henry Morgenthau είναι η περιγραφή ενός αυτοσχέδιου προσφυγικού συνοικισμού στις παρυφές της Θεσσαλονίκης από τον ίδιο τον Χένρυ Μοργκεντάου. […]
6th August 2019

Κοινωνία των Εθνών, Η εγκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα [αποσπάσματα από την Έκθεση της ΕΑΠ]

Η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ) ιδρύθηκε το 1923 για να βοηθήσει την Ελλάδα στο έργο της παραγωγικής εγκατάστασης των προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Καθότι λειτούργησε […]
6th August 2019

Αποσπάσματα μαρτυριών προσφύγων από την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, δημοσιευμένες στο Bruce Clark, Δυο φορές ξένος. Οι μαζικές απελάσεις που διαμόρφωσαν την σύγχρονη Ελλάδα και Τουρκία

Ο δημοσιογράφος Bruce Clark στη μελέτη του Δυο φορές ξένος. Οι μαζικές απελάσεις που διαμόρφωσαν την σύγχρονη Ελλάδα και Τουρκία εξετάζει το ιστορικό της υποχρεωτικής ανταλλαγής […]
6th August 2019

Άρθρο με καταγγελίες για την εγκατάσταση προσφύγων σε σπίτια μουσουλμάνων που είχαν εκκενωθεί, εφ. Νέα Εφημερίς (Ηράκλειο), 22/5/1924, 23/5/1924

Σύμφωνα με την απογραφή του 1928, περίπου 34.000 πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην Κρήτη. Στο Ηράκλειο, που υπήρξε ένας από τους δέκα δήμους με τη μεγαλύτερη αναλογία προσφύγων […]
6th August 2019

Χάρτης απεικόνισης κύριων περιοχών εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων σε Αθήνα και Πειραιά

Xάρτης που απεικονίζει τις κύριες περιοχές εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων σε Αθήνα και Πειραιά: Κοκκινιά, Δραπετσώνα, Καλλιθέα, Νέα Σμύρνη, Νέα Ιωνία, Νέα Φιλαδέλφεια, Βύρωνας, Καισαριανή. Παρατίθεται στην […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την συμμετοχή προσφύγων στα ψηφοδέλτια του Λαϊκού Κόμματος, εφ. Καθημερινή, 19/7/1928

Η πτώση της οικουμενικής κυβέρνησης υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη και η προκήρυξη εκλογών στις 19 Αυγούστου 1928 σηματοδοτούν την επιστροφή του Ελευθέριου Βενιζέλου στην ενεργό πολιτική […]
6th August 2019

Συνέντευξη του πρόσφυγα με κωδικό ΙΜΤΕ33 που γεννήθηκε στην Ίμβρο το 1947 και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1967

Σε συνέντευξη πρόσφυγα που γεννήθηκε στην Ίμβρο το 1947 και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1967 περιγράφονται τα προβλήματα που αντιμετώπισε η οικογένειά του κατά τη διάρκεια […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με απεργία πείνας Τούρκων πολιτικών προσφύγων, εφ. Τα Νέα, 10/8/1983

Με την επιβολή στρατιωτικής δικτατορίας στην Τουρκία το 1980, Τούρκοι και Κούρδοι πολιτικοί πρόσφυγες κατέφυγαν στην Ελλάδα. Στο δημοσίευμα που ακολουθεί περιγράφεται η πρωτοβουλία ομάδας πολιτικών […]
6th August 2019

Ερώτηση Αλ. Σβώλου για τη ρύθμιση του ζητήματος της ιθαγένειας των Ελλήνων ομογενών προσφύγων από τη Ρωσία, 6/4/1951

Τη δεκαετία του 1930 και του 1940 σημειώθηκαν στην ΕΣΣΔ διώξεις κατά διαφόρων εθνοτήτων που κρίθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας του σταλινικού καθεστώτος ως ύποπτες για […]
6th August 2019

Άρθρο της Βιργινίας Τσουδερού σχετικά με το έργο του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες της Ελλάδας, εφ. Ελευθερία, 10/5/1962

Κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου και τα πρώτα χρόνια μετά τη λήξη του, εκατομμύρια Ευρωπαίοι και Ασιάτες εκτοπίστηκαν. Το πρωτοφανές μέγεθος των προσφυγικών πληθυσμών και […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με έκθεση προς ΟΗΕ για την κατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα, εφ. Ελευθερία, 26/6/1960

Η ανθρωπιστική κρίση που προκλήθηκε από τους μαζικούς εκτοπισμούς πληθυσμών κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησε στη δημιουργία διεθνών οργανώσεων για την αποκατάσταση των […]
6th August 2019

Ερώτηση βουλευτή Δράμας Π. Κάβδα προς Υπουργό Γεωργίας Στ. Αλλαμανή σχετικά με αίτημα εγκατάστασης ομάδας προσφύγων από την ΕΣΣΔ σε περιοχή του νομού Δράμας, 8/4/1952

Ομογενείς πρόσφυγες από την ΕΣΣΔ έφθαναν στην Ελλάδα από την περίοδο της Οκτωβριανής Επανάστασης και ύστερα, κυρίως τις περιόδους κατά τις οποίες οι σοβιετικές και οι […]
6th August 2019

Το ΚΚΕ για τους εκτοπισμούς πληθυσμών κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο, 1949

Το ζήτημα της διαχείρισης και περίθαλψης του αγροτικού πληθυσμού που εκτοπίστηκε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου αναδείχθηκε σε ένα από τα μείζονα προβλήματα της περιόδου. […]
6th August 2019

Επιστολή Νομάρχη Κυκλάδων προς Δήμαρχο Μυκόνου για Κρήτες πρόσφυγες, 30/1/1868

Αποτέλεσμα της κρητικής επανάστασης του 1866 και των επακόλουθων εχθροπραξιών υπήρξε η φυγή πολλών προσφύγων από το νησί. Οι πρόσφυγες αυτοί αποτελούνταν κυρίως από άμαχο πληθυσμό […]
6th August 2019

Επιστολή Νομάρχη Κυκλάδων προς Δήμαρχο Μυκόνου για Κρήτες πρόσφυγες, 28/2/1868

Αποτέλεσμα της Κρητικής Επανάστασης του 1866 και των επακόλουθων εχθροπραξιών υπήρξε η φυγή πολλών προσφύγων από το νησί. Οι πρόσφυγες αυτοί αποτελούνταν κυρίως από άμαχο πληθυσμό […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από απολογιστική έκδοση της Αικατερίνης Ζλατάνου αναφορικά με την περίθαλψη των προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, 1911

Στις αρχές του 20ου αιώνα η βαλκανική χερσόνησος αποτελεί ένα μωσαϊκό εθνοτήτων και παράλληλα ένα ανοιχτό πεδίο εθνικών ανταγωνισμών και εδαφικών διεκδικήσεων. Οι ανταγωνισμοί αυτοί -εκφάνσεις […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, εφ. Εμπρός, 3/3/1907

Το ζήτημα της εγκατάστασης των προσφύγων της Ανατολικής Ρωμυλίας (1906-1907) αντιμετωπίστηκε με την ίδρυση τριών νέων προσφυγικών συνοικισμών, της Νέας Αγχίαλου, της Νέας Ευξεινούπολης και της […]
6th August 2019

Άρθρο του Στέφανου Ζώτου σχετικά με εκτοπισμένους πληθυσμούς του εμφυλίου πολέμου, εφ. Εμπρός, 21/12/1948

Μία από τις βασικές πτυχές του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949) ήταν η αναγκαστική μετακίνηση πληθυσμών, η πιο μαζική μορφή της οποίας ήταν ο εκτοπισμός. Οι κυβερνητικές […]
6th August 2019

Άρθρο του Σίμου Ιωνά αναφορικά με πρόσφυγες της Βορείου Ηπείρου, εφ. Εμπρός, 29/6/1914

Μετά την νίκη στο Μπιζάνι και την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, ο ελληνικός στρατός συνέχισε την προέλασή του προς τα βόρεια, σε περιοχές της σημερινής Αλβανίας. Η […]
6th August 2019

Εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών αναφορικά με την υποδοχή Ιταλών πολιτικών προσφύγων, 1849

Η κατάπνιξη του επαναστατικού ρεύματος του 1848 στην Ευρώπη προκάλεσε μετακινήσεις προσφύγων και προς το ελληνικό κράτος. Ειδικότερα, Ιταλοί πολιτικοί πρόσφυγες καταφθάνουν στην Ελλάδα κατά κύματα […]
6th August 2019

Άρθρο-ρεπορτάζ της Λουκίας Πετρίτση σχετικά με το στρατόπεδο Λαυρίου εφ. Εμπρός, 22/3/1950

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 και κατά τη δεκαετία του 1950 ομογενείς και αλλοδαποί πρόσφυγες από χώρες-μέλη του ανατολικού συνασπισμού (ενδ. Ρουμανία, Βουλγαρία, Αλβανία) […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Προσφυγιά” του συγκροτήματος Χειμερινοί Κολυμβητές

Ο δίσκος “Χειμερινοί Κολυμβητές” του ομώνυμου συγκροτήματος κυκλοφόρησε το 1981 σε στίχους και μουσική του Αργύρη Μπακιρτζή, συγκεντρώνοντας 15 τραγούδια που είχαν γραφτεί ήδη από τη […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Στη Σαλαμίνα”

Ο Νίκος Γκάτσος (1911-1992) αφιέρωσε ένα μεγάλο τμήμα της συγγραφικής του πορείας στη στιχουργική, συνεργαζόμενος με σημαντικούς μουσικούς δημιουργούς, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Ζεϊμπέκικο”

Το τραγούδι με τίτλο “Ζεϊμπέκικο” σε στίχους και μουσική του Διονύση Σαββόπουλου και ερμηνεία του ίδιου και της Σωτηρίας Μπέλλου, κυκλοφόρησε το 1975 στο δίσκο “Δέκα […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη προσφύγων Κωνσταντινούπολης, εφ. Εμπρός, 15/1/1966

Κατά την περίοδο 1964-1965 οι τουρκικές διώξεις και απελάσεις ελληνικού πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης οδηγούν σε προσφυγική μετακίνηση προς το ελληνικό κράτος. Σύμφωνα με τις πηγές, περίπου […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη ομογενών προσφύγων του Κονγκό, εφ. Ταχυδρόμος Αιγύπτου, 19/7/1960

Η επικράτηση του Εθνικού Κινήματος του Κονγκό υπό την ηγεσία του Πατρίς Λουμούμπα στις εκλογές του Μαΐου 1960 άνοιγε, μετά από πέντε δεκαετίες, το δρόμο για […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη Ιταλών προσφύγων στον Πειραιά, εφ. Εμπρός, 7/5/1912

Ο Ιταλοτουρκικός πόλεμος των ετών 1911-1912, προάγγελος των συγκρούσεων των Βαλκανικών πολέμων (1912-1913), έληξε νικηφόρα για την Ιταλία, ενώ είχε ως αποτέλεσμα την ιταλική κατάληψη της […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Η προσφυγιά”

Το τραγούδι με τίτλο “Η προσφυγιά”, το οποίο ερμηνεύει ο Γ. Νταλάρας, είναι ένα από τα 11 του δίσκου ‘Μικρά Ασία” του Απόστολου Καλδάρα που κυκλοφόρησε […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Πέτρα – πέτρα χτίσαμε”

Ο δίσκος “Μικρά Ασία” του Απόστολου Καλδάρα κυκλοφόρησε στις 16 Οκτωβρίου 1972, μισό αιώνα μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την έλευση των προσφύγων της στο ελληνικό […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Εγώ είμαι πρόσφυγα παιδί”

Ο ξεριζωμός, η κακουχία της προσφυγιάς και η αγωνία κατάκτησης μιας νέας ζωής στη νέα πατρίδα ενέπνευσε πολλαπλώς την ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία με τις διάφορες εκφράσεις […]
6th August 2019

Στίχοι του τραγουδιού “Τη λέγαν Λαρίσα”

Ο Στέλιος Καζαντζίδης (1931-2001), ποντιακής και μικρασιάτικης καταγωγής, υπήρξε ένας από τους λαϊκούς τραγουδιστές το έργο των οποίων επηρεάστηκε κατεξοχήν από την προσφυγιά και τη μετανάστευση. […]
6th August 2019

Κινηματογραφημένο υλικό από την άφιξη Ελληνοκυπρίων προσφύγων στον Πειραιά

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο που εκδηλώθηκε σε δύο φάσεις, κατά τον Ιούλιο και Αύγουστο 1974 (σχέδια Αττίλας 1 και Αττίλας 2), οδήγησε σε πολυάνθρωπο προσφυγικό […]
6th August 2019

Κινηματογραφημένο υλικό από την τελετή θεμελίωσης νέας πτέρυγας στο ψυχιατρικό ίδρυμα Δαφνίου

Στο ψυχροπολεμικό κλίμα των δεκαετιών 1950 και 1960, κάτοικοι των χωρών του ανατολικού συνασπισμού, εξαναγκάζονται σε προσφυγική μετακίνηση προς τη Δύση φοβούμενοι διώξεις από τα καθεστώτα […]
6th August 2019

Κινηματογραφημένο υλικό από την τελετή εγκαινίων κατοικιών για πρόσφυγες ανατολικών χωρών στα Ιωάννινα

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 και μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου πολιτικοί πρόσφυγες από χώρες-μέλη του ανατολικού συνασπισμού καταφθάνουν στην Ελλάδα. Τα […]
6th August 2019

Κινηματογραφημένο υλικό που απεικονίζει Μικρασιάτες πρόσφυγες

Οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής, έως ότου αρχίσουν να υλοποιούνται οι ενέργειες αποκατάστασής τους από το ελληνικό κράτος και τους διεθνείς οργανισμούς, θα παραμείνουν για μεγάλο […]
6th August 2019

Κινηματογραφημένο υλικό που απεικονίζει Σέρβους πρόσφυγες σε έργα στη Θεσσαλονίκη

Η κατάληψη της Σερβίας κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (Νοέμβριος 1915) εξανάγκασε το σερβικό στρατό σε υποχώρηση προς το νότο, μέσω Αλβανίας, με απώτερο […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τον επαναπατρισμό εκτοπισμένων πληθυσμών του εμφυλίου πολέμου, εφ. Εμπρός, 2/8/1849

Κατά τα τέλη του Εμφυλίου Πολέμου και με τη σαφή πια επικράτηση των δυνάμεων του Εθνικού Στρατού έναντι των δυνάμεων του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος (ΔΣΕ) συντελείται […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη ομογενών προσφύγων από τη Ρουμανία, εφ. Εμπρός, 7/11/1947

Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1940 και στο παγιωμένο πια διεθνές περιβάλλον του Ψυχρού Πολέμου, πληθυσμοί από χώρες-μέλη του ανατολικού συνασπισμού εξαναγκάζονται σε προσφυγικές μετακινήσεις […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη προσφύγων της Βορείου Ηπείρου (Αλβανία), εφ. Νεολόγος Πατρών, 19/2/1947

Σε ένα περιβάλλον ψυχροπολεμικό και δυσμενών διμερών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, όπως αυτό που είχε διαμορφωθεί μετά το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, Βορειοηπειρώτες (κατά τον […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με το ζήτημα της Βορείου Ηπείρου, εφ. Νεολόγος Πατρών, 15/6/1945

Η δεκαετία του 1940 συνιστά μία περίοδο συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων μεταξύ Ελλάδας-Αλβανίας. Αυτή η όξυνση των διμερών σχέσεων αφενός εδράζεται στην εμπόλεμη συνθήκη μεταξύ των δύο […]
6th August 2019

Απόσπασμα από την έκδοση “Η εν Αλεξανδρεία Πανηπειρωτική Αδελφότης” αναφορικά με την περίθαλψη προσφύγων Βορείου Ηπείρου

Το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και το μεταπολεμικό διεθνές πλαίσιο σηματοδοτούν ένα σημείο-ορόσημο για την αναζωπύρωση του Βορειοηπειρωτικού ζητήματος. Για τους Βορειοηπειρώτες, κατά τον όρο […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τον εμπρησμό της συνοικίας Κάμπελ και την εμπλοκή προσφύγων, εφ. Μακεδονία, 1/7/1931

Ο εμπρησμός της εβραϊκής συνοικίας Κάμπελ στις 29 Ιουνίου 1931 αποτελεί το πιο οξύ επεισόδιο αντισημιτισμού στη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου. Ο εμπρησμός εδράζεται σε ένα εντεινόμενο […]
6th August 2019

Δημοσίευση υπομνήματος προσφύγων Καυκάσου, εφ. Μακεδονία, 21/3/1921

Μετά την προσάρτηση των Νέων Χωρών στο ελληνικό κράτος θα επιδιωχθεί ο μόνιμος εποικισμός των νέων περιφερειών με ομογενείς πρόσφυγες προκειμένου να αυξηθεί ο πληθυσμός εγκαταλελειμμένων […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τα προβλήματα των προσφύγων Καυκάσου, εφ. Μακεδονία, 10/12/1920

Οι ελληνικοί πληθυσμοί του Καυκάσου, οι οποίοι είχαν αναγκαστεί να μετακινηθούν σε πιο ασφαλείς περιοχές κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κινδύνεψαν στη συνέχεια, είτε […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την στρατολογία και την επιστράτευση προσφύγων, εφ. Μακεδονία, 10/7/1920

Η εφημερίδα “Μακεδονία” αποτελεί τη μακροβιότερη ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδα της Βόρειας Ελλάδας, με το πρώτο της φύλλο να εκδίδεται στις 10 (23) Ιουλίου 1911 στη Θεσσαλονίκη, […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με Ρώσους πρόσφυγες της Μακεδονίας, εφ. Μακεδονία, 3/6/1921

Μαζί με τους ελληνικούς πληθυσμούς της Ρωσίας που εγκαταλείπουν την περιοχή κατά το 1919, ως συνέπεια των δεινών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της κατίσχυσης της […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με συναθροίσεις ομογενών προσφύγων από τη Ρωσία, εφ. Ριζοσπάστης, 13/4/1919

Για τους πρόσφυγες από τη Ρωσία, η άφιξη στο ελληνικό κράτος, ύστερα από την επικράτηση των Μπολσεβίκων Επαναστατών στη Ρωσία, συνιστούσε τη μετάβαση σε μία νέα […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την στρατολογία των προσφύγων, εφ. Ριζοσπάστης, 24/2/1918

Οι διαδοχικές πολεμικές επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού και τα συνεχή κύματα προσφύγων που έφταναν στην Ελλάδα κατά την δεκαετία 1912-1922 έθεταν το ζήτημα της στρατολογίας των […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την μεταφορά Σέρβων προσφύγων στην Πάτρα, εφ. Νεολόγος Πατρών, 3/1/1916

Η τριπλή πολεμική επίθεση (Γερμανία, Αυστροουγγαρία και Βουλγαρία) και κατάληψη της Σερβίας κατά το Νοέμβριο του 1915, οδηγεί τις σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις σε εφαρμογή σχεδίου υποχώρησης […]
6th August 2019

Τηλεγράφημα του Εμμανουήλ Ρέπουλη προς τις προξενικές αρχές Καυκάσου, 1914

Κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, και ιδίως μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, στο ελληνικό κράτος καταφεύγουν πολυπληθή προσφυγικά ρεύματα, από περιοχές της καταρρέουσας Οθωμανικής […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με συμπλοκές Θεσσαλών προσφύγων, εφ. Σκριπ, 20/4/1898

Οι προστριβές και συμπλοκές μεταξύ εξαντλημένων από την πείνα και τις κακουχίες προσφύγων που στοιβάζονταν σε ακατάλληλους χώρους -όπως σχολικά κτίρια- ήταν πολύ συχνό φαινόμενο. Στο […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τον επαναπατρισμό Θεσσαλών προσφύγων, εφ. Εμπρός, 25/10/1897

Η λήξη του πολέμου του 1897 και η συνθηκολόγηση της Ελλάδας με την Τουρκία συνοδεύτηκε από την ανάγκη διαχείρισης και επίλυσης του ζητήματος των Θεσσαλών προσφύγων. […]
6th August 2019

Επιστολές του Υπουργού Εσωτερικών σχετικά με τους Κρήτες πρόσφυγες δημοσιευμένες στην εφ. Αλήθεια

Η Κρητική Επανάσταση των ετών 1866-1869 υπήρξε μάλλον το πιο καταστροφικό επεισόδιο για τους ντόπιους πληθυσμούς στη μακρά σειρά των κρητικών επαναστάσεων του 19ου αιώνα. Κεντρικό […]
6th August 2019

Άρθρο εναντίον της δημιουργίας συνοικισμού Θρακών, Σέρβων και Βουλγάρων προσφύγων, εφ. Αιών, 10/8/1846

Η εγκατάσταση των προσφύγων που ήρθαν στις απελευθερωμένες περιοχές μετά το 1821 υπό το φόβο διώξεων ή κυνηγημένοι για την επαναστατική τους δράση και τη συνδρομή […]
6th August 2019

Αποχαιρετιστήριο υπόμνημα προσφύγων από την Παλαιά Φώκαια, εφ.”Μακεδονία”, 11/7/1919

Πρόσφυγες από την Παλαιά Φώκαια της Μικράς Ασίας, οι οποίοι είχαν φτάσει στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, περιμένοντας, μετά την απόβαση του […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τη θεμελίωση της Νέας Αγχιάλου, εφ. Εμπρός, 30/9/1907

Η Νέα Αγχίαλος είναι ένας από τους τρεις συνοικισμούς (Νέα Ευξεινούπολη και Νέα Σωζόπολη οι άλλοι δύο) που ιδρύθηκαν με σκοπό την άμεση στεγαστική και αγροτική […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη Σύριων προσφύγων στην Αθήνα, εφ. Το Μέλλον της Πατρίδος, 13/7/1860

Οι πολύνεκρες συρράξεις μεταξύ Δρούζων και Σουνιτών μουσουλμάνων και Μαρωνιτών χριστιανών που ακολούθησαν εξέγερση των Μαρωνιτών του Kisrawan κατά την περίοδο 1858-1859 στις περιοχές της Οθωμανικής […]
6th August 2019

Εγκύκλιοι του Υπουργείου Εσωτερικών αναφορικά με την υποδοχή Ιταλών πολιτικών προσφύγων, 1848

Η υποδοχή των Ιταλών επαναστατών που εισήλθαν στην Ελλάδα κατά το καλοκαίρι του 1849 ως πολιτικοί πρόσφυγες μετά την υποχώρηση του ευρωπαϊκού επαναστατικού ρεύματος, υπήρξε αρχικώς […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το φυλλάδιο, “Απάντησις επί των δύο κατά του συνοικισμού των Θρακο-Βουλγάρων και Σέρβων άρθρων του Αιώνος «Η ΕΤΑΙΡΙΑ»”

Το σχέδιο δημιουργίας συνοικισμού για την αποκατάσταση Σέρβων, Βουλγάρων και Θρακών αγωνιστών που προβλεπόταν με το Βασιλικό Διάταγμα της 23ης Σεπτεμβρίου 1845 (ΦΕΚ αρ. 20, 30/7/1846) […]
6th August 2019

Κοινή επιστολή Αρμενίων προσφύγων προς το δικτατορικό καθεστώς Παγκάλου, 1926

Μαζί με τους Μικρασιάτες του 1922, ένας σημαντικός αριθμός Αρμενίων πρoσφύγων καταφθάνει στο ελληνικό κράτος. Με βάση την απογραφή πληθυσμού του 1928, οι ανά την επικράτεια […]
6th August 2019

Μαρτυρίες των προσφύγων της Κύπρου Μιχάλη Μιχαήλ, Κώστα Κωνσταντίνου, Σάββα Αριστοδήμου

Το καλοκαίρι του 1974 τα τουρκικά στρατεύματα πραγματοποίησαν πολεμικές επιθέσεις στην Κύπρο, καταλαμβάνοντας μέρος του νησιού και φτάνοντας μέχρι τη Λευκωσία. Είχε προηγηθεί στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο του Μ. Καραγάτση, Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν

Την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία ακολούθησε ένας αιματηρός εμφύλιος πόλεμος. Το 1919 τα εκστρατευτικά σώματα των συμμάχων που είχαν μεταβεί στη Ρωσία για να βοηθήσουν τους […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη ανήλικων προσφύγων της Κύπρου, εφ. Το Βήμα, 11/9/1974

Το καλοκαίρι του 1974 τα τουρκικά στρατεύματα πραγματοποίησαν επιθέσεις στην Κύπρο, καταλαμβάνοντας μέρος του νησιού και φτάνοντας μέχρι τη Λευκωσία. Είχε προηγηθεί στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον της […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη προσφύγων της Κωνσταντινούπολης και Ίμβρου στην Θεσσαλονίκη, εφ. Το Βήμα, 7/9/1974

Από την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης και ύστερα, κάθε φορά που επιδεινώνονταν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, οι δυσχέρειες μεταξύ των δύο κρατών επέφεραν δεινά στους μειονοτικούς […]
6th August 2019

Κύρωση Υπ. Απόφασης περί απαλλαγής των προσφύγων Κύπρου από τέλη χαρτοσήμου, 1975

Η εισβολή του τουρκικού στρατού στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974 προκάλεσε ένα ογκώδες προσφυγικό ρεύμα, καθώς χιλιάδες κάτοικοι των περιοχών που κατέλαβε ο τουρκικός στρατός […]
6th August 2019

Υπουργική Απόφαση περί επέκτασης της κοινωνικής προστασίας σε ομάδες προσφύγων και ομογενών, 1973

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου κατέφυγαν στην Ελλάδα πρόσφυγες, ομογενείς και μη, από τις χώρες στις οποίες είχαν εγκαθιδρυθεί σοσιαλιστικά καθεστώτα, ομογενείς που μετά από […]
6th August 2019

Καταστατικό Ένωσης Κυπρίων Προσφύγων Ελλάδας (Κύπρος 74)

Μετά την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο το 1974, ένας περιορισμένος αριθμός Κυπρίων προσφύγων κατέφυγε στην Ελλάδα. Μετά τη μονομερή ανακήρυξη του τουρκοκυπριακού κράτους της […]
6th August 2019

Πρακτικά Συνεδριάσεων Βουλής, σχετικά με την παροχή ασύλου σε οικογένειες Βιετναμέζων προσφύγων, 1986

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ξέσπασαν σε διάφορα σημεία του πλανήτη, και ιδίως στις χώρες της περιφέρειας, διακρατικές και εμφύλιες διαμάχες. Οι πολεμικές συγκρούσεις, οι […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης Τούρκων πολιτικών προσφύγων στο στρατόπεδο Λαυρίου, εφ. Αυτοδιαχείριση, 1/8/1985

Μετά την επιβολή στρατιωτικής δικτατορίας στην Τουρκία τον Σεπτέμβριο του 1980, διωκόμενοι από το καθεστώς κατέφυγαν στην Ελλάδα ως πολιτικοί πρόσφυγες. Ζούσαν στο Λαύριο, σε έναν […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με απεργία πείνας Τούρκων προσφύγων στο στρατόπεδο Λαυρίου, εφ. Ριζοσπάστης, 12/11/1981

Η Τουρκία στις δεκαετίες του 1970 και του 1980 γνώρισε έντονες κοινωνικές και πολιτικές συγκρούσεις (φοιτητική και εργατική αναταραχή, αντάρτικο πόλεων, δράση Κούρδων αυτονομιστών κλπ.). Οι […]
6th August 2019

Πρακτικά συνεδριάσεων Βουλής, σχετικά με πρόγραμμα στέγασης Μικρασιατών προσφύγων, 1962-1963

Το ζήτημα της στεγαστικής αποκατάστασης των προσφύγων του 1922 δεν επιλύθηκε πλήρως κατά τη μεσοπολεμική περίοδο. Μεταπολεμικά, το Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, σε συνεργασία με άλλους φορείς, […]
6th August 2019

Άρθρο της Βιργινίας Τσουδερού σχετικά με τα προσφυγικά οικήματα του Καρέα, εφ. Ελευθερία, 11/4/1962

Η Βιργινία Τσουδερού (1924-2018), πολιτικός και δημοσιογράφος, εργάστηκε αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σε διεθνείς οργανισμούς του ΟΗΕ για την περίθαλψη των προσφύγων, ενώ αργότερα […]
6th August 2019

Άρθρο-ρεπορτάζ της Βιργινίας Τσουδερού σχετικά με τους Αιγυπτιώτες πρόσφυγες, εφ. Ελευθερία, 20/12/1961

Οι Έλληνες που αναγκάστηκαν μετά το 1957 να εγκαταλείψουν την Αίγυπτο έφθαναν κυρίως με πλοία στο λιμάνι του Πειραιά. Στο ρεπορτάζ που ακολουθεί η Β. Τσουδερού […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με διαδικασίες αυτο-οργάνωσης Αιγυπτιωτών προσφύγων, εφ. Ελευθερία, 19/12/1961

Η ίδρυση σωματείων αποτέλεσε βασικό εργαλείο κινητοποίησης των προσφύγων για να διεκδικήσουν την ικανοποίηση των αιτημάτων τους από τις κυβερνήσεις. Οι Έλληνες της Αιγύπτου που μετοίκησαν […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη Αιγυπτιωτών στην Ελλάδα, εφ. Ελευθερία, 10/6/1961

Η πολιτική εθνικοποιήσεων που εφάρμοσε η κυβέρνηση Νάσερ στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της επόμενης οδήγησε πολλούς Έλληνες που διέμεναν στην Αίγυπτο […]
6th August 2019

Πρακτικά Συνεδριάσεων Βουλής, σχετικά με μέτρα υπέρ προσφύγων ομογενών, 1958

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου πολλοί ομογενείς που κατοικούσαν στις ανατολικές χώρες κατέφυγαν στην Ελλάδα για πολιτικούς λόγους ή επειδή διώκονταν. Συγχρόνως, η επιδείνωση των […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με μέτρα περίθαλψης προσφύγων της Αιγύπτου, εφ. Ελευθερία, 20/7/1957

To 1956 ξέσπασε η «κρίση του Σουέζ» όταν η κυβέρνηση της Αιγύπτου υπό τον Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ αποφάσισε να εθνικοποιήσει την εταιρεία της διώρυγας του Σουέζ […]
6th August 2019

Πρακτικά συνεδριάσεων Βουλής, σχετικά με προσφυγικό συνοικισμό στη Βίγλα Άρτας προσφύγων από ανατολική Ευρώπη, 1956

Η ανθρωπιστική κρίση που προκλήθηκε από τους μαζικούς εκτοπισμούς πληθυσμών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησε στη δημιουργία διεθνών οργανώσεων για την αποκατάσταση των […]
6th August 2019

Πρακτικά Συνεδριάσεων της Βουλής, περί παραχώρησης γης σε πολιτικούς πρόσφυγες ανατολικής Ευρώπης, 1956, 1962

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου πρόσωπα που διαφωνούσαν με την πολιτική των ανατολικών χωρών ή διώκονταν από τις κυβερνήσεις τους διέφυγαν σε χώρες της Δύσης, […]
6th August 2019

Νόμος έγκρισης πιστώσεων για επισκευή οικημάτων Λαυρίου για στέγαση πολιτικών προσφύγων, 1952

Από την αρχή του Ψυχρού Πολέμου πολιτικοί πρόσφυγες προερχόμενοι από κράτη του σοβιετικού συνασπισμού διέφευγαν σε δυτικές χώρες, ορισμένοι φυγάδες από τα γειτονικά κυρίως κράτη έφθασαν […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τα γραφειοκρατικά εμπόδια που αντιμετώπιζαν πρόσφυγες της Ρουμανίας, εφ. Ελευθερία, 4/10/1950

Με τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την παγίωση στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης καθεστώτων φιλικά προσκείμενων προς την ΕΣΣΔ, ξεκίνησε ένα προσφυγικό ρεύμα προς […]
6th August 2019

Πρακτικά Συνεδριάσεων της Βουλής, αναφορές σχετικά με «ανταρτόπληκτους», 23/7/1948

Σε μία εποχή που, τόσο στην ύπαιθρο όσο και στα αστικά κέντρα, οι κάτοικοι αντιμετώπιζαν μεγάλες δυσκολίες λόγω της φτώχειας και των καταστροφών του πολέμου, η […]
6th August 2019

Πρακτικά Συνεδριάσεων Βουλής, τοποθέτηση Θ. Τουρκοβασίλη για εκτοπισμένους εμφυλίου, 19-12-1947

Το φαινόμενο των μαζικών εκτοπίσεων πληθυσμών ολόκληρων χωριών και περιοχών έλαβε πολύ μεγάλες διαστάσεις κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949). Η τακτική αυτή εφαρμόστηκε από […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με μέτρα περίθαλψης εκτοπισμένων πληθυσμών του εμφυλίου πολέμου, εφ. Ελευθερία, 12/12/1947

Ενδεικτικό των δυσκολιών που αντιμετώπισε το ελληνικό κράτος στη διαχείριση της περίθαλψης των πληθυσμών που εκτόπισε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου –των «ανταρτόπληκτων» κατά την […]
6th August 2019

Άρθρο του Χ. Χρονόπουλου σχετικά με ζητήματα εκτοπισμένων πληθυσμών του εμφυλίου πολέμου, εφ. Ελευθερία, 22/8/1947

Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949), ο Εθνικός Στρατός εκτόπισε τους πληθυσμούς ορισμένων ορεινών χωριών μεταφέροντάς τους στα κοντινά αστικά κέντρα, μακριά από τις πολεμικές […]
6th August 2019

Νόμος παραχώρησης δωρεάν έκτασης γης στον εκπρόσωπο της οργάνωσης Νάνσεν για στέγαση Αρμενίων προσφύγων, 1937

Μετά το θάνατο του πρώτου Ύπατου Αρμοστή της Κοινωνίας των Εθνών για τους πρόσφυγες Φρίντγιοφ Νάνσεν, η ΚτΕ ίδρυσε το 1930 το Διεθνές Γραφείο Νάνσεν για […]
6th August 2019

Καταστατικόν του εν Κοκκινιά σωματείου υπό την επωνυμίαν Ένωσις Αρμενίων Εθνικιστών Κοκκινιάς ο «Βαρτάν Μαμιγγονιάν», 1933

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι αρμενικοί πληθυσμοί που ζούσαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία υπέστησαν μαζικές διώξεις που οδήγησαν σε μαζικές εκτοπίσεις, θανάτους και ποικίλες […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με κινητοποιήσεις υπέρ της κατοχύρωσης του δικαιώματος ψήφου σε γυναίκες, περ. Ο Αγώνας της Γυναίκας, τχ. 65, 15/31-3-1928

Ένα από τα αιτήματα αιχμής του φεμινιστικού κινήματος στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου υπήρξε και η θεσμοθέτηση του δικαιώματος της ψήφου των γυναικών. Το αίτημα αυτό το […]
6th August 2019

Άρθρο-ρεπορτάζ σχετικά με την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων στη Νέα Ιωνία (Ποδαράδες), εφ. Εμπρός, 9/12/1928

Ο συνοικισμός της Νέας Ιωνίας (Ποδαράδες) θεμελιώθηκε το 1923 και αποτέλεσε έναν από τους πρώτους μεγάλους συνοικισμούς προσφύγων, μαζί με αυτόν της Κοκκινιάς στον Πειραιά. Εκεί […]
6th August 2019

Άρθρο του Α. Πάλλη σχετικά με τη σύμβαση περί ανταλλαγής των πληθυσμών, εφ. Ελεύθερος Λόγος, 9/1/1924

Στο πλαίσιο της Σύμβασης για την ανταλλαγή των πληθυσμών που υπογράφτηκε τον Ιανουάριο του 1923 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας συστήθηκε η Μεικτή Επιτροπή Ανταλλαγής που θα […]
6th August 2019

Άρθρο του Κ. Ουράνη σχετικά με τις γυναίκες πρόσφυγες στην Αθήνα, εφ. Ελεύθερος Λόγος, 10/7/1923

Η υποδοχή των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων από τη Μικρά Ασία και η εγκατάστασή τους στην Ελλάδα προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και προβλήματα. Μεγάλο μέρος των ντόπιων υποδέχτηκε […]
6th August 2019

Δημοσίευμα σχετικά με τη δράση του Διεθνούς Συνδέσμου Γυναικών υπέρ των προσφύγων, εφ. Ελεύθερος Λόγος, 2/12/1923

Μετά τη μαζική είσοδο εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων από τη Μικρά Ασία, πέρα από το ελληνικό κράτος και διεθνείς φορείς που προσπάθησαν να συστήσουν οργανισμούς και υπηρεσίες […]
6th August 2019

Απόσπασμα από τα Απομνημονεύματα του Π. Αργυρόπουλου, σχετικά με το Αρμενικό ζήτημα

Οι διώξεις των Αρμενίων από τους Οθωμανούς είχαν οδηγήσει χιλιάδες στην προσφυγιά ήδη από την περίοδο του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου. Με τη Μικρασιατική Καταστροφή περίπου 50.000 Αρμένιοι […]
6th August 2019

Σχετικά με σύσταση Πανελλήνιας Επιτροπής Συλλογής Εράνων υπέρ των προσφύγων, εφ. Ελεύθερον Βήμα, 7/9/1922

Με την ήττα του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία τον Αύγουστο του 1922 και την άτακτη υποχώρηση προς την Ελλάδα, πολλές χιλιάδες πρόσφυγες από την περιοχή […]
6th August 2019

Νόμος περί πολιτογραφήσεως των προσφύγων, 1920

Η δεκαετία του 1910 υπήρξε για την Ελλάδα μία περίοδος συνεχών πολεμικών συγκρούσεων και διπλωματικών εξελίξεων. Με τις συνεχείς αλλαγές των συνόρων και τις πληθυσμιακές μεταβολές, […]
6th August 2019

Βασιλικό Διάταγμα περί επιβολής καθάρσεως στους πρόσφυγες Ρωσίας, 1920

Το 1919 οι Λευκοί Ρώσοι, που πολεμούσαν τους Μπολσεβίκους στον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε την Οκτωβριανή Επανάσταση, ηττήθηκαν, παρά τη στρατιωτική βοήθεια που τους παρείχαν οι […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο του Ν. Καζαντζάκη, Αναφορά στον Γκρέκο

Τον Ιούνιο του 1917 η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου (14/6/1917-4/11/1920) ίδρυσε το Υπουργείο Περιθάλψεως προκειμένου να αναλάβει την περίθαλψη των προσφύγων, αλλά και των επίστρατων και […]
6th August 2019

Κοινοποίηση Απόφασης περί Στρατολόγησης προσφύγων, 1918

Με το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων και την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου δημιουργείται ένα νέο προσφυγικό ρεύμα προς την Ελλάδα. Στο ρεύμα αυτό περιλαμβάνονταν και […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από πόρισμα του Υπ. Οικονομικών με τίτλο Έκθεσις περί των εν Μακεδονία προσφύγων, 1916

Η λήξη των Βαλκανικών Πολέμων επέφερε τον επανακαθορισμό των συνόρων μεταξύ Ελλάδας, Σερβίας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου (Ιούλιος 1913). Οι εδαφικές ανακατατάξεις […]
6th August 2019

Απόσπασμα από έκδοση του Υπουργείου Περιθάλψεως αναφορικά με μετακινήσεις προσφύγων, 1920

Το Νομοθετικό Διάταγμα «περί περιθάλψεως προσφύγων» της 8ης Ιουλίου 1917 (ΦΕΚ αρ. 136 / 10-7-1917), αποτυπώνει σε κυβερνητικό και θεσμικό επίπεδο τις προσπάθειες οριοθέτησης και επίλυσης […]
6th August 2019

Απόσπασμα από έκδοση του Υπουργείου Περιθάλψεως αναφορικά με την χορήγηση οικονομικών βοηθημάτων, 1920

Στα 1920 κυκλοφορεί η έκδοση “Η περίθαλψις των προσφύγων 1917-1920” από το Υπουργείο Περιθάλψεως, τρία χρόνια μετά την ίδρυσή του. Η έκδοση, έκτασης 237 σελίδων εν […]
6th August 2019

Απόσπασμα από έκδοση του Υπουργείου Περιθάλψεως αναφορικά με τις προσφυγικές μετακινήσεις στο ελληνικό κράτος 1912-1920

Κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα τα προσφυγικά ρεύματα προς το ελληνικό κράτος είναι πυκνά, πολυάνθρωπα και προερχόμενα από διαφορετικές περιοχές, κυρίως της υπό […]
6th August 2019

Απόσπασμα από έκδοση του Υπουργείου Περιθάλψεως αναφορικά με τα πρόσωπα που δικαιούνταν περίθαλψη, 1920

Το Υπουργείο Περιθάλψεως ιδρύθηκε με το Νομοθετικό Διάταγμα της 8ης Ιουλίου 1917 «περί της αρμοδιότητος του Υπουργείου Περιθάλψεως και περί της οργανώσεως των υπηρεσιών αυτού» (ΦΕΚ […]
6th August 2019

Δημοσιευμένη επιστολή σχετικά με Ούγγρους πολιτικούς πρόσφυγες, εφ. Ελπίς, 24/10/1849

Κατά το φθινόπωρο του 1849 Ούγγροι επαναστάτες καταφεύγουν στο ελληνικό κράτος ως πολιτικοί πρόσφυγες της Ουγγρικής Επανάστασης. Η άφιξη, η εγκατάστασή τους και οι μετακινήσεις τους […]
6th August 2019

Απόσπασμα του Κανονισμού της Ένωσης Κωνσταντινουπολιτών Θεσσαλονίκης (1923)

Σε πολύ σύντομο διάστημα από την άφιξή τους στο ελληνικό κράτος, οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής προχωρούν στην αυτό-οργάνωσή τους και στη σύμπηξη συσσωματώσεων. Μια πληθώρα […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το Η εν Ελλάδι περίθαλψις των προσφύγων, 1909

Στα 1906-1907 δημιουργήθηκε ένα μεγάλο προσφυγικό ρεύμα ομογενών από την Ανατολική Ρωμυλία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία ως αποτέλεσμα των διώξεων και επιθέσεων που υφίσταντο στο […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη προσφύγων Κωνσταντινούπολης, εφ. Ελευθερία, 13/9/1964

Η μονομερής από την Τουρκία καταγγελία της ελληνοτουρκικής συμφωνίας του 1930 «περί διαμονής, εμπορίου και ναυσιπλοΐας» (είχε υπογραφεί παράλληλα με τη συνθήκη φιλίας, ουδετερότητας, διαλλαγής και […]
6th August 2019

Νόμος περί συνοικισμού και διανομής γαιών εν Θεσσαλία και περί ιδρύσεως Θεσσαλικού Γεωργικού Ταμείου, 1907

Στις αρχές του 20ού αιώνα δημιουργήθηκε ένα μεγάλο προσφυγικό ρεύμα Ελλήνων από την περιοχή της Βαλκανικής, αποτέλεσμα των συγκρούσεων μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας στην ευρύτερη γεωγραφική […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το πόρισμα του Σπ. Χασιώτη, Γνωμοδοτική Έκθεσις προς την Επιτροπή των προσφύγων Αγχιάλου, 1906

Οι ομογενείς πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία και τη Βουλγαρία που αναγκάστηκαν να καταφύγουν στην Ελλάδα μετά τις επιθέσεις και τις διώξεις που υπέστησαν στα μέρη […]
6th August 2019

Νόμος περί παροχής αροτριώντων κτηνών και οικίσκων στους συνοικισθέντες στην επαρχία Βόνιτσας Καμαριναίους και άλλους Ηπειρώτες, 1903

Με τη λήξη του Ελληνοτουρικού Πολέμου του 1897 η Ελλάδα αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει με πολύ δυσμενείς όρους. Συνέπεια του πολέμου και της ήττας της Ελλάδας υπήρξε […]
6th August 2019

Νόμος περί συστάσεως συνοικισμού των Καμαριναίων και άλλων Ηπειρωτών, 1899

Ο λεγόμενος «ατυχής» Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 είχε σύντομη διάρκεια (Απρίλιος-Μάιος) και άδοξο τέλος για την ελληνική πλευρά, αφού εξαναγκάστηκε σε συνθηκολόγηση με πολύ δυσμενείς όρους. […]
6th August 2019

Συζήτηση στη Βουλή για πρόσφυγες Ηπείρου, 1878

Με αφορμή το Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877, ξέσπασαν εξεγέρσεις σε διάφορες επαρχίες της οθωμανικής επικράτειας στη βαλκανική χερσόνησο, με σκοπό την απόσχιση περιοχών και τη δημιουργία […]
6th August 2019

Συζήτηση στη Βουλή για περιστατικό παρεμπόδισης ομάδας Κρητών να αποβιβασθεί στο λιμάνι του Πειραιά, 1868

Τον Σεπτέμβριο 1866, με την έκρηξη της επανάστασης στην Κρήτη, διακόπηκαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Παράλληλα, λόγω των εχθροπραξιών προκλήθηκε μεγάλο κύμα Κρητών προσφύγων που κατευθύνθηκαν σε […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τους προσφυγικούς οικισμούς Πάτρας, εφ. Νεολόγος Πατρών, 6/12/1938

Οι προσφυγικοί συνοικισμοί του 1922 και τα προβλήματά τους θα αποτελέσουν για αρκετά χρόνια μετέπειτα βασικό ζήτημα της δημόσιας συζήτησης και αντικείμενο σχολιασμού από τον Τύπο. […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από Έκθεση του Δρ. Σ. Χάου για Κρήτες πρόσφυγες, 1868

Ο Σαμουήλ Χάου (Samuel Gridley Howe, 1801-1876) ήταν Αμερικανός γιατρός και φιλέλληνας με πλούσιο έργο στον τομέα της φιλανθρωπίας και της εκπαίδευσης των τυφλών. Εργάστηκε επίσης […]
6th August 2019

Δημοσίευση υπομνήματος προσφύγων προς τον Ιωάννη Μεταξά, Νεολόγος Πατρών, 2/7/1939

Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου και ο ηγέτης του Ιωάννης Μεταξάς από πολύ νωρίς θέλησε να καλλιεργήσει ενωτικό και λαοφιλή δημόσιο λόγο, σε μία προσπάθεια να […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την εξάρθρωση σπείρας προσφύγων, εφ. Εμπρός, 15/5/1927

Η αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής αποτέλεσε ένα ζήτημα που απασχόλησε το ελληνικό κράτος για δεκαετίες μετά την άφιξή τους. Βασικό ζήτημα αποτέλεσε επίσης η […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το δημοσιευμένο ημερολόγιο του Σωκράτη Σαριβαξεβάνη, περ. η Λέξη, 12/1986

Τα επαναστατικά γεγονότα του Οκτωβρίου του 1917 στη Ρωσία και της περιόδου που ακολούθησε, εξώθησαν μεγάλο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού της Οδησσού σε εγκατάλειψη της πόλης […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την άφιξη ομογενών προσφύγων της Ρωσίας, εφ. Εμπρός, 30/3/1919

Η εδραίωση της Οκτωβριανής Επανάστασης στα εδάφη της Ρωσίας λήγοντος του 1917 και κατά την περίοδο που ακολουθεί, συνεπαγόταν κακουχίες, φόβο και, για μερίδα του ελληνικού […]
6th August 2019

Συζήτηση-ψήφιση νομοσχεδίου περί αποικισμού των Κρητών προσφύγων, 1848

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 αλλά και αργότερα, οι επανειλημμένες εξεγέρσεις, επαναστάσεις και ταραχές στην Κρήτη εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας δημιουργούν διαδοχικά κύματα προσφύγων […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με κινητοποιήσεις προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, εφ. Εμπρός, 11/5/1909

Η στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων της Ανατολικής Ρωμυλίας (1906-1907), αν και επιχειρήθηκε οργανωμένα με την ίδρυση τριών νέων συνοικισμών (Νέα Αγχίαλος, Νέα Ευξεινούπολη, Νέα Σωζόπολη), συνάντησε […]
6th August 2019

Συζήτηση περί συμμετοχής Πληρεξουσίων Κυδωνιέων στην Εθνοσυνέλευση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843

Ένα ζήτημα που τέθηκε με την έναρξη της Εθνοσυνέλευσης στις 8 Νοεμβρίου 1843 αφορούσε τον έλεγχο νομιμότητας των πληρεξουσίων και κυρίως το θέμα αν οι προερχόμενοι […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την αποκατάσταση των προσφύγων Ανατολικής Ρωμυλίας, εφ. Νεολόγος Πατρών, 4/10/1907

Οι πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας (1906-1907) αποτέλεσαν ένα από τα μαζικότερα προσφυγικά ρεύματα των αρχών του ελληνικού 20ου αιώνα. Οι προσφυγικές αυτές ομάδες εγκαταστάθηκαν κυρίως σε […]
6th August 2019

Αναφορά μέλους της Επιτροπής Παλιννόστησης Θεσσαλών προσφύγων προς τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, 1897

Παράλληλα με τη συνθηκολόγηση Ελλάδας και Τουρκίας, μετά τον πόλεμο του 1897, εκκινεί και το έργο της παλιννόστησης των Θεσσαλών προσφύγων. Σε θεσμικό και νομοθετικό επίπεδο, […]
6th August 2019

Διάταγμα περί συνοικισμού των Ψαριανών στην Ερέτρια, 1836

Η καταστροφή των Ψαρών (Ιούνιος 1824) οδήγησε στην προσφυγιά τον πληθυσμό του νησιού (ντόπιους αλλά και άλλους πρόσφυγες που είχαν καταφύγει εκεί το προηγούμενο διάστημα από […]
6th August 2019

Τηλεγράφημα του Κωνσταντίνου Έσλιν προς τον πρωθυπουργό, 1897

Η δεκαετία του 1890 συνιστά μία πολύ κρίσιμη περίοδο για τον ελληνικό εθνικισμό και αλυτρωτισμό, μία εποχή αναζωπύρωσης του εθνικού ζητήματος και των προσπαθειών επίλυσής του. […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τον επαναπατρισμό προσφύγων Κρήτης και Ηπείρου, εφ. Νεολόγος Πατρών, 11/9/1896

Ο επαναπατρισμός των προσφύγων καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα αποτέλεσε ένα σύνθετο και δυσεπίλυτο ζήτημα για το ελληνικό κράτος που επιθυμούσε οι πρόσφυγες να […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τις προσπάθειες Γάλλων στρατιωτικών να επαναπατρίσουν Κρήτες πρόσφυγες, εφ. Αλήθεια, 30/9/1868

Οι Κρήτες της περιόδου 1866-1868 αποτέλεσαν προσφυγική πληθυσμιακή ομάδα με ευρεία διασπορά στην τότε ελληνική επικράτεια. Αθήνα, Πειραιάς, νησιά των Κυκλάδων και Πελοπόννησος ήταν οι βασικότερες […]
6th August 2019

Διάταγμα παραχώρησης οικοπέδων στον Πειραιά στους Χίους, 1835

Οι Χιώτες, όπως και άλλοι πρόσφυγες, έκαναν προσπάθειες προκειμένου να τους παραχωρηθεί ένας τόπος στο ελληνικό κράτος για μόνιμη εγκατάσταση. Για το λόγο αυτό συγκροτούν τον […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με τη δραστηριότητα της Ηπειροθεσσαλομακεδονικής Επιτροπής Κυριών, εφ. Αλήθεια, 4/1/1868

Το ζήτημα των Κρητών προσφύγων όσο και η ίδια η πορεία του Κρητικού ζητήματος απασχόλησε σε καθημερινό σχεδόν επίπεδο τον Τύπο της εποχής. Ειδικότερα, η εφημερίδα […]
6th August 2019

Αναφορά του Έλληνα πρόξενου στη Νέα Υόρκη Δ.Ν. Μπόταση προς τον υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Δεληγιάννη, 1868

Η περίθαλψη των Κρητών προσφύγων της περιόδου 1866-1868 ενεργοποίησε ένα μεγάλο δίκτυο ανθρώπων και φορέων τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων του ελληνικού κράτους. Οι […]
6th August 2019

Επιστολή (ειδοποίηση) της προξενικής αρχής της Ελλάδας στα Κύθηρα προς τον Έλληνα πρόξενο Ζακύνθου, 1855

Όπως προκύπτει από τεκμήρια της αλληλογραφίας των ελληνικών αρχών των μέσων του 19ου αιώνα, ο όρος πρόσφυγας χρησιμοποιείται με ευρύτερη έννοια, καλύπτοντας και περιπτώσεις φυγάδων που […]
6th August 2019

Συζήτηση αιτήματος προσφυγικού συνοικισμού προς Δημ. Συμβούλιο Πατρέων, 1930

Η αστική εγκατάσταση των προσφυγικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας αντιμετώπισε μεγάλες δυσκολίες. Αν και η συντριπτική πλειονότητα των προσφύγων εγκαταστάθηκε στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη […]
6th August 2019

Επιστολή επάρχου Βονίτσης προς τη Βασιλική Νομαρχία Ακαρνανίας και Αιτωλίας, 1855

Στο επίσημο αυτό έγγραφο του επάρχου Βονίτσης χρησιμοποιείται ο όρος «οθωμανοί πρόσφυγες» για να περιγράψει μεμονωμένες μετακινήσεις ατόμων για λόγους ανωτέρας βίας. Φαίνεται λοιπόν ότι ενίοτε […]
6th August 2019

Διαφημιστική καταχώρηση Ιταλού πολιτικού πρόσφυγα, εφ. Αιών, 19/10/1849

Το 1848-1849 επικρατεί στην Ευρώπη επαναστατικός αναβρασμός. Η ήττα των εξεγέρσεων στη γειτονική Ιταλία δημιουργεί προσφυγικό ρεύμα προς την Ελλάδα. Ανάμεσα στους πρόσφυγες και αρκετοί εξειδικευμένοι […]
6th August 2019

Επιστολή του Συλλόγου Δωδεκανησίων προς τον Υπουργό Εξωτερικών Νικ. Πολίτη, 1918

Από το 1911 και μέχρι την άνοιξη του 1912 οι Ιταλοί κατέλαβαν τα Δωδεκάνησα ύστερα από πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με το ξέσπασμα του Α’ […]
6th August 2019

Δημοσίευμα σχετικά με την άφιξη Ιταλών πολιτικών προσφύγων, εφ. Αιών, 27/7/1849

Τα έτη 1848 και 1849 βρίσκουν ένα σημαντικό αριθμό ευρωπαϊκών κρατών στο επίκεντρο ενός κύματος πολιτικών επαναστάσεων, με φιλελεύθερα δημοκρατικά χαρακτηριστικά και γενικό πολιτικό αιτούμενο την […]
6th August 2019

Συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Πατρέων περί προσφύγων, 1914

Γνωρίζοντας ότι οι πόροι που διέθεταν για τους πρόσφυγες αφαιρούνταν από όσους προορίζονταν για την ικανοποίηση των αναγκών των τοπικών κοινωνιών, οι δημοτικές αρχές, όποτε και […]
6th August 2019

Χορήγηση ελληνικής ιθαγένειας σε ομογενείς πρόσφυγες από Ρουμανία, Αν. Ρωμυλία, Βουλγαρία, 1906

Την περίοδο 1906-1907 ο αναβρασμός που επικρατούσε στα Βαλκάνια ως αποτέλεσμα του ανταγωνισμού μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας για τον έλεγχο της σύνθεσης των πληθυσμών στην […]
6th August 2019

Έκθεση περί συνοικισμού των Σουλιωτών προς τη Βουλή, 1851

Οι Σουλιώτες αναγκάστηκαν το 1804 να εγκαταλείψουν την περιοχή τους μετά από μακρά πολεμική σύγκρουση με τον Αλή πασά και να μετοικήσουν στα Επτάνησα. Επέστρεψαν μετά […]
6th August 2019

Εγκατάσταση προσφύγων Μακεδονίας στην Αταλάντη, 1846

Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 σημειώθηκαν μεγάλες ροές προσφύγων προς τις απελευθερωμένες περιοχές από τόπους που παρέμεναν υπό την εξουσία των Οθωμανών. Βασικό αίτημα […]
6th August 2019

Αναφορά προσφύγων Σμύρνης προς την Εθνοσυνέλευση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843

Πρόσφυγες από τη Σμύρνη επαναφέρουν προς την Εθνοσυνέλευση του 1843 αίτημά τους, που είχε τεθεί και στις εθνοσυνελεύσεις των χρόνων της Επανάστασης, με το οποίο ζητούν […]
6th August 2019

Συνέντευξη της πρόσφυγα με κωδικό Κ15 που γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη το 1930 και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1965

Στη συνέντευξη της πρόσφυγα που γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη το 1930 και εγκαταστάθηκε στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης το 1965 περιγράφεται η πρώτη αίσθησή της για τις κακές […]
6th August 2019

Συνέντευξη της πρόσφυγα με κωδικό Ρ18 που γεννήθηκε στο Βατούμ το 1916 και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1929-1930

Στη συνέντευξη της πρόσφυγα που γεννήθηκε στο Βατούμ το 1916 και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1929-1930 περιγράφονται οι μεγάλες δυσκολίες που βίωσε για χρόνια η ίδια […]
6th August 2019

Συνέντευξη του πρόσφυγα με κωδικό Κ50 που γεννήθηκε στο Σκούταρι της Κωνσταντινούπολης το 1953 και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1967

Στη συνέντευξη του πρόσφυγα που γεννήθηκε στο Σκούταρι της Κωνσταντινούπολης το 1953 και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1967, αναδεικνύεται η μακροχρόνια πολιτική επιλογή του ελληνικού κράτους […]
6th August 2019

Προσωρινή και μονιμότερη προσφυγική στεγαστική εγκατάσταση

Ασπρόμαυρο βίντεο χωρίς ήχο της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού. Στο βίντεο αποτυπώνεται η στιγμή της εγκατάστασης των προσφύγων στον οικισμό που κατασκεύαστηκε στο πίσω μέρος […]
6th August 2019

Εργασίες κατασκευής ενός προσφυγικού οικισμού, 1923

Ασπρόμαυρο βίντεο χωρίς ήχο της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού. Στο βίντεο αποτυπώνεται η δημιουργία ενός προσφυγικού οικισμού από τη διαδικασία επιλογής του χώρου έως την […]
6th August 2019

Μέτρα ανακούφισης των προσφύγων, 1923

Ασπρόμαυρο βίντεο χωρίς ήχο με συνοδευτικές επεξηγηματικές καρτέλες της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού. Στο βίντεο αποτυπώνεται η διαδικασία άφιξης, αρωγής και εγκατάστασης -προσωρινής και μονιμότερης- […]
6th August 2019

Νεαρές γυναίκες πρόσφυγες εργάζονται σε υφαντουργεία, 1923

Ασπρόμαυρο βίντεο χωρίς ήχο της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού που αποτυπώνει κυρίως μεγάλες σε ηλικία γυναίκες πρόσφυγες να εργάζονται σε υφαντουργεία, στους αργαλειούς και σε […]
6th August 2019

Δράσεις της αγγλικής φιλανθρωπικής οργάνωσης Save the Children, 1923

Ασπρόμαυρο βίντεο χωρίς ήχο με δράσεις αρωγής προς τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής από την αγγλική φιλανθρωπική οργάνωση Save the Children. Με βάση την περιγραφή στον […]
6th August 2019

Συνέντευξη του πρόσφυγα με κωδικό ΑΘ89 που γεννήθηκε το 1908 στην Αδριανούπολη και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1922

Στη συνέντευξη του πρόσφυγα που γεννήθηκε το 1908 στην Αδριανούπολη και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1922 αναδεικνύεται, μεταξύ άλλων, η σημασία των δικτύων του τόπου καταγωγής […]
6th August 2019

Δημοσίευμα σχετικά με τη στάση της αστυνομίας απέναντι σε πρόσφυγες από τον Καύκασο, εφ. Ελεύθερον Βήμα, 13/5/1922

Η εισροή Καυκάσιων προσφύγων στην Ελλάδα εντάθηκε λόγω των συνεπειών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε την Οκτωβριανή Επανάσταση στη ζωή των […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Θεοτοκά, Αργώ

Ο Γιώργος Θεοτοκάς (1905-1966), λογοτέχνης και νομικός, χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της «Γενιάς του Τριάντα» και του Δημοτικισμού, ήρθε στην Αθήνα με την οικογένειά του το 1922 από […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο του Ηλία Βενέζη, Γαλήνη

Ο Ηλίας Βενέζης (1904-1973) ενσωμάτωσε στα λογοτεχνικά του κείμενα την προσωπική και οικογενειακή προσφυγική διαδρομή, καθώς η οικογένειά του αναγκάστηκε να μετοικήσει από το Αϊβαλί της […]
6th August 2019

Απόσπασμα της ομιλίας του βουλευτή Λεωνίδα Ιασονίδη στην Δ΄ Συντακτική Εθνοσυνέλευση στις 27 Ιουνίου 1924

Ο Λεωνίδας Ιασονίδης γεννήθηκε στον Πόντο το 1884, αποφοίτησε από το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας το 1902 και στη συνέχεια σπούδασε νομικά στην Κωνσταντινούπολη και πολιτικές και […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο της Διδώ Σωτηρίου, Μέσα στις φλόγες

Η Διδώ Σωτηρίου, σημαντική μορφή της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής, γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας το 1909. Το 1919 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στη Σμύρνη, […]
6th August 2019

Καταστατικό του συλλόγου Προκοπιέων «Η Αναγέννησις», 1924

Ο χριστιανικός πληθυσμός της Καππαδοκίας συμπεριλήφθηκε στους ανταλλάξιμους πρόσφυγες της Συνθήκης της Λoζάνης τον Ιούλιο του 1923. Η Συνθήκη άρχισε να εφαρμόζεται σταδιακά από τον Αύγουστο […]
6th August 2019

Αφήγηση του Μάρκου Βαμβακάρη σχετικά με την προσφυγική εγκατάσταση του πρώτου διαστήματος μετά τη μικρασιατική καταστροφή στο λιμάνι του Πειραιά και στον αυτοσχέδιο συνοικισμό της Δραπετσώνας

Ο Μάρκος Βαμβακάρης (1905-1972) έφτασε από τη Σύρο στον Πειραιά το 1920 σε ηλικία 15 ετών. Εγκαταστάθηκε σε συγγενικό σπίτι στα Ταμπούρια, όπου κοιμόταν «στο πάτωμα […]
6th August 2019

Περί των μέτρων άτινα δέον να ληφθώσι προς στέγασιν των εκ Σερβίας ομογενών προσφύγων, 1919

Πολλαπλές πληθυσμιακές μετακινήσεις προκλήθηκαν λόγω των Βαλκανικών πολέμων και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σημαντικά τμήματα του πληθυσμού των Βαλκανίων είτε αναγκάστηκαν να μετακινηθούν σε άλλο κράτος […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με την δραστηριότητα της οργάνωσης Near East Relief στην Ελλάδα, εφ. Σάλπιγξ (Μυτιλήνη), 17/3/1923

Τα κείμενα του Henry Morgenthau, πρέσβη των ΗΠΑ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, σχετικά με τις διώξεις και τις κακουχίες που υφίσταντο οι Αρμένιοι κατά τη διάρκεια του […]
6th August 2019

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Henry Morgenthau, Η αποστολή μου στην Αθήνα. 1922 το έπος της εγκατάστασης, μέρος Α΄.

Ο Χένρυ Μοργκεντάου (Henry Morgenthau, 1856-1946), αμερικανός δικηγόρος, διπλωμάτης και επιχειρηματίας, διατέλεσε πρώτος πρόεδρος της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ). Το 1913 ο Μοργκεντάου ανέλαβε καθήκοντα πρεσβευτή […]
6th August 2019

Άρθρο σχετικά με συμπλοκές γηγενών και προσφύγων στον νομό Σερρών, εφ. Εμπρός, 7/11/1924

Η αποχώρηση των μουσουλμανικών πληθυσμών, μετά την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης το 1923, και η οργανωμένη εγκατάσταση των προσφύγων από τη Μικρά Ασία και τον […]
6th August 2019

Απόσπασμα από τη μαρτυρία του Νίκου Καραγεωργίου

Ο Νίκος Καραγεωργίου, γεννήθηκε στη Μάκρη της Μικράς Ασίας στις 11 Νοεμβρίου του 1903. Ο πατέρας του, Μαν. Καραγεωργίου, είχε στρατευθεί από το τούρκικο κράτος, άλλα […]
6th August 2019

Άρθρο αντιβενιζελικής ρητορικής αναφορικά με την προσφυγική ψήφο, εφ. Σκριπ, 18/12/1923

Στις 16 Δεκεμβρίου 1923 η Επαναστατική Κυβέρνηση των Στ. Γονατά – Ν. Πλαστήρα πραγματοποίησε εκλογές για την ανάδειξη της Δ΄ Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης, η οποία και θα […]
6th August 2019

Προσφυγοπούλες σε σχολή κοπτικής, ραπτικής και κεντήματος, 1924

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Εργαστήριο υφαντουργίας

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Ομαδικός γάμος στο Ζάππειο Μέγαρο

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Ορφανά προσφυγόπουλα στην κεντρική είσοδο των Παλαιών Ανακτόρων σε αναμνηστική φωτογραφία με μέλη της αμερικανικής φιλανθρωπικής οργάνωσης Near East Relief

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Άποψη του συγκροτήματος διαμερισμάτων που οικοδομήθηκε για τη στέγαση των προσφύγων στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας.

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Οι πρώτες προσφυγικές κατοικίες στο Βύρωνα

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Άποψη του προσφυγικού οικισμού στην περιοχή Ποδαράδες της Νέας Ιωνίας

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Οικογένειες προσφύγων εγκαταστημένες προσωρινά στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Προσωρινή εγκατάσταση των προσφύγων από τη Μικρά Ασία σε πλατεία του Πειραιά, 1922

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Πρόσφυγες στα σκαλιά της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στον Πειραιά, 1922

Ο Πέτρος Πουλίδης (1885-1967) που έχει χαρακτηριστεί ως πρώτος Έλληνας φωτορεπόρτερ, εργάστηκε σε αθηναϊκές εφημερίδες και αποτύπωσε με τον φακό του όχι μόνο τα σημαντικά γεγονότα […]
6th August 2019

Κρυπτογράφημα του περιοδεύοντος Υποδιοικητή της Χωροφυλακής για τη Ρωσσική Μονή του Αγίου Όρους, 1924

Οι μονές του Αγίου Όρους διαδραμάτιζαν επί αιώνες σημαντικό ρόλο στην πνευματική αλλά και την οικονομική και κοινωνική ζωή της Χαλκιδικής. Τα μετόχια του Αγίου Όρους, […]
6th August 2019

Μαρτυρία της Βιργινίας Απέργη, από τις αυτοβιογραφίες προσφύγων κοριτσιών που εξέδωσε ο Διεθνής Σύνδεσμος Γυναικών το 1926

Η Αθηνά Γαϊτάνου–Γιαννιού, η Αγγελική Χατζημιχάλη, η Ελένη Σιφναίου και η Σωτηρία Αλιμπέρτη πρωτοστάτησαν το 1921 στην ίδρυση του Διεθνούς Συνδέσμου Γυναικών. Κύρια δράση του Συνδέσμου […]
6th August 2019

Απόφαση περί επιτάξεως ακινήτων δι’ εγκατάστασιν προσφύγων και απαλλοτριώσεως οικοπέδων δι’ ανέγερσιν προσφυγικών συνοικισμών, 1922

Από τις αρχές Αυγούστου του 1922 συνεχώς αυξάνονταν οι πρόσφυγες που έφταναν στα ελληνικά λιμάνια. Οι αφίξεις κορυφώθηκαν μετά την άτακτη υποχώρησή του ελληνικού στρατού στα […]
6th August 2019

Εγκύκλιος της επί των συνοικισμών των Χίων Επιτροπής προς τις κατά τόπους επιτροπές Χίων, 1836

Πάγιο και βασικό αίτημα των Χιωτών προσφύγων της Επανάστασης του 1821 ήταν η παραχώρηση τόπου για την ίδρυση οικισμού. Ο Πειραιάς θεωρήθηκε η κατάλληλη περιοχή, ιδιαίτερα […]
6th August 2019

Απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του Ανδρέα Συγγρού σχετικά με τη διαβίωση της οικογένειάς του στην Τήνο

Ο Ανδρέας Συγγρός καταγόταν από οικογένεια εύπορων Χιωτών που μετά την καταστροφή του νησιού τους κατέφυγαν πρόσφυγες στις απελευθερωμένες περιοχές. Ο ίδιος γεννήθηκε το 1830 αλλά […]
6th August 2019

Επιστολή έξι προσφύγων από τη Μίλητο, ως εκπροσώπων δεκατεσσάρων οικογενειών, προς την Ελληνική Διοίκηση, 1825

Επιστολή προς την Ελληνική Διοίκηση έξι προσφύγων από τη Μίλητο, ως εκπροσώπων δεκατεσσάρων οικογενειών που προσπάθησαν να καταφύγουν στις απελευθερωμένες ελληνικές περιοχές. Οι φυγάδες προσπάθησαν από […]
6th August 2019

Επιστολή του Αρτινού πρόσφυγα Γεώργιου Βράνη προς τον Ασημάκη Κροκίδα σχετικά με την κατάσταση της οικογένειάς του, 1822

Στις αρχές Δεκεμβρίου 1821 οι δυνάμεις των επαναστατών αποχώρησαν από την Άρτα που είχαν καταλάβει για λίγες ημέρες. Οι χριστιανοί της πόλης αναγκάστηκαν σε άτακτη φυγή […]
6th August 2019

Απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του Στρατηγού Μακρυγιάννη σχετικά με την εγκατάλειψη της Άρτας από οικογένειες χριστιανών κατά τον Νοέμβριο 1821

Στα μέσα Νοεμβρίου 1821 συνασπισμένες στρατιωτικές δυνάμεις Ελλήνων -κατά κύριο λόγο Σουλιωτών- και Αλβανών οπλαρχηγών εισήλθαν στην πόλη της Άρτας αναγκάζοντας την οθωμανική φρουρά και τους […]
6th August 2019

Ψήφισμα της Γ΄ Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων σχετικά με την ίδρυση οικισμού Σμυρναίων προσφύγων στον Ισθμό της Κορίνθου, 1827

Ομάδες προσφύγων που είχαν καταφύγει στις απελευθερωμένες περιοχές με επαναλαμβανόμενα αιτήματά τους ζητούσαν από την Ελληνική Διοίκηση την παραχώρηση γης για την εγκατάσταση των προερχόμενων από […]
6th August 2019

Ψήφισμα του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια για την παραχώρηση γης σε Κρητικούς πρόσφυγες που είχαν μετάσχει στον Αγώνα, 1831

Ψήφισμα της 13ης Μαρτίου 1831 του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, με το οποίο καθορίζονται αναλυτικά οι όροι και οι προϋποθέσεις για την παραχώρηση γης σε Κρητικούς πρόσφυγες […]
6th August 2019

Επιστολή της βασίλισσας Αμαλίας προς τον πατέρα της Παύλο Φρειδερίκο με περιγραφές για την άφιξη πολιτικών προσφύγων του 1848

Η βασίλισσα Αμαλία διατηρούσε από την άφιξή της στην Ελλάδα (1836) σταθερή και πυκνή αλληλογραφία με τον πατέρα της Παύλο Φρειδερίκο, Μέγα Δούκα του Ολδεμβούργου. Στις […]
6th August 2019

Απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του Γεώργιου Ψύλλα

Ο Γεώργιος Ψύλλας (1794-1878) γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στην Ευρώπη με υποτροφία της Φιλομούσου Εταιρείας. Με την έναρξη της Επανάστασης του 1821 επέστρεψε στην Αθήνα […]
6th August 2019

Βασιλικό Διάταγμα παραχωρήσης οικοπέδων σε Χίους πρόσφυγες στον Πειραιά, 1835

Το «Διάταγμα παραχωρήσεως οικοπέδων κατά τον Πειραιά εις τους Χίους», που εκδόθηκε στις 13/25 Μαρτίου 1835 και δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως επισφραγίζει τη συμφωνία της […]
6th August 2019

Νόμος περί ελληνικής ιθαγένειας, 1835

Ο νόμος περί ελληνικής ιθαγένειας, που θεσπίστηκε στις 15/27 Μαΐου 1835, ουσιαστικά αναγνώρισε το δικαίωμα ελληνικής υπηκοότητας σε όλους όσοι κατά τη διάρκεια της Επανάστασης είχαν […]
6th August 2019

Αναφορά Ευβοέων προσφύγων προς την Κυβέρνηση, 1827

Με την ήττα και την αποχώρηση του ελληνικού στρατού από την Εύβοια, την άνοιξη του 1826, Ευβοείς πρόσφυγες κατέφυγαν σε απελευθερωμένες περιοχές. Τα νησιά του Σαρωνικού […]
6th August 2019

Αναφορά Σουλιωτών προς την Γ΄ Εθνοσυνέλευση, 1827

Οι Σουλιώτες, από τον Σεπτέμβριο του 1822 που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους, αναζητούσαν νέο τόπο εγκατάστασης για τις οικογένειές τους, ενόσω οι άνδρες, έμπειροι […]
6th August 2019

Υπόμνημα προσφύγων της Ερμούπολης, 1827

Η μαζική έλευση προσφύγων στη Σύρο κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης -και ιδιαίτερα μετά την καταστροφή της Χίου, αλλά και των Ψαρών, της Κάσου και […]
6th August 2019

Υπόμνημα των προκρίτων της Σύρου προς τον έπαρχο της περιοχής τους Αλέξανδρο Αξιώτη, 1824

Έγγραφο των προκρίτων της Σύρου προς τον έπαρχο της περιοχής τους Αλέξανδρο Αξιώτη με το οποίο διεκτραγωδούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι του νησιού από […]
6th August 2019

Διαταγή του Υπουργείου Πολέμου προς το Υπουργείο Ναυτικών, 1825

Μετά την καταστολή της Επανάστασης στην Κρήτη, που επισφραγίστηκε με την αποχώρηση του κυβερνήτη Εμμανουήλ Τομπάζη στις 12 Απριλίου 1824, κύματα προσφύγων προσπάθησαν να διαπεραιωθούν στις […]
6th August 2019

Απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του Αλέξιου Παν. Κουτσαλέξη

Ο Ηπειρώτης Αλέξιος Παν. Κουτσαλέξης το 1882 εκδίδει τα απομνημονεύματά του, όπου κυριαρχούν οι παιδικές μνήμες από τα Γιάννενα και τους Καλαρρύτες, το ξέσπασμα της επανάστασης […]
6th August 2019

Διαταγή του Eκτελεστικού για την καταγραφή προσφύγων της Χίου, 1822

Έγγραφο του Εκτελεστικού που εκδόθηκε στις 20 Απριλίου 1822, δηλαδή μόλις είκοσι ημέρες μετά την απόβαση των Οθωμανών και την καταστροφή του Χίου. Το Εκτελεστικό παίρνει […]
6th August 2019

Έγγραφο του Βουλευτικού προς το Εκτελεστικό Σώμα, 1824

Έγγραφο του Βουλευτικού προς το Εκτελεστικό που συντάχθηκε στις 24 Ιουλίου 1824 και καταγράφει τις νοσογόνες συνθήκες που δημιουργεί η παρουσία προσφύγων στους δρόμους του Ναυπλίου. […]
6th August 2019

Αφήγηση του Γεωργίου Ζολώτα από διηγήσεις του παππού του Γεωργίου Βαγιάνου για τον εκπατρισμό των κατοίκων των Καρδαμύλων κατά την καταστροφή της Χίου

Αφήγηση του Γεωργίου Ζολώτα στην οποία καταγράφει διηγήσεις του παππού του Γεωργίου Βαγιάνου που έζησε τον εκπατρισμό των κατοίκων των Καρδαμύλων κατά την καταστροφή της Χίου. […]
6th August 2019

Απόσπασμα από το απομνημόνευμα του Ψαριανού πυρπολητή Κωνσταντίνου Νικόδημου

Απόσπασμα από το απομνημόνευμα του Ψαριανού πυρπολητή Κωνσταντίνου Νικόδημου. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι οι Ψαριανοί δέχθηκαν τους Μικρασιάτες πρόσφυγες από τις Κυδωνίες και τα Μοσχονήσια που […]
6th August 2019

Έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών και Αστυνομίας προς τους Κρήτες πρόσφυγες της Νάξου, 1827

Σχέδιο εγγράφου του Υπουργείου Εσωτερικών και Αστυνομίας με ημερομηνία 19 Σεπτεμβρίου 1827, που απευθύνεται προς τους Κρητικούς πρόσφυγες που ζουν στη Νάξο, μετά τη στρατιωτική ήττα […]
6th August 2019

Επιστολή κατοίκων Νάξου προς την Αντικυβερνητική Επιτροπή, 1827

Μετά τη στρατιωτική ήττα της Επανάστασης στην Κρήτη, οι Κρήτες αγωνιστές με τις οικογένειές τους είχαν μεταφερθεί με υδραίικα πλοία τον Απρίλιο του 1824, αρχικά στη […]